________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રથમ સ્થાન–અધ્યાય છો.
વાયુમાં યોજ; કોવ, મધુર અને તુરે રસ પિત્તમાં યોજ; કડતીખ અને તુરે રસ કફમાં યોજવો. વળી મધુર અને ખાટા, ખારે, અને તીખ, તથા કડે અને તુરે, એ રસ પરસ્પર વિરોધી છે.
છએ રસનું રસ વીર્ય
મધુરવી. अथ षण्णां रसानां रसवीर्यम् । यः स्वादुः श्रमशोषहारिबलकवीर्यप्रदः पुष्टिदः प्रह्लादो रसने करोति तदनु श्लेष्मप्रवृद्धि ततः । पित्तानां दमनः श्रमोपशमनो वृष्यो नराणां हितः क्षीणानां क्षतपाण्डुनेत्ररुजसंहर्ता भवेन्माधुरः ॥
તિ મધુવીર્યમ ! મધુર રસ સ્વાદમાં મધુર, શ્રમ અને શોપનું હરણ કરનાર, બધાને ઉત્પન્ન કરનાર, વીર્ય આપનાર, પુષ્ટિ કરનાર, રસન ઇન્દ્રિયને હરિ પમાડનાર, કફને વધારનાર, પિત્તને દમનાર અર્થાત્ શમાવનાર, થાકને સમાવનાર, પુરૂષને પુષ્ટિ કરનાર તથા હિતકર, ઉરઃક્ષત ક્ષયથી ક્ષીણ થઈ ગયેલા પુરૂષોની ક્ષીણતાને હરનાર, તથા પાંડુરોગ અને નેત્રરોગને મટાડનાર છે.
- કડવા રસનું વીર્ય. यस्तिक्तः कफवायुसंहृतिकरः कुष्ठादिदोषापहः शीतः सर्वरुजापहो भ्रमहरो रुच्यो न संक्लेदनः । जिह्वास्फोटकनाशनोऽथ भवति क्षीणक्षतानां हितो वक्रोलासकरः प्रकृष्टकथितो निम्बादिकास्वादकृत् ।।
તિ તિવીર્થનું ! કડવો રસ કફ અને વાયુને સંહાર કરનારે, કોઢ વગેરે દેવને મટાડનાર, ઠ, સઘળી પીડાઓને નાશ કરનાર, ભ્રમને મટાડનાર, ફચિ ઉત્પન્ન કરનાર, કલેદ (ભિનાશ) ને નહિ ઉપજાવનારજીભના ફેલાને મટાડનાર, ક્ષીણ થયેલાને તથા ફતવાળાને હિતકર, મુખને ઉ. લ્લાસ કરનારો અને લીંબડા વગેરેના જેવા સ્વાદવાળો ઉત્તમ રસ છે.
For Private and Personal Use Only
