________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अकिरियआया
51
अकुक्कुय
गोयमा सिय तिपि.रिए सिय च उकिपिलिय पंचकिरिए, सिय अकिरिए. Viy. part, AMg. (अधम्मपक्खस्स विभंगे) तस्स गं इमाई तिणि तेवढाई 8.6.258 (8.258); वोदाणेणं अकिरियं जणयइ । अकिरियाए भक्त्तिा तओ पावादुयसयाई भवंतीति मक्खायाई, तं जहा -किरियावाईण अकिरियावाईण पच्छा सिज्झइ ... सब्वदुक्खाणमंत परे Utt. 29.28%; जे भिक्खू अकिरिए. Siy. 2.2.76; चत्तारि वादिसमोसरणा पण्णत्ता, तं जहा -किरियावादी अलू सए अकोह अमाणे ... णो आसन पुरओ करेजा Suy. 2.1.60%; 2.2.44; अकिरियावादी Thana. 4.4.530 (4.345); अट्ठ अकिरियावाई पध्णत्ता, तं 2.4.24; तत्थ जे ते असंसारसनावणा ते पं.द्धिा , सिद्धा णं अकिरिया जहा - एगावाई, अणेगावाई ... संति परलोगवाई Thāna. 8.22 (8.607); PanRV22.715731: तत्थ ते वीयरागसंजया ते अकिरिया चउरासीतीप, अकिरियावादीणं Sumav. 137; कइ णं भंते समोसरणा पन्नत्ता। Pannav. 17.1.25 (1142): जीदा णं भने कि सकिरिया अतिरिया। गोयमा चत्तारि समोसरणा पन्नत्ता, तं जहा - किरियावादी अकिरियावादी गोयमा जीवा सकिरिया वि अधिनिया वि Pannav. 22.7(1573); JM. स Viy. 30.1.1 (30.1) एवं ... भनिरिए सहावसंठिए अपंतणार्ग अणंतदंरणे PanSu. 45; 2 dcing अकिलिट्ट (a-kilittha <a-klista) adj. not complicated, no evil deed, AMg. पसत्थमगदिगए सत्तविहे पण्णत्त, तं जहा - smooth, JM. अइसयणाणिणा भगवया अकिलिनिसग्गोबएस परमणलियमअपावर असावज्जे अपिरिप... अभूताभिसंकणे Thana. 7. 131; JS. काहलमणवर्ज भणिय CaupCa. 57.1; M. अकिलिसिलिटुचोरिअकिरिओ उवसंतवयणमनिहत्थवयणमविरियमहीला बयणं Mila.378(5): Bhakri. सो णवणीअदिरं (गओ) SriKiv.3.23. 1243; 3 who holds the view that there is no action (for अकिलिन्न (a-kilinna<a-klinna) adj. free from perspiwhich men can be held responsible), AMg. नत्थि परसमय ration, JM. पंकयकेसरकंती अकिलिन्नो हरिचवेलचविलो सो (राया) वत्तव्वया । कम्ह।। जम्हा परसमा अगट्टे आहेऊ असब्भावे अवि.रिया Kuma.Ca.(H.) 2. 1. ... मिच्छादसमिति कट्ट Anuog. 5253; तवसंजममयलंकण, अकिरियराहु- अकिलेसअंत (a-kilesaanta<a-klesayat) adj. (rr. part.) मुहदुद्धरिस णिच्चं Nandi. 1.9; करियं च रोयए धीरे अकिरियं परिवजए. not troubling, S. (पारिजात) एसो उण सबालो वि... अकि देसअंतो
Utt. 18.37; कि.रिय अवित्यिं विणयं अन्नाणं च महामुणी। एएहिं चउहि मिच्चसत्थं ... जणओ विअ रक्खइ सब्वजणं Anasu. 2.7 (p. 26) ठाणेहि मेयने कि पभासइ Utt. 18.23.
अकिवणवयण (a-kivana-vayana <a-krpana--vacana) अकिरियआया (a-kiriya-avica-kriyātman) m. who adj. without words pleading (for mercy), M. (द्रोपदी) अणमियसिholds the view that the soul is inactive, cf. अकिरिय 3.
राणस किवणवयणाणममुक्समरमरगाणं। वीराण माणभंगो मुसहो पाणभंगाओ अकिरियवाड (a-kiriya-rai-a-kriya-vadin) m. one who ParthaPa. 56 (p. 23) holds the view that the soul is inactive and hence not liable अकीडखइय (a-kida-khaiya<a-kita-khādita) adj. not for his actions, AMg. लवावमकी य अणागएहि णो किरियमासु eaten by insects, JM. वेणुसुद्धी वढें अगुब्भसुझं अकीडखश्यमित्यादि अकि.रियवाई Suy. 1.12.4%; से स्वमक्खंति अबुज्झमाणा विरूवरूवाणि KakoPra. 40.27.
अकिरियवाई 1.12.6% संतं पिन । व अकिरियवाई Siy. 1.12.8; [in all अकीय (akiya<akika?)n. cornelian, JM, भणामित्थ पारसीthese cases there is a v. I. अकिरियआया] अकिरियवाई यावि भवइ रयणा लाल अशीया य पेरुज्जा RayPa. 103. Dasa. 6.33; चउरासीईए. अकिरियवादी ... वूहं किच्चा रासमण ठाविजय अकीयकड (a-kiya-kada <a-krita-krta) adj. (ilms) Nandi. 88.
which are not bought and prepared for the monk, AMg. 18 अकिरिया (a-kiriya. ca-kriya) f. 1 the doctrine of i]- ... अस्यमकारियमसंकप्पिथमणाहूयमकीयकडमणुद्दिष्टुं Viy. 7.1. 20 (7.25); activity, AMg. किरियाकिरियं बेयमियाणुवायं अण्णाणियाणं पडियच ठाणं Panhi. 6.7 (comm. न क्रीयते न क्रयेण साध्वर्थ कृतः अक्रीतकृतः) Suy. 1.6.273 किरिया-अकिरिया च पुढो य वादं Suy. 1. 10. 17; अकीरमाण (a-kiramana<a-kriyamana) adj. (pr. part.) किरियं अकिरियं विणयं ति तश्यं Siy. 1.12.1; 2. 1. 36(662); 2 evil not being able to do, AMg. गोसालस्स भखलीपुत्तस्स सरोरगस्स or bad act, AMg. अकिरियं परियागामि किरियं उवसंपज्जामि Av. 4.29; किचि आबाहं वा वावाहं वा छविच्छेदं वा अकीरमाणं पासित्ता Viy. 15.52 अकिरिया तिविहा पन्नत्ता. त जहा-पओगकिरिया, समुदायकिरिया, अण्णाण- (15.66) किरिया Thina. 3.3.404 (3.1930; JM. अनहा किरिया अकिरिया अकीला (a-kila) adj. (f.) without a nail or defect, JM. कुलडानारी किरियासमा PanSil. 40 (comm. अक्रिया हि अशोभना क्रिया); सुद्धा भूमी पएसकीला य। दव्वेऽपत्तिगरहिया अण्णेसि होइ PaicaPra. 7.10 तो सब्वाओ अपि.रियाओ ओहाडिया ओ भविस्संति AvTi.(H.) 368a.6; (अस्थ्यादिशल्यरहिता) परिसारत्ते पुणे वयंतस्स अकिरियाणिमित्तं धिज्जाइए.हि दुवक्खरियाध अकुइय (a-kuiya<a-kucika) adj. shaking, rickety, AMg. ( यभरिका वेश्या) उबविआ AVTI.(H.) 429b. 2; 412a. 1; अगभिग्गहिय-सेज्जासणियस्स अपुचाकुइयस्स (निग्गंथस्स)...संजमे दुराराहए Js.ण य इच्छंति अकिरियं जिणवयपददिकम कार्दु Mila. 844(9); 3_not भवइ Kapp.(S.) 53. a proper upkeep (by dusting ctc.), JS. (वसदी विवित्ता सा 228), अकु.ऊहल (a-kuuhala<a-kutuhala) adj. without curioअकिरियाए । वसदि असंसत्ताप णिप्पाहुडियाए सेज्जाए Bhaira. 230 sity, AMg. सुविणीए. त्ति बुच्चइ। नीयावत्ती अचवले अमाई अकुऊहले ( comm. संमार्जनादिरहितायां शय्यायाम); 4 f. absence of activity, Utt. 11.10; 34.27. inactivity, AMg. नत्थि काइ किरिया वा अकिरिया वा- एवं भणंति अकुओभय (a-kuo-bhaya<a-kuto-bhaya) adj. [also नत्थिक्वादिणो वामलोगवादी Panha. 2.5%; जम्हा परसमप अणटे अहेऊ अकुतोभय] not causing fear from any side, AMg. लोगं च आणाए असब्भावे अकिरिया Anuog. 523(3)
अभिसमेचा अबुओभयं Ayar. 1.1.3.2; 1.3.4.3. अकिरियाया (a-kiriyayaca-kriyātman) adj. who holds अकुक्कुय (a-kukkuya<a-kaukrta= niscala) adj. [cf. the view that the soul is inactive, AMg. जे केइ लोगम्मि उ कोकृत्य] 1 without moving, AMg. अवि झाइ स महावीरे आसणत्थे अकिरियाया अण्णेण पुट्ठा धुयना दिसति Siy. 1.10.16.
अकुक्कुए. झाणं Ayir. 1.9.4.14; अकुक्कुओ निसीएज्जा न य वित्तासए अकिरियावाई (a-kiriya-vaika-kriya-vadin) m. holder परं Utt. 2.20; 2 without faltering, AMg. अकुक्कुओ तत्थऽहियासof the view that the soul is inactive, there is no action on his एज्जा रयाई खेवेज पुरे कडाई Utt. 21.18.
For Private and Personal Use Only