________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अपापकम्म/अपापकम्मी
394
अपापेतब्ब अपापकम्म/अपापकम्मी त्रि., ब. स., पापकम्म का निषे. साक्षात्कार न करके - यं तं पुरिसथामेन ... पुरिसपरक्कम्मेन [अपापकर्मन्/अपापकर्मिन], पाप कर्मों को न करने वाला, पत्तब्न तं अपापुणित्वा वीरियस्स सण्ठानं भविस्सती ति, कुशल-कर्मों को करने वाला - तत्थ अपापकम्मिनोति म. नि. 2.156; स. नि. 1(2).27; 250.
अपापकम्मा सत्ता एवं विसुज्झन्ति ... अद्दसंसु जा. अट्ट. 5.407. अपापुरण/अवापुरण नपुं.. अप/अव + आ + vपू से अपापतं अप + आ + /पत का वर्त. कृ., पु.. प्र. वि., ए. व्यु., क्रि. ना. [अपावरण]. शा. अ. वह उपकरण, जिसके व. [अपापतन्], उड़ते हुए आकर किसी के अन्दर गिर द्वारा द्वार खोले जाएं, ला. अ. चाभी, कुजी- ताळोवापुरणं रहा, आकर गिर रहा - कीटोव अग्गिं जलितं अपापतं, चाथ वेदिका कथ्यते, अभि. प. 222; अवापुरणन्ति अवापुरन्ति उपपज्जति मोहमूळ्हो नग्गभावं जा. अट्ट, 7.120; अपापतन्ति विवरन्ति द्वारं एतेना ति अवापुरणं, सद्द. 2.430; अवापुरण अपि आपतं, पतन्तोति अत्थो, तदे..
आदाय अनुपरिवेणियं भिक्खूनं आरोचेहि, महाव. 100; म. अपापदस्सना स्त्री., ब. स. [अपापदर्शना], शीलवती नारी, नि. 3.169; अ. नि. 3(2).190; अवापुरणं आदायाति कुञ्चिक वह नारी, जिसको देखना कल्याणकारक हो अथवा जो गहेत्वा , म. नि. अट्ठ. (उप.प.) 3.142. कल्याणमय स्वरूप वाली हो - साता च धम्मजीविनी, अपापुरति/अवापुरति अप/अव + आ + vपू का वर्त., सीलवती च अपापदस्सना, जा. अट्ठ. 3.366; अपापदस्सनाति प्र. पु., ए. व. [अपावरति/अपावृणोति, खोल देता है, कल्याणदस्सना पियधम्मा, जा. अट्ठ. 3.367.
द्वार को उद्घाटित कर देता है - पुरति पुरं पुरी, अवापुरति, अपापपुरेक्खार त्रि., पापपुरेक्खार का निषे[अपापपुरष्कार]. अवापुर एतं अमतस्स द्वार, सद्द. 2.430; - न्ति ब. व. -
शा. अ. पापरहित धर्मों को आगे करके विचरण करने अपापुरन्ति अमतस्स द्वारं योगा पमोचेन्ति बहज्जनं ते. वाला, ला. अ. किसी के विरुद्ध पापमय विचार न रखने इतिवु. 583; अपापुरन्तीति उग्घाटेन्ति, इतिवु. अट्ठ.233; - वाला, पाप-कर्म की इच्छा न रखने वाला - गोतमो कम्मवादी न्तो वर्त. कृ.. पु.. प्र. वि., ए. व. - अत्थस्स द्वारानि किरियवादी अपापपुरेक्खारो ब्रह्माय पजाय ... पे....... अवापुरन्तो, तेनाहं तुस्सामि यवोदनेन, जा. अट्ठ. 6.202; - दी. नि. 1.101; म. नि. 2.386; अपापपुरेक्खारोति अपापे न्तं द्वि. वि., ए. व. - अवापुरन्त अमतस्स द्वार, देवातिदेवं नव लोकुत्तरधम्मे पुरतो कत्वा विचरति, दी. नि. अट्ठ. 1. सतपुञ्जलक्खणं वि. व. 1042; अवापुरन्त अमतस्सद्वारन्ति 231; अपापपुरेक्खारोति न पापपुरेक्खारो, न पापं पुरतो ... अरियमग्गं विवरन्तं. वि. व. अट्ठ. 237; - र अनु०. म. कत्वा चरति, पापं इच्छतीति अत्थो, म. नि. अट्ठ. (म.प.) पु., ए. व. - अपापुरेतं अमतस्स द्वारं महाव. 6; म. 2.297.
नि. 1.227; अपापुरेतन्ति विवर एतं. म. नि. अट्ठ. (मू.प.) अपापसत्तपनिसेवी त्रि., उप. स. [अपापसत्त्वोपसेविन]. 1(2).81; - रितुं निमि. कृ. - तेन ... भिक्खू न सक्कोन्ति निष्पाप प्राणियों का साथ सङ्ग करने वाला, सज्जनों का कवाट अपापुरितुं, चूळव. 273; - रित्वा पू. का. कृ. - पक्षधर - विनी स्त्री., प्र. वि., ए. व. - सिराह देवी मनुजेहि तमेनं उट्ठहित्वा अपापुरित्वा ओलोकेय्य, म. नि. 1.38%3; पूजिता, अपापसत्तूपनिसेविनी सदा, जा. अट्ठ. 5.394; अपापुरित्वाति विवरित्वा, म. नि. अट्ठ. 1(1).159; - रित्वान अपाप सत्तू पनिसेविनीति अनवज्जसद्धाय च उपरिवत् - द्वारं अपापुरित्वानहं, मातापितरो अनीकरत्तञ्च, एकन्तपत्तियायनुसभावार परेसुपि... नाम, जा. अट्ठ. 5.398. थेरीगा. 496; - रापेत्वा प्रेर.. पू. का. कृ., खुलवा कर, अपापायि अप+ vपा का अद्य., प्र. पु., ए. व., पान किया, उद्घाटित करा कर - नगरद्वारानि अवापुरापेत्वा सद्धि पिया - तं सिङ्गालो अपापायि, जानं सीहेन रक्खितान्ति, जा. अमच्चसहस्सेन महातले पल्लङ्कमज्झे निसीदि, जा. अट्ठ. अट्ठ. 2.104; अपापायीति अप इति उपसग्गो, अपायीति 1.255; पाठा. विवरापेत्वा; - रीयति कर्म. वा. में वर्त., प्र. अत्थो , तदे..
पु.. ए. व., खुलाया जाता है, उद्घाटित किया जाता है - अपापुणि अप + आप का अद्य.. प्र. पु.. ए. व., प्राप्त किया ..... महानिरयस्स पच्छिम द्वार ... उत्तरं ... दक्खिणं द्वार या साक्षात्कार कर लिया - तत्थेव सो ठितो थेरो, अरहत्तं अपापुरीयति, म. नि. 3.223; सचे द्वारं न अवापुरीयित्थ, अपापुणि, विसुद्धि. 1.21; - णिं अद्य उ. पु. ए. व. - तत्थ ... सम्पादेय्य, जा. अट्ठ. 1.73. चित्तं विमुच्चि मे, अरहत्तं अपापुणिं, अप. 1.56; 61; - अपापेतब्ब त्रि., प + आप के प्रेर. के सं. कृ. (पापेतब्ब) णित्वा पू. का. कृ. का निषे. [अप्राप्य], नहीं प्राप्त कर, का निषे॰ [अप्रापयितव्य]. प्राप्त न करवाने योग्य - तत्थ
For Private and Personal Use Only