SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 65
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अग्घिय 38 अध व. - अथ नं राजा अग्घापनियकम्मे ठपेसि, जा. अट्ठ. 4.125. अग्घिय 1. त्रि. [अर्घ्य], मूल्यवान्, बहुमूल्य, कीमती, पूजनीय, महत्त्वपूर्ण - सकलपब्बतं मणिअग्घियं विय अलङ्करित्वा, जा. अट्ठ. 7.155; 2. नपुं, समादर, सम्मान, महान् पुरुष या अतिथि का पाद अर्घ्य एवं जल भोजनादि के द्वारा सत्कार - अथाग्यमग्घियं अभि. प. 424; - यं प्र. वि., ए. व. - तुम्हेहि महं अग्घियं निवेदनं कतं, जा. अट्ठ. 7.275; 3. नपुं., सम्मानसूचक पुष्पालङ्करणादि का प्रचय, राशि, ढेर, समूह - यं प्र. वि., ए. व. - अग्घियं कारयित्वान, जातिपुफेहि छादयिं, अप. 1,100; - यानि ब. व. - अग्घियानि च तिट्ठन्तु, येन मग्गेन एहिति, जा. अट्ठ. 7.363; स. उ. प. में कुसुम., पुप्फ०, मणि., रतन, तोरण, सुवण्ण. के अन्त. द्रष्ट.. अग्यन्तराय पु., अग्गि + अन्तराय, [अग्न्यन्तराय], आग के कारण उत्पन्न बाधा या भय - यो प्र. वि., ए. व. - तत्रिमे अन्तराया - राजन्तरायो, चोरन्तरायो, अग्यन्तरायो ..., महाव. 141; दवदाहो वा आगच्छति, आवासे वा अग्गि उद्वहति, अयं अग्यन्तरायो, महाव. अट्ठ. 320.. अग्यागार नपुं., अग्गि + आगार [अग्न्यागार], आग के रखने का घर, अग्निशाला, अग्निहोत्रशाला - रं द्वि. वि. ए. व. - अथ खो भगवा अग्यागारं पविसित्वा ..., महाव. 29; - रे सप्त. वि., ए. व. - ... भारद्वाजगोत्तस्स ब्राह्मणस्स अग्यागारे तिणसन्थारकं म. नि. 2.180; अग्यागारेति अग्गिहोमसालायं, म. नि. अट्ठ. (म.प.) 2.151. अग्याधान नपुं., अग्गि + आधान [अग्न्याधान], अग्नि का अधिष्ठापन, यज्ञीय-अग्नि का प्रतिष्ठापन - नं द्वि. वि., ए. व. - ... अरञायतने अग्गिहुतसालायं अग्याधान, कत्वा ..., थेरगा. अट्ठ. 1.370 अप. अग्यागार. अग्यायतन नपुं., तत्पु. स., अग्गि + आयतन [अग्न्यायतन], अग्निहोत्रशाला, यज्ञीय-अग्नि को रखने के लिए बनाया गया घर - नं प्र. वि., ए. व. - अग्गिहुत्तं परिचरतीति अग्यायतनं सम्मज्जनूपलेपनबलिकम्मादिना पयिरुपासति, सु. नि. अट्ठ. 2.116-17. अघ' नपुं० [अघ], कुकृत्य, अपराध, पाप, अकुशल कर्म, विपत्ति दुख - पापं च किब्बिसं बेराघं दुच्चरितदुक्कतं अपुञाकुसलं कण्हं कलुसं दुरिताग च, अभि. प. 843; दुक्खं च कसिरं किच्छंनीघो च व्यसनं अघं, अभि. प. 89; पापस्मिं गगने दुक्खे व्यसने चाघमुच्चते, अभि. प. 940; छन्दजं अघं छन्दजं दुक्खं स. नि. 1(1).26; अघन्ति पञ्चक्खन्धदुक्खं, स. नि. अट्ट, 1.57; - कर त्रि., [अघकर], पापकर, हानिकर, अकुशल-कर्म करने वाला, दुःखदायी - अघम्मिगाति अघकरा मिगा, दुक्खावहा मिगाति अत्थो, जा. अट्ठ. 7.264; - गत नपुं., राग आदि क्लेश, दुःखजनक चित्तवृत्तियां - अब्बुळ्हं अघगतं विजितं, थेरगा. 321; विबाधनसभावताय अघा नाम रागादयो, अघानि एव अघगतं. थेरगा. अट्ठ. 2.37; - जात त्रि., दुःखी, विपन्न, विपद्ग्रस्त, दुःखाभिभूत - अघजातस्स वे नन्दी, नन्दीजातस्स वे अघ, स. नि. 1(1).66; अघजातस्साति दुक्खजातस्स, वट्टदुक्खे ठितस्साति अत्थो, स. नि. अट्ठ. 1.101; - भूत त्रि., [अघभूत], पापमय, दुःखमय, रोगों से भरपूर - अयं खो पन, मागण्डिय, कायो रोगभूतो गण्डभूतो सल्लभूतो अघभूतो आबाधभूतो. म. नि. 2.188; - मूल नपुं.. [अघमूल], पाप की जड़, बुराई का मूल, दुष्टता का मूल, दुःख का कारण - अघमूलं वमित्वान, पत्तो मे आसवक्खयो, थेरगा. 116; अघस्स वट्टदुक्खस्स मूलभूतं अविज्जाभवतण्हासङ्घातं दोसं. सब्बं वा किलेसदोसं, थेरगा. अट्ठ. 1.252; यायं तण्हा ... कामतण्हा, भवतण्हा, विभवतण्हा, इदं वच्चति, भिक्खवे, अघमूलन्ति, स. नि. 2(1).31; - विनय पु., घृणा का दूरीकरण, पाप का अपनयन, दोष का निराकरण, विद्वेष-निवारण - छन्दविनया अघविनयो, अघविनया दुक्खविनयोति, स. नि. 1(1).26; अघविनयोति तहाविनयेन पञ्चक्खन्धविनयो, स. नि. अट्ठ. 1.57; - सुत्त नपुं., स. नि. के खन्धसंयुत्त के एक सुत्त का नाम, स. नि. 2(1).30-31. ... अघ क. नपुं., [बौ. सं. अघ पु.], आकाश, वायुमण्डल, वातावरण, पर्यावरण - देवो वेहायसो तारापथो सुरपथो अघ, अभि. प. 46; न हञ्जतीति अघं, अघट्टनीयन्ति अत्थो, ध. स. अट्ठ. 358; अघेति अप्पटिघे ठाने, जा. अट्ठ. 4.287. ख. त्रि., आकाशीय, निराश्रय, निरावरण, उन्मुक्त - घा स्त्री., प्र. वि., ब. व. - यापि ता लोकन्तरिका अघा असंवुता अन्धकारा अन्धकारतिमिसा, दी. नि. 29; अघा ति निच्चविवटा, दी. नि. अट्ठ. 2.23, तुल. नभसि; - गत नपुं., आकाशतत्त्व - यो आकासो आकासगतं अघं अघगतं, ध. स. 637; अघमेव अघगतं, ध. स. अट्ठ. 358; - गामी त्रि., आकाश में गमन करने वाला, दिव्यमार्ग में जानेवाला - मिनं पु.. ष. वि., ब. व. - अघगामिनन्ति आकासगामीनं, स. नि. अट्ठ. 1.114. For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy