________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૯૪ ]
ધ્યાનદીપિકા
શરીરને સંયમ-નિગ્રહ કરે, મહાન અભિગ્રહો લેવા, ધ્યાનનિમન થવું, તેમાં આવી પડતા પરીષહો કે ઉપસર્ગો સમભાવે સહન કરવા, પરોપકારના કાર્યોમાં મન, વચન, શરીરની શક્તિને ફેરવવી, પિતાના શરીરને કષ્ટ થાય છે કે મહેનત પડે છે. તેની પણ દરકાર ન રાખતાં અન્યને ઉપગી મદદ કરવી, ઈત્યાદિ કાર્યોમાં પોતાનું પુરુષાર્થ બળ-વીય ફોરવવું તે ઉદીરણા પ્રયત્ન કહેવાય છે.
આ સર્વ સહન કરતાં આd, રૌદ્ર પરિણામ ન થાય, કર્મક્ષય કરવા નિમિત્તે જ પ્રયત્ન હય, આત્મદશાની જાગૃતિપૂર્વક પ્રવૃત્તિ થતી હોય તે આ ઉદીરણથી પૂર્વક નિજે. રવા-દૂર થવા સાથે નવીન બંધ પણ થતું નથી.
સ્વાભાવિક રીતે કર્મના પરિપાકકાલે જે સુખદુઃખાદિ ઉત્પન્ન થાય છે તે કર્મને ઉદય કહેવાય છે. અને કમને ક્ષય કરવા નિમિત્તે આમઉપગની જાગૃતિપૂર્વક જેટલી કષ્ટસાધ્ય કે સુસાધ્ય ક્રિયાઓ જાણી જોઈને કરવામાં આવે છે તે ઘણે ભાગે ઉદીરણારૂપે હોય છે.
દરેક છ ઉદય આવેલ કમ ભોગવે છે જેટલું ભાગવાય છે તેટલું ઓછું થાય છે છતાં તેઓ મુક્ત થતા નથી. તથા “આ પૂર્વનું કર્મ છે અને ‘આ’ અત્યારે નવું બંધાયું છે અને નિર્ણય કેવી રીતે થઈ શકે?
આ શંકાનું સમાધાન પ્રથમ કેટલું કહેવાઈ ગયું છે, તથાપિ વિશેષ સ્પષ્ટતા માટે તેનું સમાધાન આ પ્રમાણે થઈ શકે છે.
For Private And Personal Use Only
