Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 02 Fasc 01

SR No.: 020318
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1998
Total Pages: 158
Language: English, Sanskrit, Hindi
Classification: Dictionary
File Size: 19 MB

Page 7

अगेगरुव
362
(anega-rūva < aneka-rupa) adj. of various kinds or forms, AMg अपरिन्नायकम्मे खलु अयं पुरिसे जो इमाओ दिसाओ अदिसाओ वा अणुसंचरश... अणेगरूवाओ जोणीओ संत्रे Āyar. 1.1.1.6; पुढवि सत्यं समारंभमाणे अण्णे वणेगरूवे ( वा + अणेगरूवे) पाणे विहिंसंति āyār. 1.19 [Ldn.]; (पोग्गले ) अणेगवण्णं अणेगरूवं परिणामं परिणम Viy. 14.4. 1 (14.44); 6.9.5; ( 6.166); 7.9.4 ( 7.169); अणेगरूवा • फासा (समणं) फुसंती Utt. 4. 11; आवज्जई एवमणेगरूवे एवंविहे कामगुणे सत्तो Utt. 32.100; JM दीवयसिहा हु एगा अणेगरूवा हु जो णियच्छे । तस्स लड्डु होर मरणं Rit Samu. 48.
अगरवधुणा (anega rūva dhunā < aneka-rūpa-dhu
nana) f. (fault incurred by) shaking or whisking (of many garments) at a time, AMg पसिढिलपलंबलोला एगामोसा अणेगरूवधुणा । कुण पमाणपमायं संकियगणणोवगं कुज्जा Utt. 26.27; = OghNi. 267 (comm. अनेकरूपा चालौ सङ्ख्यात्रयातिक्रमणतो युगपदेकवस्त्रग्रहणतो वा धूनना च प्रकम्पनात्मिका अनेकरूपधूनना)
अगवगडा (anega-vagada aneka-vagada) f. many enclosures, JM. एगवगडेगदारा एगमणेगा अणेगएगा य । चरिमो अणेगवगडा अगदारा य भंगो उ Kapp Bh. 2129 ( comm. on 2127 वगडा नाम ग्रामादेः ... परिक्षेषः )
अगवण्ण (anega-vanna aneka-varna) adj. having many colours, Alg. एवं एतेगं गमेणं जाव एगवण्णं एगरूवं एगवणं अणेrरूवं अणेगवण्णं एगरूवं, अणेगवण्णं अणेगरूवं चउन्हं चउमंगो viy. 6.9.5 (6.166); 7.9.4 (7.169)
अणेगवयणप्पहाण (anega vayana-ppahāna < aneka-va - cana-pradhana) adj. skilled (?) in different kinds of speech, AMg. अणेगवयगप्पहाणे... मणुयवई भरहचक्कवट्टी भरहं भुंजर Jambuddi. 3. 3 (comm. निजशासनप्रवर्तनाद 'आदौ तावन्मधुरं मध्ये रूक्षं ततः परं कटुकम् ....' अथवा ' सत्यं मित्रैः प्रियं स्त्रीभिः )
...
अगवायामजोग्ग (anega-vāyāma-jogga < aneka-vyāyāma-yogya ) n the practising of a variety of physical exercises, AMg तए णं से कूणिए राजा अट्टणसालं अणुपविसित्ता अगवायामजोग वग्गणवामद्दण-मलजुद्धकरणेहिं संते परिस्ते Uvav. 48; āyarDas. 10.11; Kapp.(J) 60 ( comm. गुणनिका ) ( AMgD. takes जोग as an adj. yogya fit for )
अगवालय संकणिज्ज (anega vāla-saya-sankanijja<areka-vyala-ata-Sankaniya) adj. (pot. part.) inspiring fear because of several snakes, AMg महमेगं जिष्णुजाणे... णाणाविहगुच्छगुम्मलयावलिवच्छच्छाइए अणेगवालसयसंकणिज्जे Naya. 1.2.4; मालुयाकच्छप यावि होत्था ... गंभीरे अणेगवालसयसंकणिज्जे Naya. 1.2.6.
अगवास (anega-vāsa < aneka-vāsa ) adj. living in many places, having many abodes, AMg जहा मिगे एग अणेगचारी अणेगवासे ... एवं मुणी Utt. 19. 83.
अगवासपरिया (anega-vāsa-pariyāya<aneka-varşaparyaya) adj. one who has had many years of monkhood, AMg. भगवओ महावीरस्स अंतेवासी बहवे ... अप्पेगश्या वासपरियाया अप्पेश्या अगवासपरियाया Uvav. 23.
अणेगवासस्य (anega vāsa-saya < aneka-varsa-śata) alj. (ns.) many centuries of years, AMg. भुज्जो बलदेववासुदेवा य • अणेगवास सयमायुवंतो ... ते वि उवणमंति मरणधम्मं Paha. 4. 5.
अगवासानउ (anega-vāsā nauya<aneka varsa - na - yuta) n. many nayutas (= 84,00,000 nayutangas) of years, AMg. अणेगवासानउया जा सा पण्णवओ ठिई। जाणि जायंति दुम्मेहा ऊणे
वासस्याउए Utt. 7.18.
अगवाहि (anega vāhi < aneka-vyādhi) m. many diseases, AMg. गोयमा मणुया भविस्संति ... असुइणो अणेगवाहिपरिपीलियंगभंगा Viy. 7.6.33 (7.119)
अगसंकी
अणेगविध (anega-vidha aneka vidha ) adj. of many kinds, AMg. बेदियतिरिक्खजोणियनपुंसगा अणेगविधा पण्णत्ता JIvabhi. 2. 103 Js. कम्मं जीवेण जं समारद्धं । तमणेगविधं भणिदं ParSa 2.82; संजमजोगे जुत्तो जो तवसा चेट्ठदे अणेगविधं Mata. 242( 5 ). cf. अग्रेगविह.
अगविणा (anega-viyana < aneka-vedanā) f. many pains, AMg तिरियत्तणम्मि बहुसो पत्ताओ तुमे अणेगवियणाओ Aur
Paee. II. 21.
अविe (anega viha aneka-vidha) adj. [r. -a] of various kinds, AMg. ते दिया अणेगविहा पण्णत्ता Jivabhi. 1.80; खरबादरपुढविकाश्या अणेगविहा पण्णत्ता Pannav. 1. 20 ( 24 ); लयाओ अगविहाओ पण्णत्ताओ Pannav. 1. 39 (44) ; सचित्तदव्वखंवे अणगविहे पण्णत्ते Anug. 62.404; सिद्धाणेगविहा बुत्ता तं मे कित्तयओ सुण Utt. 36.49; JM. गंधव्वजक्खकिन्नरतुम्बुरुमहोरगा अणेगविहा PaumCa.(V.) 3. 88; Apa. पडिवत्ति अणेगविह अह निउत्तपुरिसिहि करे विणु San Kaca. 465.4. ef. अणेगविध.
अग विहिविहाण (anega-vihi-vihana < aneka-vidhividhāna ) adj. many arrangements of a circular nature, AMg. गोयमा बाहिरिया णं दीवनमुद्दा ... संठाणओ एगविहिविहाणा, वित्थरओ अणेगविहिविहाणा Viy. 6.8.35 (6.155) (comm. एकेन विविना प्रकारेण चक्रवाललक्षणेन विधानं स्वरूपस्य करणं येषां ते p. 282.9);
Jivābhi. 3.250.
अगसउणगण (anega-sauna-gana<anekaakuna-gana) m. a group of several birds, Alg. तए णं सा पोक्खरिणी. अणेगसउणगण-मिहुण-वियरिय-सहुन्नश्य-महुर-सरनाश्या पासाईया दरिस णिज्जा Naya. 1.13.17; रायगिहविणिग्गओ ... बहुजणो किं ते जलरमण अणेगसउणगणकयरिभियसंकुलेमु सुहं सुहेणं अभिरममाणो विहरइ Naya. 1. 19.24; से णं पायवे अणेगस उणगणभिदुणविरश्यस दुण्णश्यमहुरसरणाइए सुरम्मे Uvav. 6 [ Ldn. ]; अगसउणगणमिणयविरचिय सहुन्नश्य-महुरसरनाश्यं तं पासर Jivabhi. 3. 118; बहुईओ वणराईओ पण्णत्ताओ ... अगसउणगणमिहुणवियरियाओ Jambuddi. 2.12.
...
अगसउणगणभिहुण (anega-sauna-gana-mihuna < aneka-śakuna-gana mithuna ) [also 'मिहुगय, 'मिथुण] several groups of the couples of birds, AMg से णं पायवे ... चकवायच.लहंससारस -अणेगस उणगणमिडुणविरश्य दुग्णश्यमदुरसरणाइए सुरम्मे Uvav. 4 से जहा एकं महं पुक्खरिणि पासेज्जा - चाउको गं अगस उणगणनिदुगय विरचिय - सहुण्णइयम दुरसरनाश्यं तं पासर Jivabhi. 3. 118; 3.119; 32 उत्तरकुराए नीलवंतदहे नामं दहे पण अगस उगगग मिथुन पविचरियसहुण्णश्यमहरसरणाश्यए अभिरुवे पडिरूवे Jivabbi. 2. 639.
wineaufagar (anega-sauna-mihunaga < anekaSakuna-mithunaka ) N. several couples of birds, AMg. बाबीओ पुरखरिणीओ पत्तिमनगर ताओ ... अभिरुवाओ पडिरूवाओ Ray Pa. 174; Jivabhi. 3. 286.
अगसंकुकीला (anega - sanku kilaga < aneka-sankukilaka ) . several pointed nails, AMg तस्स णं वणसंडस अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पण्णत्ते से जहानामए अगसंकुकीलगसहस्रवितते ... मणीहि य तणेहि य जवसोहिए Jivabhi. 3. 277 तस्स णं जाणदिमाणस्स अंतो बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे से जहाणामए ... अणेगसंकुकीलगसहस्सवितते ... मणीहिं उवसोभिए Jambuddi. 5. 32.