________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Cyme
152
Cyperus
પ્રદેશમાં ઉગાડવામાં આવતી વનસ્પતિ, પાનને ઉપયોગ માખીનાં નાનાં બચ્ચાને જેનાં પાનમાંથી કાઢવામાં આવતું સુવાસિત મારવા માટે થાય છે. તેલ સુગંધી દ્રવ્યો અને સૌંદર્ય પ્રસાધને Cynara stotymusL. હાથી ચૂક નામની બનાવવા ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. મૂળ ભૂમધ્યના પ્રદેશની પણ અહીં ભારતઆ વનસ્પતિનું ઘાસ મેતિયા” અને ભરમાં ઉગાડવામાં ચાવતી વનસ્પતિ, જેનાં સેફિયા” એવા બે પ્રકારનું છે, મેતિયા” ફલની કલગી શાક તરીકે ખાવામાં આવે ઘાસમાંથી કાઢવામાં આવતું બાષ્પશીલ તેલ છે અને જેમાંથી ઈસ્યુલિન બનાવવામાં ઊંચા પ્રકારનું ગણવામાં આવે છે, જ્યારે આવે છે જે મધુપ્રમેહમાં ઉપયોગી બને છે. સેફિયા' ઘાસમાંથી કાઢવામાં આવતું તેલ Cynodon dactylon (L.)Pers. ધરે, હલકીકેટિનું અને જિંજરગ્રાસ તેલ તરીકે ધ્રોખડ; અંગ્રેજીમાં Bureaula rass અને ઓળખવામાં આવે છે. ભારતમાં થતાં સૌ Bahama grass અને હિંદીમાં દૂધ તરીકે પ્રકારના બાષ્પશીલ તેલોમાં આ તેલનું ઓળખવામાં આવતું કાયમી ઘાસચારાનું
સ્થાન ચંદનના તેલ અને લેમનગ્રાસ તેલ તૃણુ, જેને મોટા ભાગે ટેનિસ રમવા માટેના 40170219 . Cy.nardus (L.) Rend- ચોગાનમાં વાવવામાં આવે છે. C. le (Syn. Andropogon nardus L.) pleclostachyus(k.Schum) Pilger. તૃણુકુળનું અંગ્રેજીમાં Citronella grass. ઘાસચારા અને જમીન સંરક્ષણ માટે અને હિંદીમાં ગંજની ઘાસ તરીકે ઓળખાતું વાવવામાં આવતું East African સિલેન પ્રકારનું ઘાસ, જેનાં પાનમાંથી stagras તરીકે અંગ્રેજીમાં ઓળખાતું ઘાસ. કાઢવામાં આવતું તેલ સુગંધી દ્રવ્ય અને Cynometra. cauliflora L. ખાદ્યકુળ સૌંદર્ય પ્રસાધને બનાવવા ઉપયોગમાં ધારી ઝાડ. લેવામાં આવે છે. ઉપરાંત તેને ઉપયોગ Cyperus alliculatus L. ગુજરાત, મછરેને દૂર રાખવા માટે પણ થાય છે. પ. બંગાળ, ત્રિપુરા, ને મણિપુરમાં થતી તે, પેટની ગરબડ અને પેટના વાયુમાં વપરાય કાયમી શાકીય વનસ્પતિ, જેનાં કંદિલ છે. Cy. schoenanthus (L) (Spre- મૂળને ઉપગ સુગંધી દ્રા બનાવવા ng (S, Androbogon schoeam. અને પ્રકાંડ સાદડી બનાવવા માટે કરવામાં thus L.) તૃણકુળનું અંગ્રેજીમાં (Camel આવે છે.Cy.bulbosus Vahl. ધ્રખડિયે. har za lolhi 3241 60124 0029 Cy, corymbosus Rottb. (Syn.C. એડળખાતું પંજાબ અને દ. ભારતમાં થતું legeliformis Roxb.. અંગ્રેજીમાં ઘાસ; જેના પાનમાંથી મળતું બાષ્પશીલ તેલ Chinese malgrass 7:25 1974 1g સુગંધી દ્રવ્ય બનાવવા ઉપયોગમાં લેવામાં પ.બંગાળ, કર્ણાટક અને તામીલનાડુમાં થતું
la . Cy. winterianus Jowitt. ઘાસ, જેની સાદડીઓ બનાવવામાં આવે છે. તૃણકુળનું અંગ્રેજીમાં Citronella grass Cy.esculentus L. ZIUA de Hoje ti તરીકે ઓળખાતું જાવા પ્રકારનું ઘાસ જેમાં પ્રદેશ, પંજાબ અને દક્ષિણ ભારતમાં થતી આવેલાં કા કાર્બનિક સંયોજનોના એક વનસ્પતિ, જેનાં મૂળ ખોરાક તરીકે સંશ્લેષણમાં ઉપયોગી બને છે, આમાં 241941 19 3. Cy.exellatus Retz. સંશ્લેષિત મેન્થોલને સમાવેશ થાય છે. ઘોડાચિયે ડુંગરે નામની વનસ્પતિ. C. cyme, ગમે તે પુષ્પવિન્યાસ, અક્ષપૂર haspan Benth. wale 114. Cy. થાય ત્યાં તે પુષ્પવિન્યાસ.
aria L. ભારતભરમાં થતી વનસ્પતિ, જે cymose. Hacy. infloresce. સાદડીઓ બનાવવામાં ઉપગમાં આવે છે. nce. પરિમિત પુષ્પવિન્યાસ
cy. long as L. મોટા ભાગે રાજસ્થાનમાં manchum arnottamum Night થતી વનસ્પતિ, જેનાં મૂળ સુગંધી દ્રવ્ય કાશ્મીરને એક પ્રકારને સુપ, જેનાં સૂકાં બનાવવા ઉપયોગમાં આવે છે, Cy-malar
For Private and Personal Use Only