SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 307
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra सम्पश्यन्ती www.kobatirth.org सम्पश्यन्ती [ सम्+ पश्य् शतृ ङीप् ] समवलोकयंती (जयो० १८/९४) सम्पा (स्त्री० ) [ सम्यक् अतर्कितं पतति सम्+ पत्+उ+टाप् ] विद्युत, बिजली। ० लम्पट, विलासी । ० थोड़ा, अल्प सम्पाक (वि० ) [ सम्यक् पाको यस्य यस्मात् वा] तार्किक । बुद्धिशाली | सम्पाकः (पुं०) परिपक्व होना। सम्पाट (पुं०) (सम्पट्+ णिच्+घञ् ] ०तुकआ। ० त्रिभुज की रेखा सम्पातः (पुं०) [सम्+ पत्+घञ्] भिड़ना। (समु० २ / २८ ) गिरना, एक साथ गिरना । ० अध: पतन, उतरना । ० जाना, पहुंचना । सम्पातनम् (नपुं०) पतन, अधःपतन। (मुनि० २६ ) सम्पातिः (स्त्री०) (सम्+ पद- णिच्+इन्] पक्षी का नाम। सम्पाति (वि०) पड़े हुए, गिरे हुए ( भवान्धुसम्पातिजनैक) (सुद० १/३) सम्पातित (वि०) गिरे हुए, पतित हुए। सम्पादः (पुं० ) [ सम्+ पद्+ णिच्+घञ् ] पूर्ति, निष्पन्नता । ० अभिग्रहण | सम्पादनम् (नपुं० ) [ सम्पद् णिच् + ल्युट् ] निष्पादन, कार्यान्वयन । ११६० ०पूरा करना, वलन (जयो० २८/६८) ० उर्जाजन करना, प्राप्त करना। ०सम्पत्ति (जयो०वृ० १/३९) ० स्वच्छ करना, उचित प्रस्तुतिकरण । सम्पादनार्थ (वि०) निष्पादन हेतु, पुण्यार्जनार्थ (जयो० १२ / १६४) (दयो० ६२) सम्पादयितृ ( वि० ) कर्तृ । (जयो० ११/८५) सम्पादित (वि०) गुंफित, निष्पादित (सुद० ११५, दयो० ८४, जयो० १/९५) सम्पण्डित (भू०क० कृ० ) [ सम् + पिण्ड् + क्त ] राशिकृत । ० सिकुड़ा हुआ, उत्पीडित । सम्पिीड: (पुं० ) [ सम्+ पीड+घञ् ] उत्पीड़न, पीड़ा, वेदना, कष्ट, यातना, विक्षोभ, बाधा। ●हांकना, प्रणोदन | Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir सम्पीडनम् (नपुं०) (सम्+ पीड् + ल्युट् ] दबाना, निचोड़ना । ० क्षुब्ध करना। (वीरो० २ / ४९ ) सम्पीति: (स्त्री० ) [ सम्पातिन् सहपान, मिलकर पीना। सम्पुट: (पुं० ) [ सम्+ पुट् + क] अञ्जली, गह्वर । ०खोवा | सम्प्रति सम्पुटकः (पुं० ) [ सम्पुट+कन्] संदूक, रत्नपेटिका । सम्पुलकित (वि०) रोमाञ्चित (जयो० ६ / १२४) सम्पूर्ण (वि०) [सम्पूर्+क्त] भरा हुआ। सम्पूर्णज्ञानम् (नपुं०) परिपूर्ण ज्ञान । ० पूर्ण, परिपूर्ण, समस्त, सारा । सम्पूर्णजाति: (स्त्री०) समस्त जाति । सम्पूर्णदातृ (वि०) सभी प्रकार का दान देने वाला । सम्पूर्ण पृथिवी (स्त्री०) समस्त भूमि (जयो०वृ० १/५७) सम्पूर्ण भारतवरः (पुं०) समस्त भारत वर्ष (वीरो० २२ / ११) सम्पूर्णरात्रम् (नपुं०) सायमारम्भ प्रभात पर्यन्त पूरी रात्रि। 'सम्पूर्णरात्रमुचितां रतिनामलीलाम्' (जयो० १८/ ७) सम्पूर्णवर्णः (पुं०) समस्त अक्षर कवर्ग, चवर्ग, टवर्ग, तवर्ग, पवर्ग य र ल व एवं श ष स ह वर्ण। सम्पूर्ण शोभा ( स्त्री०) पूर्ण कान्ति । ०परिपूर्ण प्रभा । सम्प्लवाय् (वि०) अभिषिञ्च स्नान (जयो० ५/७८) " For Private and Personal Use Only सम्पृक्त (भू०क० कृ० ) [ सम्+ पृच् + क्त ] ०संयुक्त, सम्बद्ध । ० मिश्रित परिपूर्ण मिला हुआ। सम्पृक्लृप्तिः (स्त्री०) संकलन करना। (सुद० १३१ ) सम्पोष्य (सं०वृ० ) पोषण कर । ( हित० ४९ ) सम्पोषय् (सक०) आनन्दित करना। (वीरो० ७/३८) सम्पोषयापि पुरप्रजा सुललिता सम्पोपोषणम् (नपुं०) भरण पोषण ( हित० ४९ ) सम्प्रक्षालनम् (नपुं०) (सम्+ प्रक्षल्+ णिच् + ल्युट् ] पूर्ण मार्जन, ० स्नान, अभिषेक, प्रक्षालन। सम्प्रणेतु (पुं०) (सम्प्रणीतृच्] शासक, न्यायधीश । सम्प्रति (अव्य०) अब इस समय (समु० १/४ (सुद० २/४१) चित्तवृत्तिविचारधारापि सम्प्रति का (जयो० ४/४३) इदानीम् (जयो० १३ / ५) तब सम्प्रति (पुं०) राजा सम्प्रति (वीरो० २२/१२)
SR No.020131
Book TitleBruhad Sanskrit Hindi Shabda Kosh Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorUdaychandra Jain
PublisherNew Bharatiya Book Corporation
Publication Year2006
Total Pages445
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy