________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૯૮ ]
ધ્યાનદીપિકા
આવી અંતરાય પાડે છે, તે બંધ થશે અને આવરણ દ્વર થતાં જીવન આનંદમય થશે. વધારે શું કહેવું? જેણે આ અયાસ કરેલ છે તે જ તેને અનુભવ જાણે છે. આ સમભાવપૂર્વક કઈ પણ આત્મિક માર્ગમાં પ્રવેશ કરાશે તે જરૂર તેમાં વિજય થયા વિના રહેશે જ નહિ. - આ સમભાવરૂપ સમુદ્રમાં ડૂબકી મારીને-સારી રીતે પ્રવેશ કરીને યોગના આઠ અંગ સંબંધી વિચાર કરે.
આ સમભાવમાં પૂર્ણ પ્રવેશ થઈ જ જાય તે પછી કાંઈ જરૂર રહેતી નથી. પણ શરૂઆતમાં સામાન્ય રીતે અને થોડા વખત માટે જ પ્રવેશ થઈ શકે છે. એટલે થોડો પણ સમભાવમાં પ્રવેશ કરીને તે સ્થિતિ કાયમ ટકાવવા માટે યોગનાં આઠ અંગ છે. તેમને વિચાર કરે. યોગનાં આઠ અંગો પણ મનઃશુદ્ધિ માટે જ આદરવા કે વિચાર કરવા
ગ્ય છે. પૂર્વે કહેલ સમભાવમાં મનની જે શુદ્ધિ થાય છે તેવી બીજા કશાયથી થતી નથી. છતાં શરૂઆતમાં તે સમભાવ આવતું નથી. આવે તે ટકી રહેતું નથી એટલે મેંગનાં અંગેની જરૂરિયાત પહેલી સ્વીકારવામાં આવી છે.
ગનાં આઠ અંગ यमनियमासनबंधं प्राणायामेंद्रियार्थसंवरणम् । ध्यानं ध्येयसमाधि योगाष्टांगानि चेति भजः ॥९८॥
યમ, નિયમ, આસન, પ્રાણાયામ, પ્રત્યાહાર (ઇદ્રિને વિષયોથી રોકવી) ધારણા, ધ્યાન અને સમાધિ આ યોગનાં આઠ અંગો છે, તેમનું સેવન કરો.
For Private And Personal Use Only
