Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨૨૬) પછી “આ બ્રાહ્મણમાં ચૌદ વિવાઓનું વત્તા- જ્ઞાન અને પ્રેમની કલ્પના સહિત આત્મામાં પણું સંભવે છે' એ પ્રકારનું જે જ્ઞાન થાય ચિત્તનું આરોપણ કરવું તે સવિકપ સમાધિ. છે તે સંભાવનારૂપ સંભવ પ્રમાણુ કહેવાય છે. મેં એનેજ સીનતમ અથવા સબ્રજ્ઞાતિસમાધિ અને જ્યાં “શેનું જ્ઞાન થયા પછી “પચાસ'નું કહે છે. જ્ઞાન થાય છે, તે નિર્ણયરૂપ સંભવ પ્રમાણુ સદી –જે અર્થને વેદાન્ત શાસ્ત્રી કહેવાય છે.
પ્રતિપાદન કરે છે, તે અર્થને જે અનુમાન રમવના–રાપુરમર્નિમસ્યા: સિદ્ધ કરે તે સહકારી કહેવાય. શક્તિના ઉત્કર્ષને (અતિશયપણને ) પ્રકટ २. स्वभिन्नत्वे सति स्वकार्यकारकत्वम् । रे કરવાને જે અતિશયોક્તિ કથન કરવી તે પિતાથી ભિન્ન હેઈને પિતાના કાર્યનું કારક સંભાવના.
| (કર્તાદિ છે કારકમાંથી ગમે તે એક ) થાય ૨. નિજયકાર ર્કોટ્યાન્નર્સરાવઃ લગભગ | તે સહકારી કહેવાય. નિશ્ચય જે ઉત્કટપણને સંશય તે સંભાવના.
વિવાદ–સમન્વય, અવિરોધ, -અથવા
| સાધન અને ફળ, એ ચારને વિચાર બ્રહ્મ૩. ટેવજતરટિસંશય: સંશયની સૂત્રમાં ચાર અધ્યાયથી કરેલો છે. તે પ્રધાન બે બાજુઓમાંથી એક બાજુ ઉત્કટ હેાય એટલે એવા બ્રહ્મના વિચારને સહાયક હોવાથી નિશ્ચય જેવી હોય એવો સંશય તે સંભાવના. જs
આ સહકારી વિચાર કહેવાય છે सम्यग्ज्ञातत्वम्-पदवाक्यमानादिविशिष्ट
રતિત્વ સામાનાધિકરણ્ય. ૨. વિષચતારશાસ્ત્રમાં પદ, વાક્ય અને પ્રમાણુ ,
વ્યાપ્તિમસ્વ. (અર્થાત વ્યાકરણ. મીમાંસા, અને ન્યાય)
- સવાર–તષિવરજવૃત્તિત્વમ્ | એકજ વગેરેના વિશિષ્ટ જ્ઞાનના વિષયમાં પ્રવીણપણું.
અધિકરણમાં રહેવાપણું તે સહચાર. સપનાના–સ્વરૂપથી મન હેવા તારાથ-અહંકારનું ચિદાભાસ છતાં ઉપાયવડે મનની વૃત્તિઓને નાશ તે તે સાથે તાદામ્ય તે સહજતાદામ્ય કહેવાય છે. સપનાશ કહેવાય છે. મનના સપનાશવડે सहसापतनतापा-पुण्यकर्मक्षये मुद्गरादिજીવન્મુક્તિ પ્રાપ્ત થાય છે.
જગન્યતા | પુણ્યકર્મને ક્ષય થયે મુલ્તર સર્વ -વતન વાર્તાસંર્વ- વગેરેના પ્રહારથી ઉત્પન્ન થયેલ તાપ. કવિમાસવા સ્વરૂપ ચિતન્યવડે પિતાનામાં (વાસ્તવિક જોતાં-પુણ્યકમને ક્ષય થવાથી અધ્યાસથી દેખાતા સઘળા જગતને પ્રકાશ ! એકાએક નીચા લોકમાં પડવાના ભયથી આપવાપણું તે સર્વસવ.
ઉપજેલો તાપ” એમ જોઈએ. ૨. સર્વ પદાર્થમાત્રાદિને જાણનારને તે | સદારાતિ-પ્રમિનધિwળ (ફે) સર્વ કહેવાય.
[ vલ્મનું પ્રત્યે અપ્રતીતિઃ એકેજ કાળે એકજ વધુ (જ્ઞાનમ્ –વૈશિવાજી- અધિકરણમાં (દેશમાં) પ્રતીતિ ન થવી તે. નમ્ | વૈશિષ્ટયને (વિશેષણયુક્તપણાને ) સહાયતા–અન્ય ક્રિયાયામબાપાનાન્વિવિષય કરનારું જ્ઞાન. જેમ-હું ઘડાને જાણું તરવા બીજે જે ક્રિયા કરતા હોય તેમાં છું' એ જ્ઞાન સવિકલ્પ છે, કેમકે વિશિષ્ટ અમુખ્યપણે (ગણપણે) સંબંધી હોવાપણું. એવા “પટ” ને વિષય કરનારું એ જ્ઞાન છે. સાવધાન –પ્રષિારને ઇ
વિકલ્પસમાધતૃજ્ઞાનશેવિ- રિમન (રો) અનવસ્થિતિઃ એકે કાળે એક કમાલપુર:ણામામનિ ચિત્તસમાધાના જ્ઞાતા, અધિકરણમાં (એકજ દેશમાં) ન રહેવાપણું.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020174 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |