________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ધ્યાનદીપિકા
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૧૭ ]
सच्चपमायरहिया मुणिणो खीणोवसंतमोहा य ।
झायारो नाणत्रणा धम्मझाणत्स निदिट्ठा ॥ १ ॥
સર્વાં પ્રમાદરહિત, જ્ઞાનરૂપ ધનવાળા, ક્ષીણુ મેહવાળા અથવા ઉપશાંત માહવાળા ( અનંતાનુખ'ધીની ચેકડી તથા સમકિત માહની, મિશ્રમાહની અને મિથ્યા માહનીએ સાત પ્રકૃતિને ક્ષય કરનાર તે ક્ષપક-અથવા ઉપશમ કરનાર તે ઉપશામક) મુનિએ ધર્મધ્યાનના ધ્યાનવાળા કહ્યા છે,
अप्रमत्तप्रमत्ताख्यौ मुख्यतः स्वामिनौ मतौ ।
चत्वारः स्वामिनः कैश्चित् उक्ता धर्मस्य सूरिभिः ॥ १३६ ॥ પ્રમત્ત છઠ્ઠા ગુણસ્થાનકવાળા અને અપ્રમત્ત સાતમા ગુણસ્થાનકવાળા મુખ્ય વૃત્તિએ ધર્મધ્યાનના સ્વામી-અધિકારી ( કરવાવાળા ) માનેલા છે. કાઈ એક આચાર્ય ધર્મધ્યાન કરનારા ચાર ગુણસ્થાનકવાળાને (ચેાથું, પાંચમુ, છઠ્ઠું અને સાતમુ' એમ ચાર ગુણ સ્થાનકવાળાને) કહ્યા છે. મતલખ કે કોઈ છઠ્ઠા ગુણસ્થાનકથી ધર્મધ્યાનની શરૂઆત કહે છે. કાઈ આચાર્ય નું કહેવું એમ છે કે ચેાથે ગુણસ્થાનકે તે સમ્યક્ત્વ ગુણ પ્રગટ થાય છે, તે જે અંશે આત્મગુણ પ્રકટ થાય છે તે અશે ત્યાંથી ધર્મ ધ્યાનની શરૂઆત માનવી જોઇએ. અપેક્ષા દૃષ્ટિએ અને વાત ખરાખર છે,
પ્રકરણ ૮
ધર્મ ધ્યાનના આલંબનભૂત ધ્યેય મીજી રીતે કહે છે. पिंडस्थ च पदस्थं च रूपस्थं रूपवर्जितम् । इत्यन्यच्चापि सद्ध्यानं ते ध्यायन्ति चतुर्विधम् ॥ १३७॥
For Private And Personal Use Only
