________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાનદીપિકા
[ ૩૦૭ ] છે અને શ્રુતજ્ઞાનથી સિદ્ધિ આદિઓના વિપાકે-ભાવિ પરિણામો-જાણવામાં હોય તો તેવી દુઃખદાયક લાલામાં ફસાતાં અટકી શકાય છે, માટે શ્રુતજ્ઞાનને સારો પરિચય નાનીએ કરે યોગ્ય છે.
૧૦. સંઘયણું–શરીરની દઢતા કે મજબૂતતા સિવાય ધ્યાન પાર પડતું નથી. ધ્યાન કરવાવાળાને શરીરને માટે આધાર છે. શરીર નબળું પડયું કે મન નબળું પડવાનું જ, સ્થિરતા ચાલી જવાની જ, આળસ અને પ્રમાદ વગર તેડ્યાં આવવાનાં જ. એટલા માટે શરીર નિરોગી અને મજબૂત હોવું જોઈએ. શરીરની નબળાઈને લીધે જામેલું ધ્યાન પણ છેડી દેવું પડે છે, અથવા હદ ઉપરાંત શ્રમ લાગવાથી શરીર વહેલું ખપી જાય છે. અથવા લથડી પડે છે વજ. રિષભ નારા સંઘયણવાળાને મેક્ષ થાય એમ શાસ્ત્રમાં કહેલું છે તે વિચારપૂર્વક કહેવું છે. એવી મજબૂતાઈ વિનાનાં શરીરે લાંબા વખતના ધ્યાનમાં તદ્દન નિરુપયોગી થઈ લાચાર થઈ પડે છે.
૧૧. ધીર—ધર્યવાન મનુષ્ય સહેલાઈથી ધ્યાન સિદ્ધ કરે છે. હું કરીશ જ, પાર પામીશ જ, ગમે તેમ થાય પણ આત્મલાભ થયા વિના પાછો નહિ જ હઠું, આવી ધીરજવાળ, આ ઉત્સાહી માણસ કાર્ય સિદ્ધ કરે છે. એક વાર ફતેહમંદ ન થયે તો બીજી વાર, ત્રીજીવાર, ચેથી વાર પણ ધીરજવાન મનુષ્ય પાછો ન હઠતાં આખરે વિજય મેળવે છે.
૧૨. સર્વ જીવોને પાલક-પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ, વનસ્પતિ, ત્રસ (મેટા સર્વ જીવ) આ છ જવનિકાય છે
For Private And Personal Use Only
