SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 456
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir रसप्रकरणम् ] चतुर्थों भागः ४५३ - आमला, बेर. सांठ, मिर्च, पीपल, चीतामूल, देव- | रससिन्दूर २ भाग और ताम्र भस्म ४ भाग दारु, अफीम, हल्दी, दारुहल्दी, कोयल और | ले कर दोनेको एकत्र खरल करके ५ दिन काकपुनर्नवाकी जड़ १-१ भाग ले कर प्रथम पारे | जंघाके रसमें मर्दन करें । तदनन्तर उसका गोला गन्धककी कज्जली बनावें और फिर उसमें अन्य बना कर सुखा कर उसे शुद्ध ताम्रके सम्पुटमें बन्द ओषधियोंका बारीक चूर्ण मिला कर सबको १ करें और फिर एक कपरमिट्टी की हुई हाण्डीके दिन भंगरेके रसमें खरल करके गोलियां बना लें। पेंदेमें एक छोटासा छिद्र करके उसमें वह सम्पुट मात्रा---१४ माशा। रख दें तथा हाण्डीमें गले तक रेत भर कर चूल्हे इनके सेवनसे समस्त प्रकारके कुष्ठ नष्ट पर चढ़ा दें और उसके नीचे ८ पहर तक निरहोते हैं। न्तर अग्नि जलावें। अनुपान--"चण्डभैरवरस' के समान । तदनन्तर हाण्डीके स्वांगशीतल होने पर ( देखो प्रयोग सं. १८७४). उसमेंसे औषधको निकाल कर पीस लें और फिर रुद्रेश्वररसः (महा) उसमें शहद तथा सुहागा मिला कर खुली हुई मूषामें रख कर इतना ध्मा कि औषध चक्कर ( र. का. धे. । कुष्ठा.) | खाने लगे । तत्पश्चात् ठण्डा करके पीस कर महा रौद्रेश्वररसः प्रयोग सं. ५५६८ सुरक्षित रक्खें । देखिये । मात्रा--३ रत्ती। (६१५७) रूपराजरसः अनुपान--औषधको शहदके साथ चाट ( वृ. यो. त. । त. ११६; यो. त. । त. ६१; / कर त्रिफला-काथ पीना चाहिये । र. का. धे. । भगन्दरा.) इसे सेवन करने और पथ्य पूर्वक रहनेसे रसेन्द्रभागद्वितयं म्लेच्छमारं चतुर्गुणम् । | भगन्दर शीघ्र ही नष्ट हो जाता है । काक जङ्घारसैमर्थ खल्वे दिवसपञ्चकम् ॥ रोगहररसः ताम्रसम्पुटके रुद्ध्वा सच्छिद्रे हण्डिकान्तरे। (र. चं. । ज्वरा. ; शा सं. । खं. २ अ. १२) निवेश्य वालुकां दत्त्वा देयोऽग्निः प्रहराष्टकम् ॥ प्रयोग संख्या ९४४ "कनकसुन्दरो रसः" स्वाङ्गशीतं समुद्धृत्य मधुटऋणसंयुतम् । देखिये। धमेन्मूषागतं तावद्यावद्भ्रमति तारवत् ॥ (६१५८) रोगेभसिंहश्रीखण्डवट्यौ रूपराजरसः सोऽयं भगन्दरकुलान्तकः । (र. रा, सु. । वाता. ; ध. ; र. का. धे. । वल्लमात्रममुं लीवा मधुना सह पथ्यभुक् ॥ वातव्या.) त्रिफलायाः पिबेत्स्वार्थ पश्चात्पथ्यं हितं चरेत् । मूताद्वयो घनवरानलवेल्लभाजी मुक्तः स्वल्परहोभिः स्याद्भगन्दरमहागदात् ॥ तिक्ताकटुत्रयवरैः सवचैः समांशैः। For Private And Personal Use Only
SR No.020117
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 04
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages908
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy