________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शाब्दिकानां वाच्यलक्ष्यव्यङ्गवार्थप्रतिपादकानां वाचकानां वाचकलाक्षणिक्रव्यञ्जकानां शब्दानां तन्निष्ठजातेर्वा स्फोट इति व्यवहारः । स्फुटति अर्थो यस्मादिति व्युत्पत्त्या पङ्कजादिपदघद् योगरूढ़ः स्फोटशब्दः। केवलयोगस्वीकारे वाच्यलक्ष्यव्यङ्गयानां चेष्टायाश्च व्याङ्गयार्थप्रतिपादनेन तनातिव्याप्तेः। न च वाचकादिपर्यायः स्फोटशब्दः प्रसिद्धः। अक्षराणामकारस्त्वं स्फोटस्त्वं वर्णसंश्रय इति हरिवंशे दृष्टत्वात्।
End :
पश्य मृगो धावति पचति भवतीत्यादावपि अखण्डसखण्डातिरिक्तानतिरिक्तत्वं पूर्ववदेव बोद्धव्यम्। मृगकर्तकर्तमानधावनक्रियाया दृशि क्रियायां कर्मतासंबन्धेनान्वयः। देवदत्तकर्त्तकपचिक्रियायाः...
This is a treatise on the doctrine of Sphoța of the grammarians. The author is Kļşņa Bhațța who is also the author of Tarka-candrika. Noticed also in the Tanjore Catalogue, Vol. VI, No. 652.
154
I. M. 4932. स्फोटतत्त्वनिरूपणम् Sphotha-tattva-nirūpaņam
Seșa Kșşņa Substance : Country-made paper. Size : 91 x 4 inches. Folios 2-15. Script : Nagara. Appearance Fair. Incomplete.
Beginning: ____ ...र्थतः स...धिष्ठानं वर्णवाक्ययोस्तत्राध्यासात् विर्तते इति तद्विभाग आविद्यकः केवलपदस्फोटेभ्य एवा...वाक्यार्थः समुल्लसतीति मन्यते। वाक्यस्फोटधादी तु पाक्यमेव निगमन...धिष्ठान वर्णपदे तु तद्विवर्त्तत इति तद्विभाग आधिद्यक इति मन्यते।
[ 92 ]
For Private and Personal Use Only