Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨૦) ૨. નામિતિ શિક્ષા જે | ૨. સૈનિકચવાટા લોકોમાં જે વ્યવશાસ્ત્ર સ્વર વ્યંજનાદિનાં સ્થાન વગેરેનું શિક્ષણ હાર ચાલતો હોય તે પણ શિષ્ટાચાર કહેવાય છે. આવે છે તે શાસ્ત્રનું નામ શિક્ષા.
–શિક્ષણીય શિક્ષણ આપવા ૩. પ્રવૃત્તિ સાધના જ્ઞાનમ્ પ્રવૃત્તિનું ! એગ્ય હોય તે શિષ્ય કહેવાય છે. પ્રયોજક એવું ઇષ્ટ સાધનપણનું જ્ઞાન તે શિક્ષા. ૨. વિષય ઉપદેશને વિષય પણ
રિક્ષાન –ડાસાનુદાત્તરવરિત | શિષ્ય કહેવાય છે. हस्वदीर्घप्लुतादिविशिष्टस्वरव्यञ्जनात्मकवर्णोच्चारणवि- | ગુજાર્મશાસ્ત્રવિહિત પુણ્ય કર્મ. રવજ્ઞાન . ઉદાત્ત, અનુદાત્ત, સ્વરિત, હસ્વ, શુતા–રાગદ્વેષથી રહિતપણું. દીર્ઘ, કુત, વગેરેથી વિશિષ્ટ એવા સ્વર
શુદસરથg -રજોગુણ તથા તમેવ્યંજનરૂ૫ વર્ણોનું ઉચ્ચારણ કરવાનું વિશેષ ગુણથી નહિ તિરસ્કાર પામેલે (નહિ હંકાજ્ઞાન તે શિક્ષાગ્રંથનું પ્રયોજન છે. ય) સત્ત્વગુણ. વિકૃત્વમૂ-વેળાખ્યાખ્યુશનુમા વેદની
- સુરમવિષયમમા–હું બ્રહ્મ છું પ્રમાણુતાને જે સ્વીકાર કરતો હોય તે શિષ્ટ ! એવી પ્રમા (પ્રમાણુજન્ય જ્ઞાન ). કહેવાય. શિષ્ટને ભાવતે શિવ.
शुद्धाद्वैतम्-इतरसम्बन्धानवच्छिन्नकार्य२ वेदोचाबाधितप्रामाण्यार्थाभ्युपगन्तृत्वे सति कारणादिरूपद्वित्वप्रकारक ज्ञानप्रतियोगिकाभाववत्त्वम् । વૈવિહિતાવાર રચવાચાર્મારવમ્ ! વેદમાં છે જે ઇતર સંબંધથી રહિત હોય અને કાર્યકહેલા અબાધિત પ્રામાણ્યથી પ્રાપ્ત થતા | કારણ વગેરે દૈતરૂપ જ્ઞાન જેનું પ્રતિયોગી અર્થને સ્વીકાર કરનાર હેઇને, વેદમાં કહેલાં હેય એવું અભાવપણું તે શુદ્ધાદ્વૈત. જે કર્મો ન કરવાથી પ્રત્યવાય રૂ૫ ફળ : દિ–વૈજિાવતા સમ્પાવક્ષેત્મારા આપનારાં હોય, તેવા કર્મોને કરવાપણું | વૈદિક કર્મ કરવાની યોગ્યતા પ્રાપ્ત કરનાર તે શિવ.
સંસ્કાર. રૂ. વેજ જ રિટરવF વેદે કહેલાં
शुभवासना-शुद्धवासना-विहितविहित જે સંયો પાસાદિક કર્મ છે, તે કર્મોનું જે
समविद्याकर्म तत्संस्कारतत्फलसंस्काररूपा वासना કર્તાપણું તે શિષ્ટત્વ અર્થાત વેદા કર્મ
રામવાસના આ લક્ષણમાં સંસ્કારના ચાર કરનાર તે શિષ્ટ..
બતાવેલા છે – ૪. અનુરાસનાયત્વે શિષ્ટમ્ બીજાને (૧) વિદિતવિજા--દેવતપાસનાદિરૂપ શાસ્ત્રઅનુશાસન (ઉપદેશ) કરવાની જે યોગ્યતા | વિહિત વિદ્યા (એટલે ઉપાસના); તે શિષ્ટવે.
(૨) વિતિસમા--આકસ્મિક દેવતામતિ ૬. પત્રાવનો પ્રાનિતતાવમાં ફળમાં દર્શનાદિરૂપ; તથા તે ફળના સાધનપણામાં જે ભ્રાંતિરહિત- ! (૩) વિäિ જર્મ-સંધ્યાવંદનાદિક શાસ્ત્રપણું તેને શિષ્ટવ કહે છે. અર્થાત જે પુરૂષ | વિહિત કર્મ; ફળ ન હોય તેને ફળ માને અને ફળનું ! (૪) વિનિમF-બુદ્ધિપૂર્વક અરણ્યમાં સાધન ન હોય તેને ફળનું સાધન માને તે ! જઈને કીડી મંકેડી આદિ જીવોને અન્નદાનાદિ. પુરૂષ ફળ અને સાધનામાં ભ્રાંતિવાળે કહેવાય ! એ ચારના સંસ્કાર, તથા એવાજ કર્મોછે; એવો જે ન હોય તે શિષ્ટ કહેવાય. | પાસન પૂર્વ જન્મે કર્યો હોય તેનાં ફળ દેવક
રાષ્ટ્રવાદ–શિષ્ટર્ધીનીયમનાવારઃ | પ્રાપ્તિ વગેરે જન્માન્તરમાં મળ્યાં હોય તેના શિષ્ઠ પુરૂષો ધર્મબુદ્ધિથી જે આચાર કરતા ! સંસ્કાર, એવા સંસ્કારરૂપ વાસના તે શુભ હોય તે શિષ્ટાચાર કહેવાય.
વાસનાનાં અથવા શુદ્ધ વાસનાનાં ઉદાહરણ છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020174 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |