________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૦૨ ]
ધ્યાનદીપિકા
લેાજન કરનાર, બ્રહ્મચર્ય ધારણ કરનાર, પવિત્ર હૃદયવાળા, સ્ત્રી અને કામની ચેષ્ટાના સ્પર્શ નહિ કરનાર, નિઃસ'ગ, વૃદ્ધસેવા કરનાર, આશા ઈચ્છારહિત, કષાય વિનાના, ઇંદ્રિયાને જીતવાવાળા, પરિગ્રહરહિત, મમત્વરહિત. સમતામાં લીન થયેલા, આવા શુદ્ધ મનવાળા ધ્યાન કરવાને ચાગ્ય હાય છે.
ભાવા—ધ્યાન કરવાવાળા જીવાનાં ઉપર જે લક્ષણા અતાવવામાં આવ્યાં છે તે સપૂર્ણ લક્ષણા જે જીવમાં હોય તેા પછી ધ્યાન કરવાની જરૂરિયાત જ રહેતી નથી. ત્યારે આ લક્ષણૢા શા માટે ખતાવ્યાં છે? આ શંકાનું સમાધાન આ પ્રમાણે છે કે ખીજમાં શક્તિ છે તે કરતાં અંકુર ફૂટથા હાય તે અધિક ગણાય છે. બીજમાં રહેલી વૃક્ષ થવાની શક્તિની શરૂઆત અંકુરા ફૂટથાથી થયેલી ગણાય છે. આ ઠેકાણે પૂર્ણ ગુણેા ઝાડ સમાન છે, તેટલા સ'પૃ નહિ. પણ અંકુરા જેટલા નાનાદિ ગુણા તે ખહાર આવવા જોઈએ જ. આટલી ચૈાગ્યતા આવ્યા પછી અનુકૂળ હેવા, પાણી, તાપ, રક્ષણ, ઇત્યાદિની સહાયથી અંકુશ વૃક્ષનુ રૂપ ધારણ કરે છે. તેવી જ રીતે અંકુરા જેટલા પણ જ્ઞાનવૈરાગ્યાદિ ણા જીવામાં પ્રગટ થયા હોય તા પછી ધ્યાનાદિની મદદથી તે ગુણે અનુક્રમે સપૂર્ણ સ્વરૂપમાં પ્રગટી શકે છે. અર્થાત્ પ્રથમ ચાગ્યતાના ગુણ આવ્યા પછી આત્મગુણા ઘણી સહેલાઈથી પ્રગટ થાય છે.
૧. પ્રથમ જ્ઞાન ગુણુ જોઇએ. સામાન્ય રીતે પેાતે કાણુ
For Private And Personal Use Only
