SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 646
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org तैलप्रकरणम् ] १ सेर तैल और १० सेर भंगरेके रसको एकत्र मिलाकर पकावें । जब रस जल जाय तो तैलको छान ले 1 इसे पीनेसे श्वास और खांसी नष्ट हो जाते हैं। तृतीयो भागः । (४८९६) भृङ्गराजतैलम् (७) (शा. ध. । खं. २ अ. ९; यो. र.; वृ. नि. र. । क्षुद्ररोगा . ) भृङ्गराजरसेनैव लोह किम् फलत्रिकम् । सारिवां च पचेत्कल्कैस्तैलं दारुणनाशनम् ॥ अकालपलितं कण्डूमिन्द्रलुप्तं च नाशयेत् ॥ भंगरेका स्वरस ८ सेर, तिलका तेल २ सेर और मण्डूर, हर्र, बहेड़ा, आमला तथा सारिवाका समानभाग - मिश्रित कल्क १० तोले लेकर सबको एकत्र मिलाकर पकायें। जब तेलमात्र शेष रह जाय तो उसे छान लें 1 यह तैल दारुण, अकाल पलित ( बालोंका सफेद हो जाना); कण्डू ( खुजली ) और इन्द्र को नष्ट करता है I (४८९७) भृङ्गराजतैलम् (८) (बृ. मा. | नेत्ररोगा .; र. र. । नेत्र.; व. से.; च. द. । नेत्र. भै. र. । नेत्ररोगा; ध. व. । नेत्र. ) भृङ्गराज समस्ये यष्टीमधुपलेन च । तैलस्य कुडवं पकं सद्यो दृष्टिं प्रसादयेत् ॥ नस्याद्वलीपलितनं मासेनतन्न संशयः ॥ भंगरेका रस २ सेर, मुलैठीका कल्क ५ तोले और तेल आघ सेर लेकर सबको एकत्र मिलाकर पकावें । जब रस जल जाय तो तेलको छान लें। Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ६५१] यह तेल नेत्रों को शीघ्र ही स्वच्छ कर देता है ओर इसकी नस्य लेनेसे १ मासमें बलिपलितका अवश्य नाश हो जाता है। (४८९८) भृङ्गराजतैलम् (९) ( यो. र.; वृ. नि. र.; व. से. । नेत्ररोगा .; ग. नि. । तैला. ) भृङ्गरसस्य प्रस्थं तैलात्कुडवं पलं च मधुकस्य । क्षीरप्रस्थविपकं गतमपि चक्षुर्निवर्तयति ॥ भंगरेका रस २ सेर, तेल आधासेर और मुलैठीका कल्क ५ तोले तथा दूध २ सेर लेकर सबको एकत्र मिलाकर पकावें । इस तेल से नष्ट हुई चक्षु भी ठीक हो जाती है । (इसकी नस्य लेनी चाहिये | ) (४८९९) भृङ्गराजतैलम् (१०) (वृहद् ) (भै. र. । क्षुद्ररोगा .; ग. नि. । तैला; वृ. मा. । क्षुद्ररोगा. ) आनूपदेशजं पुष्टं गृहीत्वा मार्कवं शुभम् । प्रक्षाल्य जर्जरीकृत्य रसं तस्य प्रपीडयेत् ॥ चतुर्गुणेन तेनैव तैलप्रस्थं विपाचयेत् । क्षीरपिष्टैरिमैर्दव्यैः संयोज्य मतिमान् भिषक् ॥ मञ्जिष्ठा पद्मकं रोत्रं चन्दनं गैरिकं बलाम् । रजन्यौ केसरं दारु प्रियमधुयष्टिके || प्रपौण्डरीकं सौम्यं च पलिकान्यत्र दापयेत् । कुष्ठं तगरमाषांश्च सिद्धार्थौवागुरुं तथा ॥ मुस्तकं चाथ शैलेयं कर्पूरं परिकल्कितम् । सम्यक्पकं ततो ज्ञात्वा शुभे भाण्डे निधापयेत् ॥ For Private And Personal Use Only
SR No.020116
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages773
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy