Dictionary of Prakrit for Jain Literature Vol 01 Fasc 01

SR No.: 020316
Original Sutra Author: N/A
Author: A M Ghatage
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1993
Total Pages: 176
Language: English, Sanskrit, Hindi
Classification: Dictionary
File Size: 16 MB

Page 133

62
भक्खरच्चुय
na ) n. arrangement of words, M. ( नट) कविण हु अक्खरगुंफणिण महिलण थोरथणेहिं । अन्न व रसहस्थवक्कडा छइल छालिजइहि जेहि Ram
Man. 1.12.
www (a-kkhara-ccuya<a-ksara-cyuta) composition in which some letter or letters are absent (which will produce a different meaning), JM एवं विचित्तपण्डुत्तरे हिं अक्खरचुएहिं ... अज्ञेहि विविहेहि कीलाविसेसेहि विमलमई तं विणोउं पवत्त ति Jinadaākhyā. 13.7; cf. वञ्चति दियहा । ... कयाइ अक्खरमत्ताविंदुf Jamb Ca.(G.) p. 31.8.
अक्खरत्थ (a-kkharattha aksarārtha) m. meaning of the words, word by word meaning, Ś. ( विदूषकः ) किं दाव गीदीए अवगो अम्खरत्थो Sak. 53.12 ( 4 ); M. अविहावियक्सरत्थं पडिवयणमिणं असंबद्धं Lila 481. www (a-kkhara-panti<a-kṣara-pankti) line of letters, row of letters, Apa भत्तिहिं अक्खरपंति लिहेप्पिणु Bhavika 74.7; 75.2; अक्खरपंति लिहिय तहिं Bhavika 106.7; 153.2; ताम वरक्खरपंति नियच्छमि Bhavika 1628; 332.8; 349.8.
अक्खरपुट्टिया (a-kkhara-putthiyā < aksara prsthika ) f. one of the 18 ways of writing Brahmi, AMg बंभीर णं लिवीए अट्ठारसविहे लेख विहाणे पण्णत्ते... अक्खरपुट्ठिया, भोगवइया Samav. 18 (1) ; Pannav. 1.98 (1.107); [anything to do with पृष्ठमात्रा ? ]
अक्खरप्पभव (a-kkhara-ppabhava aksara-prabhava) adj. (knowledge) produced by letters or words, JM. महचउक्कं पि सुयनिस्सियमावनं तुह तं पि जमक्खरप्पभवं ViāvBha. 167.
अक्खरबंध (a-kkhara-bandha <aksara bandha) mr. string of words, Apa. कहिय सुरिंदे अक्खरबंध तं किर केण पुब्वसंबंध
Bhavika. 303.3.
अक्खरबल ( akkhara-bala
aksara-bala ) n. the strength of the word, Apa. अक्खरबलि कड्डिअपत्तनाण सेो मातुस्उ मुणिसुहड जाण TavSari. 3.22.
अखरवास (a-kkhara-vāsaaksara-vyāsa) m. extent
अक्खरढ (a-kkhara daaksara ta) r. pompous word of the words scope of the words, Apa. ( रामकहाणइ) अक्खरवासApa. अक्खरडेहि जि गव्विया कारणु ते ण मुणंति PaDo. 86. जलोहमणोहर सुअ कारछंदमच्छोहर PaumCa. (S.) 1.2.2.
wwwrede (a-kkhara-dambara <a-kṣara(a)dambara) m. display of words, Apa बाणेण समप्पियउ घणघणउ तं अक्खरटंवरु अप्पणउ RiNeCa. 1.2.14.
अक्खर बिंदुचुय (a-kkhara-bindu-cuya <a-ksara-binducyuta ) n. a composition in which letters or nasals are absent, JM. ण खेल गूढच उत्थबिंदुमईहिं अक्खरबिंदुचुआरणा CaupCa. 108.3.
अक्खरमेस (a-kkhara-metta aksara mātra ) [ Inst. ] by only a letter, JM भयवं जं ते कहियं मह दुश्चरियं इमं अउष्णस्स । अक्रमेत्तेण वितं ण य विहडर तुम्ह भणियाओ KuvMaKa 49.11.
अक्खस्य (a-kkharaya aksaraka) m a slave, (comm. अक्षर के द्वयक्षरके द्वयक्षराभिधाने दास इत्यर्थः p. 68. 10); AMg गोवालए य भक्खर पुत्ते य धूयसुहाए ( प्रभुकर्तकं आच्छेषं भवति) Pind Ni. 367.
wwwrefae (a-kkhara-laddhiya<a-kṣara-labdhika) adj. who has the exact knowledge of the sounds, AMg लद्धिअक्सर अक्खरलद्धियस्स लद्धि अक्खरं समुप्पज्जर Nandi 65 (Malayagiri लब्ध्यक्षरं शब्दादिग्रहण समनंतरमिन्द्रियमनोनिमित्तं शब्दार्थपर्यालोचनानुसारि शाङ्खोऽयमित्याचक्षरानुविद्धं ज्ञानमुपजायते p. 188b. 2 )
भक्खरलंभ ( akkhara- lambha aksaralambha comm. aksaralabha:) m knowledge of the words,
अक्खराणुसार
JM. मोत्तूणं दव्वसुयं अक्खरलंभो य सेसेसु ViāvBha. 117; अक्खरलंभेण समा ऊणाहिया होंति मदविसेसेहिं ViāvBha. 143; 474; 125.
wafaat (a-kkhara-livi<a-kşara-lipi) f. mode of writing, JM पुणो भगवया बंभीए दरिसिया अक्खरलिवी CaupCa
38.29.
अवखरवंत (a-kkhara-vanta aksara-vat) adj. 1 pos sessing knowledge of the letters; 2 possessing an unchanging nature, Apa. अखरवंतु णं परममोक्खु MahaPu (P.) 93.6.4.
अक्खरसंकेय (a-kkhara-sankeya aksara-sanketa ) m. indication with word, Apa. मुणिभक्खर संकयकयत्थे Bhavika.
18.2.
अवखरसंखा (a-kkhara-sankhā <aksara - sankhyā ) /. number of letters, AMg कालियसुयपरिमाणसंखा अणेगविहा पण्णत्ता, तं जहा- पज्जवसंखा अक्खरसंखा AnuOg. 494.
असर संजोग (akkhara-safjoga aksarasathyoga) m. union of letters or sounds, JS जावरियाणि अक्खराणि अक्खरसंजोगावा Satāg. 5.5.45.
अवखरसंनिवाइ (a-kkhara-sannivāi < aksara-samnipätin) adj. who knows the combinations of letters, AMg. महावीरस्स तिनि सया चउदसव्वीणं सव्वक्खरसन्निवाईणं जिणो इव अवितह वागरमाणाणं उक्कोसिया चउदसपुव्विसेपया होत्था Thāna. 3. 4. 534 ( 3.230); 4.4.381 (4.647)
अवखरसम (a-kkhara-sama aksara-sama) adj. equal in duration of the sound, AMg अक्खरसमं पयसमं AnuOg. 260 ( 10 ) v. 50.
सरा सत्त
100
अवखरसमय (a-kkhara-samaya aksara-samaya) m one of the 72 arts, the conventional meanings of words ), JM. अक्खरसमयणिघंटो रामायणभारहाई च KuvMaka. 22.5.
अक्खरसमास (a-kkhara samāsa aksara samāsa ) m. a variety of a (knowledge based on scriptures) which consists of a group of words, JŚ. अक्खर सुदणाणादो उवरिमाणं पदसुदगाणादो डिमाण अराति Dhavala 6. 23.2; JM पजय अक्खरपयसंघाया । ससमासा Kam Vi. (D.) 1.7.
-
अक्सर समासावरणीय (akkhara samāsāvaraniya ksara samāsāvaraniya ) adj. ( karman ) which covers up the collection of words, JS पज्जरयावरणीयं अक्खरसमासावरणीयं Satāg.
5.5.49.
अक्षरसंबद्ध (a-kkhara-sambaddha aksara-sambaddha) adj. in the form of word or letter, AMg भासासदे दुविहे पण्णत्ते, तं जहा - अक्खरस्वद्धे नो अक्खरसबद्धे चेव Thāna. 2.3.1 (2.213)
अखर सुय (a-kkhara-suyaa-kşara-śruta) n. scriptural knowledge in the form of words, AMg से किं तं अक्खरस्यं । अक्खरसुयं तिविहं पण्णत्तं तं जहा - सण्णक्खरं वंजणक्खरं लद्धिअक्खरं Nandi 62; (Cu - अक्खत्सुयं सुणतो भासतो वा अक्खरसुतं p. 44. 22)
अक्खराणुसार (a-kkharānusāra aksarānusāra) m. [. Tast. ] following the words, according to the words, JM में