SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 340
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir घृतपकरणम् ] तृतीयो भागः। [३४५] - यह घी विसर्प, दाह, ज्वर, सन्निपात, तृष्णा, | छाल, बासा, हरै, बहेड़ा, आमला, धमासा, पित्तविष और शोथका नाश करता है। पापड़ा और त्रायमाणा ५-५ तोले तथा आम( मात्रा-१ तोला ।) ला १ सेर लेकर कूट कर सबको ३२ सेर पानीमें (नोट-पाककी उत्तमताके लिये चार | पकावें । जब ८ सेर पानी शेष रहे तो छान लें। गुना पानी भी डालना चाहिये ।) कल्क-चिरायता, इन्द्रजौ, नागरमोथा, मुलेठी, सफेद चन्दन आर पीपल । सब समान (४०६२) पटोलशुण्ठिघृतम् भाग मिश्रित १३ तोले ४ माशे लेकर पानीके (च. द.; वृं. मा.; यो. र. । अम्लपित्त.) । साथ पीस लें। पटोलशुण्ठयोः कल्काभ्यां केवल कुलकेन वा। विधि-२ सेर घी, काथ और कल्क को - घृतप्रस्थं विपक्तव्यं कफपित्तहरं परम् ॥ | एकत्र मिलाकर पकावें । जब काथ जल जाय तो पटोल और सांठके अथवा केवल पटोल के | घीको छान लें। कल्कसे सिद्ध घृत कफ और पित्तका नाश यह घृत आंखोंके लिये हितकारी और शुक्र करता है। वर्द्धक है तथा नाक कान आंख त्वचा और ( कल्क २० तोले । घी २ सेर । पानी मुखके रोग, व्रण, कामला, ज्वर, विसर्प और गण्ड८ सेर । ) मालाका नाश करता है। (४०६३) पटोलाचं घृतम् ( मात्रा--१ तोला।) (यो. त.; वं. से.; यो. र.; भै. र.; . मा.; च. द.। (४०६४) पथ्यावृतम् नेत्ररो.; ग. नि. । नेत्र.; वा. भ. । उत्त. अ. १३) | (च. सं. । चि. अ. १६ पाण्डु) पटोलं कटुको दावी निम्बं वासां फलत्रिकम् । पथ्याशतरसे पथ्यान्तार्द्धशतकल्कवान् । दुरालभां पर्पटकं त्रायन्तीश्च पलोन्मिताम् ॥ । प्रस्थः सिद्धो घृतात्पेयः सपाण्डामयगुल्मनुत्॥ प्रस्थमामलकानान्तु काययेनल्वणेऽम्भसि । । काथ-१०० पल (६। सेर) हर को तेन पादावशेषेण घृतपस्थं विपाचयेत् ॥ कूटकर ३२ सेर पानीमें पकावें । जब ८ सेर पानी कल्कै भूनिम्बकुटजमुस्तयष्टयाहचन्दनैः।। | शेष रहे तो छान लें। सपिप्पलीकैस्तत्सिद्ध चक्षुष्यं शुक्रयोहितम् ॥ कल्क----५० पल हरके डण्ठलों को पानीके घाणकर्णातिवमत्वङ्मुखरोगत्रणापहम् । | साथ पीस लें । कामलाज्वरवीसर्पगण्डमालापहं परम् ॥ विधि--२ सेर घीमें यह कल्क तथा काथ काय-पटोल, कुटकी, दारुहल्दी, नोमकी मिलाकर पकावें । जब काथ जल जाय तो धीको १ वाग्भटमें कल द्रव्योंमें नेत्रवाला अधिक है। । छान लें । For Private And Personal Use Only
SR No.020116
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages773
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy