Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૨૨૪) વસ્તુમાં અતિ આદરથી મનનાં ધારણપૂર્વક સમીત –ઉચ્ચત્ તત્વ સારી રીતે જે ચિંતન, તેનું નામ સમાધિ. | પ્રાપ્ત થવાપણું
૪. સુચાનનિય fમમવાદુ|િ ૨. અવસાનકાસમાં કોઈપણ કાર્યને ક્ષતિ āિામતારિણામ વ્યુત્થાન સંસ્કારને અંત આવવા પણું.
અભિભવ (પરાજય) અને નિરોધ સંસ્કારને રે, ચરમવઘૂંસવન બેલતાં બેલતાં પાભાવ (ઉત્પતિ) સહિત જે ચિત્તને ! જે છેવટના અક્ષરનું નાશ થવાપણું તે સમાપ્તત્વ. એકાગ્રતા રૂપ પરિણામ તે સમાધિ.
૪. માથર્મળ: સપૂર્ણતા આરંભેલા ૬ ર જવાન તુધિરાત્તિનિરોધઃ || કાર્યનું સંપૂર્ણપણે તે સમાપ્તત્વ. દષ્ટાની પિતાના સ્વરૂપમાં જે સ્થિતિ, તે ! મારા નામના વાવાલા સ્થિતિને હેતુ એ જે ચિત્તની વૃત્તિઓને વ્યવસ્થાપનમ્ ! ઘણા અર્થોની એક વાકય નિરોધ તે સમાધિ.
વગેરેમાં વ્યવસ્થા કરવી તે. એ સમાધિના વિ૫ અને નિર્હિા માસ:–ચાલિતાનાને પતાસાદા એવા બે પ્રકાર છે. તે વિશેષ માટે “ગ” બે અથવા એથી વધારે પદોનું એક વાક્ય શબ્દ જુઓ.)
કરનાર તે સમાસ समानवायुः-नाभिस्थानस्थितत्वे सति
। व्यस्तपदयाय॑स्तपदानां वा एकत्र समसनम् । રાતપીતાત્રાના સમીઃા જે વાયુ નાભિ
છૂટાછૂટાં બે પદ કે ઘણાં પદોને એક પદમાં સ્થાનમાં રહીન ખાધેલા પીધેલા અન્નપાનાદિને
સમાવેશ કરવો તે સમાસ. સમાન કરે છે તેમના યોગ્ય સ્થાનમાં
__समासप्रयोजनम्-ऐकपद्यमैकस्वर्थमेकाપહોંચાડે છે), તે સમાનવાયુ.
| વિશિત્વમ્ બે પ્રકારના પદોનું એકપદપણું,
એક સ્વરપણું, અને એક વિભક્તિપણું, એ समानाधिकरणत्वम्-एकाधिकरणकत्वम् । એક અધિકરણમાં હવાપણું. જેમ, “પર્વત
સ માસનું પ્રયોજન છે. અગ્નિવાળો છે, ધૂમરૂપ હેતુથી.” ઇત્યાદિમાં
समुश्चयः-परस्परनिरपेक्षाणामनेकेषामेकઅનુમાન લક્ષણના ઘટક અવયવ રૂપ ધૂમનું
સિમન્વયઃ પરસ્પર નિરપેક્ષ એવી અનેક અને ઘટના અત્યંતાભાવનું સમાન અધિકરણ
ક્રિયા વગેરેને એક ક્રિયા વગેરેમાં સંબંધ,
તે સમુચ્ચય. (અગ્નિ) છે.
૨. કર્મચૈચાનિત્વમ્ બે કર્મની ૨. શરિચરિતરવા અને કટિમાં એક ક્રિયામાં સ્થિત હેવાપણું જે સમાય (એક સરખો) હોય છે. જેમ, (સમુચ્ચય બે પ્રકાર છે: (૧) સમધૂમ અને ધૂમાભાવ, બન્નેનું સમાનાધિકરણ, સમુચ્ચય, અને (૨) ક્રમ સમુચ્ચય.) અગ્નિ છે.
સમૂહ -“” વગેરે અક્ષરોમાં જે ૩. મિmવિમાહિત્યે સતિ ગમેગ્નન્નાઈ એક જ્ઞાનની વિષયતા છે તેનું નામ “સમૂહ' વિઝન ભિન્ન વિભક્તિ ન છતાં અમેદ છે. અર્થાત અનેક સમાન વ્યક્તિઓમાં એક વડે એક જ અર્થને બોધ ઉત્પન્ન કરવાપણું | જ્ઞાનની વિષયતા તે સમૂહત્વ, તે સમાનાધિકરણ. જેમ, “નીલ ઘડ” | સાક્ષાતસમાધિકર્તા, કર્મ, કરણ, એમાં “નીલ” પદની તથા “ઘ' પદની એવી ત્રિપુટીના અનુસંધાનથી રહિત એક વિભકિત એક છે માટે તે બે પદોને સમાના- લક્ષ્ય વસ્તુ વિષયક સજાતીય વૃત્તિઓને કરવ છે.
પ્રવાહ તે સંપ્રજ્ઞાત સમાધિ,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020174 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |