________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૫૮ ]
ધ્યાનદીપિકા
પિતાના કર્મ પરિણામથી આ (રેગાદિ અનિષ્ટ સંગો) ઉત્પન્ન થયેલા છે (ઈત્યાદિ) વસ્તુ સ્વભાવના ચિંતન કરવામાં તત્પર થયેલા અને સમ્યફ રીતે (રાગદ્વેષ વિના) ગાદિ સહન કરતા એવા મધ્યસ્થ મુનિને આધ્યાન હેતું નથી.
ભાવાર્થ:–અહીંયાં શંકા થાય છે કે મુનિએ કે જેમણે સંસારત્યાગ કર્યો છે અને મુખ્ય રીતે આત્મસાધન કરવામાં ચિત્તને લગાડયું છે તેવા મુનિઓને પણ ઘણી વાર પૂર્વ કર્મ સંગથી નાના પ્રકારના રેગાદિને ઉપદ્રવ થઈ આવે છે, કેમકે કર્મ કઈને ફળ આપ્યા વિના રહેતું નથી. આ મહાપુરુષોને સિદ્ધાંત છે, તે આ રોગની અસમાધાનીથી, તેને પ્રતીકાર-ઉપાય કરવા તેઓ પ્રયત્ન કરે છે અને મનમાં એથી એમ પણ થાય છે કે આ રોગ શાંત થઈ જાય તે ઠીક. આમ રોગના શમનને ઉપાય કરે અને મનથી રેગને નાશ થાય તેમ ચિંતવવું તેથી મુનિએને આધ્યાન થવું જ જોઈએ ?
વળી તપ, સંયમ, આદિ અંગીકાર કરવાથી તેમના મનમાં ચોક્કસ નિશ્ચય હોય છે કે સાંસારિક દુઃખને વિયોગ થાય તે ઠીક. તેથી પણ તેમને આધ્યાનની પ્રાપ્તિ છે એમ સમજી શકાય છે?
આનો ઉત્તર એ છે કે જે રાગદ્વેષાદિને પરવશ થયેલ તે મુનિ હોય તે અવશ્ય તેમને પણ આધ્યાન હોય, પણ જેઓ રાગદ્વેષને આધીન ન થતાં મધ્યસ્થ સ્થિતિ ધારણ કરી વિચાર કરે છે કે આ વિવિધ પ્રકારના રોગો જે મારા દેહમાં ઉત્પન્ન થયા છે તે પૂર્વજન્મમાં કરેલ અશુભ કર્મને
For Private And Personal Use Only
