________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
५१०
-
भारत-भैषज्य-रत्नाकर
[हकारादि (८६६९) हेमवज्ररसः - लेहयेन्मासषदकन्तु जरामरणनाशनम् । (र. रा. सु.। प्रमेहा.)
वागुजीचूर्णक धात्रीफलरसाप्लुतम् ॥ भस्मसूतं मृतं कान्तलोहभस्मशिलाजतु ।
अनुपानं पिबेन्नित्यं स्याद्रसो हेमसुन्दरः ॥ शुद्धताप्यं शिलाव्योषं त्रिफला बिल्वजीरकम् ॥
पारद भस्म ४ भाग और स्वर्ण भस्म १ भाग
लेकर दोनोंको एकत्र मिलाकर खरल करें। कपित्थं रजनीचूर्ण भृजराजेन भावयेत् ।। त्रिंशद्वारं विशोष्याथ लिह्याच्च मधुना सह ॥
इसमें से १ माशा (व्यवहा. मात्रा-२ रत्ती) निष्कमा हरेन्मेहान् मूत्रकृच्छू सुदारुणम् ।
औषध कांसीके पात्रमें लेकर उसमें दूध, दही और महानिम्बस्य बीजश्च षड्निष्कं पेषितश्च यत् ।।
घी मिलाकर चाटें । इसी प्रकार ६ मास तक सेवन
" करनेसे जरामृत्युका नाश होता है। (?) पलं तण्डुलतोयेन घृतनिष्कद्वयेन च । एकाकृत्य पिषेच्चानु हन्ति मेहं चिरोत्थितम् ॥
अनुपान-११ तोला बाबचीके चूर्णको पारद भस्म, कान्तलोह भस्म, शिलाजीत,
- आमलेके रसमें मिलाकर पिएं ।
आमल स्वर्णमाक्षिक भस्म, मनसिल, सोंठ, काली मिर्च,
(८६७१) हेमसुन्दररसः (२) पीपल, हर, बहेड़ा, आमला, बेलगिरी, जीरा, कैथ (र. का. धे. ; र. सं. क. । उल्ला. ४)
और हल्दी; इनका चूर्ण समान भाग लेकर सबको हिङ्गुलं मरिचं गन्धं पिप्पली टङ्कणं विषम् । एकत्र मिलाकर भंगरे के रसकी ३० भावना दें और कनकस्य च बीजानि समांशं विजयाद्रवैः ॥ फिर सुखाकर सुरक्षित रक्खें ।
मर्दयेधाममात्रं तु चणमात्रा वटीकृता। इसे मधुके साथ सेवन करने से प्रमेह और ज्वरातीसारग्रहणी शये मसुन्दरः॥ भयंकर मूत्रकृच्छूको नाश होता है ।
शुद्ध हिंगुल, काली मिर्च, शुद्ध गंधक, पीपल, मात्रा-३।। माशे । (व्य. मात्रा-१ माषा) : सुहागेकी खील, शुद्ध बछनाग और शुद्ध धतूरबीज अनुपान-२१ माशे । (व्य. मा. ३ माशे) समान भाग लेकर सबको एकत्र मिलाकर
बकायनके पिसे हुवे बीजों में ५ तोले चाव- भांगके रसमें १ पहर खरल करके चनेके बराबर लोंका धोवन और ७ माशे घी मिलाकर पियें। गोलियां बना लें।
(८६७०) हेमसुन्दररसः (१) इसके सेवनसे ज्वरातिसार और संग्रहणी का ( रसे. सा. सं. ; र. रा. सु. । रसायना. ; रसे. नाश होता है।
चि. म. । अ. ८ ; आ. वे. प्र. । अ. १) (८६७२) हेमसुन्दररसः (३) मृतसूतस्य पादांशं हेमभस्म प्रकल्पयेत् ।
(र. र. ; धन्व. । वाजीकरणा.) क्षीराज्यदधि सम्मिश्रं मापैकं कांस्यपात्रके' ॥ शुद्ध मृतं समं ग्राह्यं सुवर्ण गन्धकं ह्ययः । १ कान्तपात्रके
कज्जलीकृत्य यत्नेन शुल्वपात्रे भिषग्वरः ।।
For Private And Personal Use Only