________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
4084
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
तुर्दशविधा इत्याहुः । “विद्यासु चतुर्दश्शस्वयम् " इति नैकाव्यप्रोक्ता रीतिर्मन्तव्या । अत एव सर्वविद्यासमथः सामाजिका भवेयुरिति तात्पर्यम् । यद्यपि विद्यावत्वे तेषामभिनीतिसिद्धान्तपारीणत्वं सर्वजनसंमत चेष्टावत्व
श्रचाप्यावश्यकमित्याह ।
भरताचार्यसिद्धान्तपारगान्सर्वसंमतान् ।
प्रस्तुत्य वरयेत् किञ्चिदमिनेष्यामि वः पुरः ।।
सामाजिक मानसोप्सतरूपकमेवामिनेतव्यम् । तदिष्टमिव तद्वचनमङ्गीकृत्यैव कुर्युरित्याह ' रूपकं श्रीमतामिष्टं कि. न्वद्विज्ञाप्यताम्' इति । तेषां सामाजिकानां नियोग ग्रहणे
साक्षात्साक्षादिति द्वेधा मनसि कृत्य प्रथमपक्षे तदुक्त्यानुवादः । द्वितीयपक्षे पूर्वोक्तवत् स्मरणसमागमाभिनय इति विशय प्रकटयति ।
तेषां प्रच्छमपात्रत्वा चदुक्तीरनुसंवदेत् । तैर्यथेष्टनियोगे तु ताशीं स्मृतिमानयेत् ॥
स्मरणमभिनीयेत्यादि कथनीयम् । कविकाव्यनटनाव्यसभासभ्य प्रकृतोचितवर्ण्य वस्तुषु नटादेः प्रश्नपूर्वकं लक्षजोपेतरूपकनिरूपणपुरःसरं यथोचितं यत्किश्चित आवइयकत्वेन वर्णनीयमिति तत्र च कवेः संश्लाघनमत्यन्तावश्यकमिति च तच कुशीलवसनातनविद्यावृचवपुर्वश:समुदाचारादिकेषु यथोचितं च वर्णनीयमिति प्ररोचनाय निदानं दर्शयति ।
For Private and Personal Use Only