________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandit
र्यापथिकीव्याख्या
IRANI
A
श्रीदे || भोजिनः प्राणिनः इति ज्ञात्वा स्वकृतपरिज्ञया आलोच्यमानं दुष्कृतं विफलीभवतीति ज्ञापयति, उक्तं च-"कयपावोवि मणुस्सो चैत्यश्री
आलोइअ निंदिउं गुरुसगासे । होइ अइरेगलहुओ ओहरियभरुव भारवहो॥१॥"जीवा-उच्छासायुष्कादिप्राणभाजिनः बिराधिताःधर्म०संघा
प्रतिकूलमाचरिताः आभोगानाभोगसहसाकारादिना दुःखे स्थापिताः, एतस्या विराधनायाः प्रतिक्रमितुमिच्छामीति पूर्वेण योगः, चारविधौ ॥ ॥२६८॥
तस्या वा दुष्कृतं मिथ्या मे भवत्वित्युत्तरेण वा संबंधः, उक्तश्च-'आभोगमणाभोगे सहसाकारे य पडिक्कमणं" इति सर्वसंग्रहसंपत् ५। |एताः प्रतिक्रमणश्रुतस्कन्धे पञ्च मूलसंपदः , तिस्रश्च उक्तानुक्तार्थसंपत्संग्राहितया चूलिकासंपदः, उभयमीलनेवाष्टौ संपदः। अभाणि च "अन्भुवगमो निमित्तं २ओहे ३अरहेउ ४संगहे ५पंच । जीवविराहणपडिक्कमणभेयओ तिन्नि चूलाए॥१॥"तेच के जीवा इति जीवभेदप्रतिपादकां मूलतः षष्ठीसंपदमाह-एगिंदया बेइंदिया तेइंदिया चउरिदिया पंचिंदिया एकमेव स्पर्शनलक्षणमिन्द्रियं येषां ते एकेन्द्रियाः-पृथव्यप्तेजोवायुसाधारणप्रत्येकवनस्पतयः, एवं स्पर्शनरसननामेन्द्रियद्वयोपेता द्वीन्द्रियाः कृमिशंखदयः, स्पर्शनरसनघाणाख्येन्द्रियत्रयान्वितास्त्रीन्द्रियाः-मत्कुणयूकापिपीलिकादयः, स्पर्शनरसघ्राणचक्षूरूपेन्द्रियचतुष्टययुक्ताश्चतुन्द्रियाः-कोलिकवृश्चिकनिहालादयः,स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुःश्रोत्रसंज्ञेन्द्रियपञ्चकोपेताःपश्चेन्द्रियाः-मत्स्यपशुपक्षिसर्पनरामरादयः,एषा जीवभेदसंपत्६,अमी एकेन्द्रियादयः कथं कथं विराधिता इति विराधनाप्रकारप्रख्यापिका सप्तमी संपदमाह-"अभिहया वत्तिया लेसिया संघाइया संघट्टिया परियाविया किलामिया उद्दविया ठाणाओठाणं संकामिया जीवियाओ ववरोविया" संफेडघातवदास्फालिताः पश्चात्कृता वा प्रतिस्खलिता वा प्रतिक्षिप्ता वेत्यादि, अभिहता पर्तिता अंकवत् पुञ्जपुञ्जीकृता अक्षरवद्वा इतस्ततोन्यस्ताः कर्पासादिवत् गाढाक्रान्तावा कंटकादिवद् वा, धूल्यादिना निरुद्धा वृत्तिकृताः, श्लेषिता भूम्यादौ
For Private And Personal
HA
॥२६८॥