________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मजोवरास
149
अजुत्त
Bha.74.
अजुअकुसुमे व्व कमले अगिला) अजीवरासि (a-jiva-rāsika-jiva-rasi) I. a group of life- भजुअलवण (a-juala-vanna<a-yugala-parna) m. Desi. less things, AMg. दो रासी पन्नत्ता, तं जहा-जीवरासी चेव अजीवरासी [also अजुअलकन] [DENAMA. 1.48; PAiLaNA. 805], 8 सप्तच्छद चेव Thāna 2.392(106); Samav. 2(1): 149.
tree, Alstonia seholaris, (comm. अजुअलवण्णो सप्तच्छद इति त्वयु___ अजीवविभत्ति (a-jiva-vibhatti <a-jiva-vibhakti) 1. गलपर्णशब्दभवः DeNaMs. 1.48) enumeration of the types of inanimate objects, AMg. एसा अजुअलवण्णा (a-juala-vanna<a-yugala-parnā) 1. [Deअजीवविभत्ती समासेण वियाहिया Utt. 36. 47.
NAMA. 1.48] a timerind tree having odd number of leaves अजीववेयारणिया (a-jiva-veyaraniya<a-jiva-vaidarani- (comm. अजुअलवण्णा आम्लिकावृक्षः) ka) / activity involving tearing of inanimate objerts, AMr. अजुअलिय (a-jualiya<a-yugalita) adj. [nl0 अजुयलिय] वेयारणिया किरिया दुविहा पण्णत्ता, तं जहा -जीववेयारणिया चेव अजीव- not two in a line, JM. अजुअलिया अतुरंता विगहारहिआ वयंति पढम वेयारणिया चेव TbAns. 2. 31(50)
तु।ििलतु डगलगहणं आवडणं वचमासज PsfieaVa. 3983; KappBha.. अजीवपण्णा (a-jiva-sanni<a-jiva-samjna) I. designa- 441. tion is lifelist, AMR. दसविहे मिच्छते पण्णत्ते, तं जहा-जीवेसु अजुग्गत्तण (a-juggattana<a-yogyatvana)n. nnfitness, अजीवस्ण्णा Thana. 734110)
unsuitability, uselessness, JM. पायमजुग्गन्तणेणं गुरुकम्मत्तेण य जीयाणं अजीवसंभव (a-jiva-sambhava) adj. produced hy an (पायमइसंकिलिट्ठा धम्मत्थी वित्थ दीसंति) aKn. 12.1-2. inarinute thing, JS. सइजादि जीवसद्दे वीणादि अजीवसंभवे सद्दे अजुंगिय (a-jungiyaa-jugupsita) alj. not despised Mila. 18(1)
(on account of the caste or body), JM. सरीरेण जातीए वा अजेंगिता अजीवसामंतोवणिवाइया (a-jiva-samantovanivaiya <a- NisCn. 3. 457. 12. jiva-samantopanipātika) I. activity due to the presence of अजुज्झित्ता (a-jujjhitti<a--yuddhva) , without resorinuiimste objents, AMR, सामंतोवणिवाइया किरिया दविहा पण्णत्ता.तं ting to tighting, AMR. तओ पुरिसजाया पण्णत्ता, तं जहा.-अज्झित्ता जहा - जीवसामंतोवणिवाझ्या चेव अजीवसामंतोवणिवाइया चेव Thana. 2.25 णामेगे सुमणे भवति, अजुज्झित्ता णामेगे दुम्मगे भवति, अजुज्झित्ता णागे (50) (comm कस्यापि पण्डो रूपवानस्ति तं च जनो यथा यथा प्रलोकयति णोसुमणे णोदुम्मणे भवति Thāna. 3.270(165) प्रशंसयति च तथा तथा तत्स्वामी हृष्यतीति जीवसामन्तोपनिपातिकी, तथा अजुण्णसूर (a-junna-sura<a-jirna-surya) m. [et. jurma] रथादौ तथैव हृष्यतोऽजीवसामंतोपनिपातिकी p. 4219, 9-10)
newly risen sun, JII. पाणियतडम्मि विप्या अजुण्यसूरस्स देतग्धं Kumaअजीवसाहत्थिया (a-jiva-sāhatthiya<a-jiva-svāhastiki) Ca (H.) 1.65. adj. (C) (activity) producert by one's own hand with the help अजुत्त (a-jutta<a-yukta) adj. pp.) 1 not yoked, not of a lifeless thing, AMg. साहस्थिया किरिया दुविहा पन्नत्ता, जीवसा- having, lacking, AMsg. चत्तारि जाणा पन्नत्ता, तं जहा-जुत्ते णाममेगे जुत्ते, हस्थिया चेव अजीवसाहत्थिया चेव Thina.2.27 (60) (comm. स्वहस्त- जुत्ते णाममेगे अजुत्ते, अजुत्ते णाममेगे जुत्ते, अजुत्ते णाममेगे अजुत्ते Phāna. गृहीतेनेवाजीवेन खगादिना जीवं मारयति सा अजीवस्वास्तिकी p.42) 4.371-387(319); JAM. मगो म वाया काओ अतिविहीं जोगसंगहो। ते
अजीवाभिगम (a-jivabhigama) m. understanding or know- अजुत्तस्स दोसाय जुत्तस्स य गुणावहा KappBha. 4449 15. पंचक्खा विय ledge of lifeless things by supernatural knowledge), AM. तिविहा जलथलआयासगामिणो तिरिया । पत्तेयं ते दुबिहा मणेण जुत्ता अजुत्ता य तिहिं दिसाहिं जीवाणं अजीवा भिगमे पन्नते, तं जहा- उड़ाए अदाए तिरियाए KattiA11. 1292 improper, unsuitable, M. कितु अजुत्तं कीरइ तं (दिसाए) Thana. 3. 328(171); 6.39(499)
चिय अम्हेहि मूढहियएहिं Lila. 312; ता जुत्तमजुत्तं किंपिनं मए लंधियासि अजीवारंभिया (a-jivarambhiya <a-jivārambhiki) 1. पणएण। तं मरिसेज्जसु Lila. 7133 JM. केई बुद्धिहित मतिसहिते भासतो activity involving the destroying of inanimate objects, AME. सुतं तत्थ । किसहा मति उभय भावसुतं सव्वधाऽजुत्तं ViAvBha. 131: 19:
आरंभिया किरिया दुविहा पण्णत्ता, तं जहा-जीवारंभिया चेव अजीवार- जंकिंचि इह अजुत्तं बहुस्सुआ तं विसोहंतु PavSaro. 1508; महासावय, ... भिया चेव Thana.2.15 (comm. जीवकडेवरा णि पिष्टादिमयजीवाकींश्च जइ सेविजइ धम्मो, सो चिय पढौ किमजुत्तो। राइणा भणियं 'भयवं, नो वस्त्रादीन् वा आरममाणस्य सा अजीवारंभिकी 41. 13-14)
अजुत्तो'Sumara Ka.8 : नो इत्थ किंमजुत्तं Dhutt. 1.57%3; एअमजतं अजीवाहार (a-jivahāra) adj. whose food is inanimate जमिहं किरिआजणिओ ण भणिओ आरंभो SurviSt28तो भणइ तरंगवई things, AMg. पायमजीवाहारा न संति, सव्वे जिया जियाहारा ArAhPad. नियचरियावेथणमजुत्तं TurVKa (Bhu.) 17; एगंतुच्छेयम्मि य मुहदुक्ख(V.) 506.
वियप्पणमजुत्तं Samm|Ta. 1.113: अण्णोण्णाणुगयाणं 'इमं व' 'तं व ' त्ति अजीवोदयनिष्फन्न (a-jivodaya-nipphanna<a-jivodaya- विभयणमजुत्तं SamuTu. I. 47; 8.(शाण्डिल्य) मा कुप्प । अजुत्तं पव्वाजnispanna) adj. (the name) produced by the rise of Karmas आणं कुटिपहुं Bhipr.Ajju. 23.13 Apn. किउ अजुत्तु ह्यबुद्धि अलज्जिय in the non-soul (of the Karmas), A Mg. से कितं अजीवोदयनिष्फन्ने। Bhuvikin. 58.1; अजुत्तु विजं करइ Bhavika. 208.12; पहुपंगणि कि चोहसविहे पण्णत्ते, तं जहा-ओरालियं वा सरीरं ... फासे An01.238 जंपहि अनत्त Bhaviku.24.123; 184.53 206.10: 209.23; 221.113; (comm. ननु नास्ति प्रकान्ते तदभिधेयानामर्थानां ... प्ररूपणमयुक्तमिति । 247.33; 85.6% कि पि अजुत्तु दुरुत्तु पबोलमि JusCl. 3. 18.8; तिणमित्तु वि नैतदेवं नामनामवतोरभेदोपचारात् p. 1268.1)
करहण किमि अजुत्तु FAYICn.(P.) 1.8.63 अहवा बुहो वि मण्णई णिरुत्त अजु (aju<adya) adv. today, Apa. अजु वि देवि केत्तिउ पयारसि णयरहिउ असंतु वि पडु अजुत्तु VaddhuCin. 5.3.11; कियउ जइ वि तुम्हेहिँ SankuCs. 615. B. f. अज्जु.
अजुत्तउ। एकवार मई खमिउ गिरुत्तर SniCa.(N.) 8.14.53 तं सुणिविणारअजुअ (ajua) m.1 Dear. [DONAMA. 1.17] the सहच्छद tree, दए कोवएण चितउ किउ सयलु अजुत्तु SngDusKn. 1.6.8; 31. Alstonia seholaris, (comm. अयमयुक्श ब्दभव इति न वाच्यम् । संस्कृते unconnected, (one of the 3 faults of the reitation of the अयुक्पर्ण इति दृष्टम् । यदि च पदैकदेशेन प्रयोगस्तदा सहृदयाः प्रमाणम् , Sutras), JM. (तत्र च सूत्रमुच्चारणीयं तच्च विभूतं १) निस्सारमधियमणं
For Private and Personal Use Only