________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
citric acid
113.
citrus
કુલ ફોસ્ફરિક એસિડને, ડાયકેલ્શિયમ swing. Lond aurantijotha ફ ફેટના રૂપમાં દેખાતે ભાગ.
Christm; L. vicdisima Houtt; citric acid, લીંબુ, ગૂઝબેરી વર્ગનાં પ. tane મun; C. acada Roxb; C. ફળ, રાસ્પબેરી વર્ગનાં ફળ ઇ.માં રહેલું medica var. acida Hookf.; C. ફટિકીય સફેદ અલીય દ્રવ્ય, જે વધે, aystrix sabsp acida End.). ઇ. નામરંગકામ અને લેમન બનાવવા માટે ઉપ- ધારી નારંગીકુળનું લીંબુ; કાગદી લીંબુ નામનું ગમાં આવે છે.
લગભગ ભારતભરમાં ઉગાડવામાં આવતું citron. Cons. Citrus medica L. C. નાનું ઝાડ, પરંતુ વધારે તો તે આશ્વtuberosia Mill; C. Cedrata Raf; પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, મૈસુર, આસામ, બિહાર, C. aurantium var. medica Waght ઉત્તરપ્રદેશ, પંજાબ, ૫. બંગાળ, મધ્ય૭ Arn; C. methva var. medica પ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં થાય છે. પૂર્વ proper Hook. . ખાસી ટેકરીઓ, ખાનદેશમાં આ લીંબુની છાલમાંથી કાઢવામાં માલનદ, પશ્ચિમઘાટ . પ્રદેશમાં થતા આવતું તેલ મીઠાઈ, ઔષધે અને સૌંદર્ય સુવાસિત ફળધારી લુપફળના વડા ગરનું પ્રસાધને બનાવવા ઉપયોગમાં લેવામાં અથાણું બને છે.
આવે છે. C. aurantium . ખાટું લીબુ, Citronella grass. Cymbopogon વ્યાપારી રીતે તે સ્વતંત્ર રીતે ઉગાડવામાં winterianus Jowitt. 11 Hej enoj અવતું પણ આ પ્રજાતિનાં અન્ય વૃક્ષોની બાષ્પશીલ તેલ આપતું ઘાસ; તેલ કાર્બનિક સાથે ઉગાડવામાં આવે છે. તેનાં પાનમાંથી સંયોજનને સંલેષણના કામમાં આવે બાષ્પશીલ તેલ કાઢવામાં આવે છે, જે છે. (૨) Cymbopogon nardus (L). મીઠાઈ, સૌંદર્ય પ્રસાધન અને સુગંધી Rendle Andropogon nardus દ્રવ્ય બનાવવામાં ઉપયોગમાં આવે છે. (L.). નામનું તૃણકુળનું ઘાસ, જેમાંથી C. japonica Thunb. મૂળ પૂર્વ સિલોન પ્રકારનું બાષ્પશીલ તેલ નીકળે છે, જે એશિયાનું પણ હવે ઉત્તર ભારતમાં થતું સૌંદર્ય પ્રસાધનો માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે. ખાદ્યફળનું ઝાડ. c. limetticides Citrullus colocynthis (L.) Tanaka (Syn. C. medica Kuntze. ઈંદ્રાચણ, ઈંદ્રાણ નામની મૂળ var. limetta Wight & Arn). એશિયા અને આફ્રિકાની પણ ઉત્તર ઉત્તરભારત અને મધ્યપ્રદેશમાં થતું મીઠા ભારત, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત અને દ. લીંબુનું ઝાડ, જેનાં પાનમાંથી બાષ્પશીલ ભારતમાં થતી શાકય વનસ્પતિ, જેનાં તેલ મળે, જે સૌંદર્ય પ્રસાધન, મીઠાઈ ફળ જલાબ માંટે ઉપયોગમાં આવે છે. ઇ.માં ઉપયોગી બને છે. c. Limon C. vulgairs Schrad ex Ecki. (L.) Burm f. (Syn. C. medica & Zeyh. t. . vulgaris L. var. limon L; C. limonum var. istriosas Duth & Full. Risso; C. medica var. limonum ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ અને રાજસ્થાનની Wight & Arn.). પંજાબ, ઉત્તરવનસ્પતિ, જેના ફળનું શાક થાય. પ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રમાં થતું પાટ લીંબુનું Citrus. નારંગીકુળની અગત્યના ઝાડની આડ. c. margarita Lour. ખાધ્યપ્રતિ, જેન વૃક્ષ દક્ષિણચીન, મલાયા, ફળનું શેભાનું ઝાડ. C. narma અને આસામના હિમાલયના પ્રદેશમાં થાય (Burna. Merril (Syn. C. gredછે. ભારતના અગત્યનાં ફળોમાં આ પ્રજાતિનાં ails Osbeck; c. decimenus L; ફો ત્રીજું સ્થાન ધરાવે છે. C. C. an entiam subsp. sensi, ucida Rox's. 'olynoj 41 clicy. var. decumuna Engl; Aurantium C. curantifolia Christm.) decumuna Mill; Aurantium maxi
For Private and Personal Use Only