________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધ્યાનદીપિકા
[ ૧૭ ]
તરફ લક્ષ રાખી ઈચ્છાઓને નિરોધ કરનાર–પાંચમી ભૂમિકા યા ગુણસ્થાનવાળા છે, તેને પણ આધ્યાન અમુક ભાગે ઈષ્ટ વિયેગાદિ સંબંધી હોય છે.
છઠ્ઠા ગુણસ્થાનવાળા-સર્વવિરતિધારી મુનિએ, ત્યાગી પ્રમાદમાં પડતાં તેમને પણ આધ્યાન થઈ આવે છે, છતાં પૂર્વને ગુણસ્થાનક કરતાં ઘણું જ મંદ મંદ આધ્યાન હોય છે. તેના કારણે પૂર્વે બતાવી આવ્યા છીએ.
પહેલાથી છઠ્ઠા ગુણસ્થાન સુધી આધ્યાન હોય છે; તથાપિ પહેલા ગુણસ્થાનમાં રહેલા છાનું આધ્યાન, તેનાથી જેમ જેમ આગળ વધતા જઈએ તેમ તેમ આ ધ્યાન ઘણું મંદ મંદ હોય છે. અને તેના કારણો પણ ચડતાં ચડતાં ઘણું સામાન્ય, નિર્માલ્ય યાને નજીવા જેવાં હોય છે. તથાપિ આર્તધ્યાન પ્રમાદનું મૂળ છે. મૂળ સજીવન હેય તે વૃક્ષ ફરી પલ્લવિત થવાનો સંભવ છે. માટે થોડા નજીવા પણ આધ્યાનને અવકાશ આપવો નહિ અપ્રમત્ત દશાવાળા મુનિઓમાં આધ્યાનને અવકાશ નથી.
પ્રકરણ ૬
રૌદ્રધ્યાન दुष्ट क्रूराशयो जंतु रौद्रकर्मकरो यतः । ततो रौद्रं मतं ध्यानं तच्चतुर्धा बुधैः स्मृतम् ।।८।।
જે કારણથી લઈ દુષ્ટ દૂર આશયવાળો જીવ રૌદ્રકમ કરે છે તે કારણથી તેને સૈદ્રધ્યાન માનેલું છે. તે રીધ્યાન જ્ઞાની પુરુષોએ ચાર પ્રકારે કહેલું છે.
For Private And Personal Use Only
