________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
517
अभिहारेति
अभुञ्जितब्ब जा. अट्ठ. 5.52; अभिहारञ्च गामतोति सचे गामं पविट्ठस्स गया, अभिव्यक्त - तं पु., वि. वि., ए. व. - भासितं लपितं जातिसतेहिपि भत्तं अभिहरन्ति, तस्मिं नाभिनन्देय्य सु. नि.. वुत्ताभिहताख्यातजप्पिता, अभि. प. 755; - तं पु., द्वि. वि., अट्ठ. 2.194;- हारे सप्त. वि., ए. व. -दुक्कट अभिहारे च, ए. व. - न निरोधा ति अन्तोगधनियमेहि वचनेहि अभिहितं गहणे इतरस्स हि, विन. वि. 1315; - रानं ष. वि., ब. व. ..... उदा. अट्ठ. 34; - कत्ता पु.. [अभिहितकर्ता], क्रिया या - न लाभी अभिहारानं, स. नि. 3(1).228; अभिहारानन्ति सतं आख्यात द्वारा कहा गया कर्ता - तत्थ परिसो मग्गं गच्छति, वा सहस्सं वा उक्खिपित्वा अभिहटानं दायानं, स. नि. अट्ठ. अयं अभिहितकत्ता, आख्यातेन कथितत्ता, सद्द. 3.691; - 3.232; -- हारा प्र. वि., ब. व. - एत्थ वे अभिहारा कम्म नपुं.. कर्म. स., प्र. वि., ए. व. [अभिहितकर्म]. क्रिया वाचाभिहारो च पच्चयाभिहारो च, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) द्वारा कहा गया कर्म - "नागो मणिं याचितो 1(2).162; - क त्रि., [अभिहारक], दिये गये उपहार को ब्राह्मणेन इच्चेवमादिसु बुद्धादयो अभिहितकम्मं नाम, सद्द. स्वीकार करने वाला - कस्स ष. वि., ए. व. -- महासुमनत्थेरो 3.693. ताव अभिहारकस्स गमनं पठमं उपच्छिन्नं तस्मा पवारेतीति अभीत त्रि., अभि + vभी के भू, क. कृ. का निषे. [अभीत], आह, पाचि. अठ्ठ. 84.
निर्भय, भयमुक्त, निडर - तो पु.. प्र. वि., ए. व. - अच्छम्भी अभिहारेति अभि + Vहर, प्रेर. का वर्त., प्र. पु., ए. व. च अभीतो च, व्याकासिं सत्थुनो अहं, थेरगा. 482; अभय [अभिहारयति], क. उपहार के रूप में किसी के समीप ले सम्म ते दम्मि, अभीतो भण सारथि, जा. अट्ठ. 6.24; - नाद आने या ले जाने देता है, अभिहरण के लिए प्रेरित करता पु., तत्पु. स. [अभीतनाद], भयमुक्त व्यक्ति का गर्जन या है, अभिहरण कराता है, भिजवाता है - रेसु अद्य.. प्र. पु., दहाड़, निर्भय मनुष्य का ठहाका या अट्टहास - दं द्वि. वि., ब. व. - हंसानं अभिहारेसु अग्गरओ पवासितन्ति, जा. ए. व. - तत्थ सीहनादन्ति सेट्ठनादं अभीतनादं अप्पटिनादं अट्ठ. 5.373; अभिहारेसुन्ति उपनामेसु. तदे. - रयिं अद्य... अ. नि. अट्ठ. 2.175; - रूप त्रि., ब. स., भयमुक्त या निडर उ. पु., ए. व. - गेहतो निक्खमित्वान उय्यानमभिहारयिं, चेहरे मोहरे वाला - पो पु., प्र. वि., ए. व. - अभीतरूपो थेरीगा. 146; उय्यानमभिहारयिन्ति नक्खत्तकीळावसेन उय्यानं तत्थासिं, मिगराजा चतुक्कमो, अप. 1.47; - पं पु., द्वि. वि., उपनेसिं थेरीगा. अट्ठ. 153; - रयु अद्य., प्र. पु., ब. व. ए. व. - अभीतरूपं सीहंव, गरुळग्गंव पक्खिनं अप. 1.117; - बहु अन्नञ्च पानञ्च, पण्डितस्साभिहारयु. जा. अट्ठ. - पा स्त्री., प्र. वि., ए. व./ब. व. - अभिरूपा विचराम 7.226; तत्थ अभिहारयुन्ति पेसेसं तदे.; ख. क्रम में किसी अण्णवे ति, जा. अट्ठ. 3.459. स्थान पर पहुंचाता है, उपहार या दान देने हेतु प्रेरित अभीरु त्रि., [अभीरु], भयमुक्त, निडर - रु पु., प्र. वि., ए. करता है, विचरण करता है - रेसि अद्य., प्र. पु., ए. व. व. - ... कतूपासनो अभीरु अच्छम्भी अनुत्रासी अपलायी, स. - पिण्डाय अभिहारेसि, आकिण्णवरलक्खणो, सु. नि. 410; नि. 1(1).118; - नो ब. व. - सूरा ति अभीरुनो, अ. नि. पिण्डाय अभिहारेसीति भिक्खत्थाय तस्मिं नगरे चरि सु. नि. अट्ठ. 3.177; - जातिक त्रि., ब. स. [अभीरुजातिक], अद्ध. 2.101; - रये विधि., प्र. पु., ए. व. - स पिण्डचारं निर्भय स्वभाव का - को पु., प्र. वि., ए. व. - तस्मा चरित्वा, वनन्तमभिहारये, सु. नि. 713; वनन्तमभिहारयति भीरुकजातिको भिक्खु खिप्पमेव तत्थ.... पारा. अठ्ठ. 1.301; अपपञ्चितो गिहिपपञ्चेन वन एव गच्छेय्य, सु. नि. अट्ट - का ब. व. - सूराति अभीरुकजातिका, दी. नि. अल. 2.193; - रेसि अद्य., प्र. पु., ए. व. - पण्डवं अभिहारेसि, 1.202. एत्थ वासो भविस्सति, सु. नि. 416; पण्डवं अभिहारेसीति तं अभुजिस्सभावकरण नपुं., मुक्ति - तो प. वि., ए. व. - पब्बतं अभिरुहि, सु. नि. अट्ठ. 2.102; ग. पहुंचना, समीप सत्तवणिज्जा अभुजिस्सभावकरणतो..., लीन (दी. नि. टी.) में पहुंचा देना अथवा प्राप्त करा देना - हारये विधि., प्र. 1.250. पु., ए. व. - अत्तना चोदयत्तानं, निब्बानमभिहारये, थेरगा अमुजितब्ब त्रि., vभुज के सं. कृ. का निषे. [अभोक्तव्य], 637; निब्बानमभिहारयेति, अत्तानं निब्बानं अभिहरेय्य न खाने योग्य, अभक्ष्य, अखाद्य - बं नपुं, प्र. वि., ए. व. उपनेय्य, थेरगा. अट्ठ. 2.200,
- अभोजनेय्यन्ति अभुजितब स. नि. अट्ठ. 1.205; नियतेतं अभिहित त्रि., अभि + vधा का भू. क. कृ. [अभिहित], कह अभुत्तब्बन्ति एतं नियतिवसेन तया अभुजितब्बं भविस्सति, दिया गया, बोला गया, घोषित किया गया, सम्बोधित किया। जा. अट्ठ. 7.118.
For Private and Personal Use Only