________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अल्लकेस
597
अल्लमत्तिकापिण्ड
अल्लकप्प नामक क्षेत्र का उसी नाम वाला राजा - जा प्र. अल्लत्त नपुं., भाव. [आर्द्रत्व], गीलापन, ताजापन, हरापन वि., ए. व. - अतीते अल्लकप्परटे अल्लकप्पराजा नाम, - त्तं द्वि. वि., ए. व. - आपो धातु सिनेहेति च अल्लत्तञ्च ध. प. अट्ट, 1.94.
अनुपालेति, म. नि. अट्ठ (मू.प.) 1(1).278; उदके आकिरन्ते अल्लकेस त्रि., ब. स. [आर्द्रकेश], गीले या भीगे हुए बालों अल्लत्तं वा पल्लवितहरितभावो वा न भवेय्य, मि. प. 151. वाला/वाली .. सो पु., प्र. वि., ए. व. - अथ खो वड्डो । अल्लदारु नपुं., कर्म. स. [आर्द्रदारू], हरी-भरी लकड़ी, न लिच्छवी ... अल्लवत्थो अल्लकेसो येन भगवा तेनुपसङ्कमि ही सूखी हुई ताजी लकड़ी - रूनि द्वि. वि., ब. व. - एकेन चूळव. 245; - सा स्त्री, प्र. वि., ए. व. - ओदातवत्था सुचि हत्थेन अल्लदारूनि भजित्वा रुक्खतो ओरुय्ह .... जा. अल्लकेसा, कच्चानि कि कुम्भिमधिस्सयित्वा, जा. अठ्ठ. 3.376. अट्ठ. 1.305; - रासि पु., तत्पु. स. [आदारुराशि], हरी अल्लगूथ नपुं.. कर्म. स. [आर्द्रगूथ], ताजा पाखाना, गीला भरी या ताजी लकड़ी का ढेर - सिं द्वि. वि., ए. व. -- मल - थं प्र. वि., ए. व. - गूथपज अभिरुहि, अल्लगूथं सामणेरे समादपेत्वा पासाणपिढे अल्लदारुरासिं कारेहीति, तस्मिं आरुळ्हे थोकं ओनमि, जा. अट्ठ. 2.177.
अ. नि. अट्ठ. 1.29. अल्लगोमय नपुं.. कर्म. स. [आर्द्रगोमय], ताजा गोबर, अल्लपाणि त्रि., ब. स. [आर्द्रपाणि], गीले या भींगे हुए गीला गोबर - यं द्वि. वि., ए. व. - हरितसस्सं वा करतल (गदेली) वाला/वाली - णिना पु., तृ. वि., ए. व. अल्लगोमयं वा कच्छप वा तिलं वा पूर्फ वा फलं वा - अल्लपाणिना उपकारकिरियाय अल्लपाणिना धोतहत्थेन आमसति, खु. पा. अट्ठ. 95; - येन तृ. वि., ए. व. - पुब्बकारिना हेवा ....पे. व. अट्ठ. 102; - हत त्रि., हाथ हठ्ठतुट्ठा अल्लगोमयेन गेहं उपलिम्पेत्वा पायासं पचित्वा धोकर किए हुए उपकार को भूल जाने वाला, अकृतज्ञ - आगमनमग्गं ओलोकेन्ती .... जा. अट्ठ. 4.43; तो पु., प्र. वि., ए. व. - अल्लपाणिहतो पोसो, न सो भद्रानि सुधापरिकम्मकतम्पि भूमि अल्लगोमयेन ओपज्जापेत्वा पस्सतीति, पे. व. 265; अल्लपाणिहतो पोसोति अल्लपाणिना परिसुक्खभावं ञत्वा ... न पायति, उदा. अट्ठ. 331. धोतहत्थेन पुब्बकारिना ... हतो बाधितो ... अकत पुग्गलो, अल्लचम्म नपुं., कर्म, स. [आर्द्रचर्मन्]. गीला चमड़ा - पे. व. अट्ठ. 102. म्मेन तृ. वि., ए. व. - नवहि मंसपेसिसतेहि अनुलित्तो, अल्लपिण्डमंस नपुं., तत्पु. स. [आर्द्रमांसपिण्ड], ताजे मांस अल्लचम्मेन परियोनद्धो, छविरागेन पटिच्छन्नो, म. नि. का पिण्ड - ण्डेन तृ. वि., ए. व. - बोधिसत्तस्स मधुरसद अट्ट. (मू.प.) 1(1).402; -- म्मं द्वि. वि., ए. व. - तत्थ यथा सू त्वा अल्लमंसपिण्डेन हदये पहटा विय... जा. अठ्ठ. 3.248 अल्लचम्मपरियोनद्धाय पेळाय न अल्लचम्म जानाति... अहं अल्लमंसपेसिवण्ण त्रि., ब. स. [आर्द्रमांसपेशीवर्ण], ताजी अल्लचम्मेन परियोनद्धाति, खु. पा. अट्ठ. 34; तावदेव मांसपेशी के समान रङ्ग-रूप वाला/वाली - ण्णं पु., द्वि. बलवता पुरिसेन अक्कन्तअल्लचम्मं विय, ध. प. अठ्ठ. वि., ए. व. - तस्सा पस्सन्तियाव तं अल्लमंसपेसिवण्ण 2.358; - पटिच्छन्न त्रि., तत्पु. स. [आर्द्रचर्मप्रतिच्छन्न]. कुमारकं गहेत्वा मुरुमुरायन्ती खादित्वा पक्कामि, जा. अट्ट. गीले चमड़े से ढका हुआ - न्नो पु., प्र. वि., ए. व. - अल्लचम्मपटिच्छन्नो, नवद्वारो महावणो, खु. पा. अट्ठ. 35; अल्लमंससरीर त्रि., ब. स. [आर्द्रमांसशरीर], ताजे मांस से मि. प. 80; - परियोनद्ध त्रि., तत्पु. स. [आर्द्रचर्मपर्यवनद्ध], भरे शरीर वाला/वाली - रा पु., प्र. वि., ब. व. - न हि ताजे या जीवित चमड़े से ढका हुआ --द्धं नपुं, प्र. वि., एते कोळापरुक्खा, न च वम्मिका अल्लमंससरीराव, ध. प. ए. व. - इदं सरीरं नाम ... नवमंसपेसिसतानुलित्तं अट्ठ. 1.278; 2.379. अल्लचम्मपरियोनद्धं छविया पटिच्छन्नं विसुद्धि. 1.186. अल्लमत्तिकापिण्ड पु., तत्पु. स. [आर्द्रमृत्तिकापिण्ड], गीली अल्लचीवर त्रि., ब. स. [आर्द्रचीवरक]. गीले चीवर धारण मिट्टी का पिण्ड या गोला - ण्डम्हि सप्त. वि., ए. व. - करने वाला - रो पु.. प्र. वि., ए. व. - कदाहं सत्ताहसम्मेघे, सत्था घणपिद्विपासाणे अल्लमत्तिकपिण्डम्हि लञ्छनं विय ओवट्ठो अल्लचीवरो, जा. अट्ठ. 6.63.
पदचेतियं दस्सेसि. म. नि. अट्ठ. (उप.प.) 3.250; - पुञ्ज अल्लतिण नपुं., कर्म. स. [आर्द्रतृण], ताजी घास, गीला पु., तत्पु. स. [आर्द्रमृत्तिकापुञ्ज]. गीली मिट्टी का ढेर - तृण - अल्लतिणादिं आगम्म निब्बायतीति अत्थो, म. नि. जे सप्त. वि., ए. व. - सेय्यथापि, भिक्खवे, परिसो गरुकं अट्ठ. (मू.प.) 1(2).127.
सिलागुळं अल्लमत्तिकापुजे पक्खिपेय्य, म. नि. 3.138.
For Private and Personal Use Only