SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 78
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir । ६४ ] भारत-भैषज्य-रत्नाकरः। [गकारादि (१४००) गोजिह्वातैलम् (वं. से.,भा.प्र.उपदंश.) कुटजत्वकषायेण धान्यककथितेन वा। गोजीविडङ्गयष्टीभिः सर्वगन्धैश्च संयुतम्। बुवादोषगति वैद्यो यथा स्वौषधवारिणा॥ एतत्सर्वोपदंशेषु श्रेष्ठं रोपणमिष्यते ॥ एतद्रसायनं तैलं वलीपलितनाशनम् । गोजिया घास, बायबिडंग और मुलैठी से | हन्ति सर्वानतीसारान् ग्रहणी सर्वजामपि। सिद्ध तैल में सर्व गन्ध मिलाकर प्रयुक्त करनेसे सर्व ज्वरं तृष्णां तथा श्वासं तथा हिक्कांवमिं भ्रमम् । प्रकारके उपदंशवण (आतशकके धाव) भर जाते हैं। सोपद्रवां कोष्ठरुजं नाशयेत्सय एव हि । (१४०१) गोमयाद्यतेलम् (र.र.,भै.र.।नेत्ररोगा.) ग्रहणामि | ग्रहणीमिहिरं नाम तैलं भुवनदुर्लभम् ॥ क क द्रव्य-धनिया, धायके फूल, लोध, गवां शकृत्काथविपकमुत्तमं । मजीठ, अतीस, हर्र, खस, मोथा, नेत्रबाला, मोचहितञ्च तैलं तिमिरेषु नस्थतः। रस, रसौत, बेलगिरी नीलोफर, तेजपात, नागकेशर, गोशकृत् (गोबर)के क्वाथ (अथवा स्वरस) से | कमलकेशर, गिलोय, इन्द्रजौ, कालानिसोत, पद्माक, सिद्ध तैलकी नस्य लेनेसे तिमिररोग नष्ट होता है। कुटकी, तगर, भूरी छरीला, भंगरा, काला भंगरा, (१४०२) ग्रन्थिकादि तैलम् (वं. से. । वा.व्याः) पुनर्नवा, आमकी छाल, जामनकी छाल, कदम्बकी ग्रन्थिकानिकणाशुण्ठीरास्नासैन्धवकल्कितम्। छाल, कुड़ेकी छाल, अजवायन, और जीरा १-१ माषकाथाम्बुना तैलं पक्षाघातं व्यपोहति ॥ | कर्ष (१। तोला)। पीपला मूल, चीता, पीपल, सोंठ, रास्ना इनके कल्क और तक अथवा कुड़ेकी छालके और सेंधेके कक तथा उर्दके क्वाथसे सिद्ध तैल | काथ या नवीन धनियेके काथ अथवा दोषके अनुपक्षाघातका नाश करता है। सार किसी अन्य ओषधिके काथके साथ १ प्रस्थ (१४०३) ग्रहणीमिहिरतैलम् । (१ सेर) तैल पका लीजिए। यह भुवनदुर्लभ ‘ग्रहणीमिहिर' नामक तैल (भै. र.; धन्वन्त; र. र. । ग्रह.) रसायन बली (त्वचाकी झुर्रियां) पलित (बालोंकी धान्यं धातकी लोधं समङ्गातिविषाःशिवा। सफेदी) नाशक और सब प्रकारके अतिसार, ग्रहणी, उशीरं मुस्तकश्चैव जलमोचरसाञ्जनम् ॥ ज्वर, तृष्णा, श्वास, हिक्का, वमन, भ्रम, और उपबिल्वं नीलोत्पलं पत्र केशरं पमकेशरम् । । द्रवयुक्त उदररोगोंका अत्यन्त शीघ्र नाश करता है। गुडूचीन्द्रयवश्यामाः पद्मकं कटुरोहिणी ।। (प्र. वि.-इसे ३ से ६ माशे तक यथोचित तगरं जटिलाभृङ्गकेशराजपुनर्नवाः। अनुपानके साथ पिलाना और पेट पर मलना चाहिए । आम्रजम्बूकदम्बानां वचः कुटजवल्कलम् । यवानीजीरकञ्चैव कार्षिकाणि प्रकल्पयेत् । - इति गकारादितैलप्रकरणम् तैलपस्थं पवेत्तेन तक्रेणान्यतमेन वा ॥ For Private And Personal
SR No.020115
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages597
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy