________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आयोधन
160
आरका
अधिचित्ते च आयोगो, एतं बुद्धानसासनन्ति, दी. नि. 2.38; ध. प. 185; आयोगोति पयोगकरणं, ध. प. अट्ठ. 2.137; - गं द्वि. वि., ए. व. - तस्मा तिह, भिक्खवे, तुम्हेपि अकुसलं पजहथ, कुसलेसु धम्मेसु आयोगं करोथ, म. नि. 1.176; घ. ला. अ., (केवल स. प. में प्राप्त) ब्याज के साथ ऋण- तं तं आयोगग्गहणेन वा इणं गहेत्वा, सु. नि. अट्ठ. 1.143; - पट्ट पु., तत्पु. स., वस्त्रखण्ड, कपड़े की पट्टी - Zो प्र. वि., ए. व. - उक्कट्ठस्स नेव अपस्सेनं, न दुस्सपल्लत्थिका, न आयोगपट्टो वट्टति, विसुद्धि. 1.78; - ढें द्वि. वि., ए. व. - आयोगपट्ट अहमदासिं. भिक्खुनो पिण्डाय चरन्तस्स, वि. व. 546; आयोगपट्ट अहमदासिं. वि. व. अ. 119: - पल्लत्थिका स्त्री.. [आयोगपर्यस्तिका. बौ. सं. आयोगपल्लत्थिक, दोनों घुटनों को मोड़कर लगाया गया पालथी का आसन, पद्मासन, कमलासन - का प्र. वि., ए. व. - दुस्सपल्लत्थिकायाति एत्थ आयोगपल्लत्थिकापि दुस्सपल्लत्थिका एव, पाचि. अट्ठ. 152; - वत्त नपुं., अनुरक्त, निष्ठावान, समर्पित - त्तेन तृ. वि., ए. व. - कसावरत्तनिवासनो कण्णे तालपण्णं पिळन्धित्वा एकेन आयोगवत्तेन गीतं गायन्तो राजङ्गणेन
पायासि, जा. अट्ठ. 3.395. आयोधन नपुं, आ + युध से व्यु. [आयोधन], क. युद्ध, लड़ाई, संग्राम, ख. युद्धभूमि, रणभूमि- तदा माळवरायरा अग्गहसि
मुण्डिक्कारं कत्वान आयोधनं बली, चू, वं. 76.267. आर' पु., सुई, सुआ -- रो प्र. वि., ए. व. - आरोच सत्थि
च आरसत्थि, बाला. 109. आर' नपुं. [आर], पीतल - स्स ष. वि., ए. व. -
आरस्सेव कूटो आरकूटो, आरं पित्तलं कूटयति थूपीकरोति वा रीरित्थी आरकुटो वा, अभि. प. 492 पर सूची.. आरक त्रि., आरा से व्यु., दूरवर्ती, दूर में विद्यमान, समीप
में नहीं स्थित - को पु., प्र. वि., ए. व. - आरकाहं, ...., अनुत्तराय विज्जाचरणसम्पदाय साचरियको ति, दी. नि. 1.89; सीलब्बतपरामासो आरको होति, अ. नि. 2(2).273; - का' स्त्री., प्र. वि., ए. व. - सक्कायदिट्टि आरका होति, अ. नि. 2(2).273; - का' पु., प्र. वि., ब. व. - आरकास्स होन्ति पापका अकसला धम्मा, म. नि. 1.352; म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).47. आरककिलेस त्रि., ब. स., वह, जिसके चित्त से क्लेश बहुत दूर चले गए हैं, क्लेशों से रहित - सो पु., प्र. वि., ए. व. - अरहन्ति आरककिलेसो दरकिलेसो पहीनकिलेसोति
अत्थो , म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).46. आरकण्टक पु./नपुं., शा. अ., सुई का नुकीला अग्रभाग, विशेष अर्थ, ग्रन्थों के लिखने आदि में प्रयुक्त तीक्ष्ण अग्रभाग वाली कलम - कं' प्र. वि., ए. व.- आरकण्टकं नाम, अयं पिप्फलको नाम, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1),405; आरकण्टकं नाम पोत्थकादि अभिसङ्घारणत्थं कतदीघमुख सत्थकन्ति वदन्ति, वि. वि. टी. 1.147; - कं द्वि. वि., ए. व. - आरकण्टकं, पिप्फलिक, नखच्छेदनं सूचिं. ... सब्ब अदासि, दी. नि. अट्ठ. 2.201; - के सप्त. वि., ए. व. -- आरकण्टकेपि वट्टमणिकं वा अझं वा वण्णमटुं न वट्टति, पारा. अट्ठ. 1.234; - को पु., प्र. वि., ए. व. - आरकण्टको
पोत्थकादि करणसत्थकजाति वजिर. टी. 100 आरकता स्त्री., आरक का भाव., दूर रखने की अवस्था, दूरवर्तिता - य तृ. वि., ए. व. - किलेसेहि आरकताय
अरियं ध. प. अट्ठ. 2.158. आरकत्त नपुं., आरक का भाव., उपरिवत्, क. अरहा की व्यु. के सन्दर्भ में प्रयुक्त - त्ता प. वि., ए. व. - सत्तन्न धम्मानं आरकत्ता अरहा होती ति, अ. नि. 2(2).273; किलेसेहि आरकत्तादिना अरह, थेरगा. अट्ठ. 1.339; ख. 'अरिय' की व्यु. के सन्दर्भ में प्रयुक्त, - त्ता प. वि., ए. व. - किलेसेहि आरकत्ता अरियो, दी. नि. अट्ठ. 3.225; किलेसानं आरकत्ता अरियो होति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(2).220. आरकभाव पु., उपरिवत्, - वं द्वि. वि., ए. व. - तस्मा इमस्स साचरियकस्स तेसं पटिपत्तितो आरकभावं दस्सेतं. दी. नि. अट्ठ. 1.221. आरका अ०, प./सप्त. वि., प्रतिरू. निपा., आरक का प. वि. [आरकात्],- आरा दूरा च आरका, अभि. प. 1157; 1. क्रि. वि. के रूप में, दूर से, दूर में, दूरी से, फासले पर - आरका परिवज्जेय्य, गूथट्टानंव पातुसे, थेरगा. 1156%; तं आरका दूरतोव परिवज्जेय्य, थेरगा. अट्ठ. 2.412; ...., भिक्खुं सइन्दा देवा सब्रह्मका सपजापतिका आरकाव नमस्सन्ति, स. नि. 2(1).84; आरकाव नमस्सन्तीति दूरतोव नमस्सन्ति, दुरेपि ठितं नमस्सन्तियेव आयस्मन्तं नीतत्थेर विय, स. नि. अट्ठ. 2.263; 2. पूर्वसर्ग के रूप में, क. द्वि. वि. में अन्त होने वाले ना. प. के साथ, दूर में, फासले पर, दूरस्थ - आरका इमं धम्मविनयं, क. व्या. 277; ख. तृ./प. वि. में अन्त होने वाले ना. प. के साथ - आरकाव सङ्घम्हा, सङ्घो च तेन, चूळव. 3963; ग. ष. वि. में अन्त होने वाले ना. प. के साथ, दूर में, दूरस्थ - तस्स पुरिस्स
For Private and Personal Use Only