SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 309
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir २९४ भारत-भैषज्य-रत्नाकरः [ सकारादि - नलदहरिद्राशङ्ख कनीलोत्पलयुगलकेसरोशोरैः। एतया सततमअयित्वं कुङ्कमसुमनःकोरकमभिष्टाभिश्च तुल्यांशम् ॥ __या सुपर्णसममिच्छति चक्षुः ॥ पिष्ट कटङ्कटेरीजटाधनकषायफाणितोपेतम् । पीपल, तगर, नीलोत्पलके पत्ते, मुलैठी और अञ्जनमेलापत्रककर्पूरवरागसम्मिश्रम् ॥ हल्दी; इनका समान भाग चूर्ण ले कर सबको पिहितमनातपशुष्कं वर्तीकृतमायेदनेनाक्षि । एकत्र मिला कर पानीके साथ खरल करके वर्तियां सलिलनिघृष्टेन सदा न भवति बना लें। नयनामयी पुरुषः ॥ इसे आंखोंमें लगानेसे नेत्रज्योति अत्यन्त तीव्र पृथक्पृथगनिलशोणितकफपित्तसमुद्भवा हो जाती है। रुजः सबला। (८०९५) सुप्रचेतनागुटिका (सुखचेतना नश्यन्ति सुदर्शनया षट्सप्ततिभेदनामानः ।। गुटिका) सेठि, मिर्च, पीपल, बायबिडंग, सेंधा नमक, | (र. सं. क. । उल्ला. ५ ; र. का. धे. । ज्वरा.) मुलैठी, मनसिल, नीलाथोथा, गोरोचन, लोध, व्योषं वरा वरं हिङ्गु तिक्तोग्रा नक्तमालकः । हर, बहेड़ा, आमला, तगर रसौत, कुसुमाञ्जन, | गौरी कटु बजामृत्रैश्छायाशुष्का गुटी कृता । पाटलाके फूल, गेरु, समुद्रफेन, पुण्डरिया, फूलप्रियङ्गु, लाख, निर्मलीके फल, संभालकी जड़, सह अपस्मारं स्मृतिभ्रंशमुन्मादं शिरसो रुजम् । जनेके बीज, पलाश (ढाक) का गांद, नलद नक्तान्ध्यं तिमिरं हन्ति दोषं भूतादिकं भ्रमम्।। (खसभेद), हल्दी, शंख, दो प्रकारका नीलोत्पल, एकद्विीत्रचतुर्थाख्यमअनाज्ज्वरमेव च । नागकेसर, खस, केसर, चमेलीकी कलियां, मजीठ, | | सन्निपात त्वचैतन्यं नाशयेत्नुपचेतना ॥ इलायची, तेजपात, कपूर और दालचीनी १-१ F और दालचीनी - सांठ, मिर्च, पीपल, हर्र, बहेड़ा, आमला, भाग ले कर सबको एकत्र मिला कर दारु हल्दीकी सेंधा नमक, हींग, कुटकी बच, करञ्जबीज (करअड़ और नागरमोथेके गोढा किये हुवे काथमें अवेकी गिरी), हल्दी और सफेद सरसे; इनका खरल करके वर्तियां बना लें और छायामें सुखाकर | चूर्ण समान-भाग ले कर सबको एकत्र मिलाकर सुरक्षित रक्खें । बकरीके मूत्रमें घोट कर गोलियां बना लें और इसे पानीमें घिस कर रोज आंखोंमें लगानेसे उन्हें छायोमें सुखा कर सुरक्षित रक्खें । नेत्र रोग नहीं होते । यह वर्ति वायु, रक्त, कफ इसे आंखमें लगानेसे अपस्मार, स्मृतिनाश, और पित्तके समस्त नेत्र रोगोंको नष्ट करती है। उन्माद, शिरपीड़ा, नक्तान्ध्य, (रतौंधा), तिमिर, (८०९४) सुपर्णीवतिः | भूतबाधा, भ्रम, इकतरा, द्वयाहिक, तृतीयक और ( ग. नि. । नेत्ररोगा. ३) चातुर्थिक ज्वर तथा सन्निपातको मूर्छाका नाश पिप्पली सतगरोत्पलपत्रां होता है। ... वर्तयेत्समधुको सहरिद्राम् । । नोट--र. का. धे. में. कुटकीका अभाव है। For Private And Personal Use Only
SR No.020118
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 05
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages633
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy