________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
तैलप्रकरणम् ]
द्वितीयो भागः।
[ ६३ ]
vrsusnnyvvvvvvvurna
VVVVVvvvnrn.
_इस काथ और १-१ पल जीवन्ती, काकोली, । द्वे पले सैन्धवात्पश्च शुण्ठ्या ग्रन्थिकचित्रकात् । क्षीरकाकोली, मेदा, मुद्गपर्णी, माषपर्णी, जीवक, द्वे पले भल्लात्कास्थीनि विंशतिद्वे तथाढके ॥ ऋषभक और मुलैठीके कल्कके साथ १ आढक आरनाले पचेत्प्रस्थं तैलस्यतैरपत्यदम्। . (४ सेर) तैल सिद्ध कर लीजिए ।
गृध्रस्यूरुग्रहार्मोन्तः सर्ववातविकारनुत् ॥ ___ इसे अनुवासन बस्तिद्वारा प्रयुक्त करनेसे सम- सैन्धव २ पल (१० तोले) सोंठ ५ पल, स्त वातविकार नष्ट होते हैं।
पीपलामूल २ पल, चीता २ पल और भिलावेकी (१३९५) गुडूचीतैलम्
गिरी ४० पल लेकर इनके कल्क और १ आढक
(४ सेर) काजीके साथ १ प्रस्थ (१ सेर) तैल (र. र.; भै. र.; च. द.; यो. र., च. सं. । ___चि. स्था. वा. र.)
पका लीजिए।
यह तैल सन्तानप्रद, तथा गृध्रसी, उरुग्रह, गुडूचीकाथकल्काभ्यां तैलं लाक्षारसेन वा।
अर्श और समस्त वातरोगनाशक है। सिद्धं मधूककाश्मयरसे वा वातरक्तनुत्॥
(१३९८) गृहधूमादितैलम् गिलोयके काथ और कल्कसे अथवा लाखके
• (र. र.; ग. नि.; भा. प्र.; यो. र. । नासा. रो.) काथके साथ या महुवा और खम्भारीके काथसे
गृहधूमकणादारुक्षारनक्ताहसैन्धवैः । सिद्ध तैल वातरक्तको नष्ट करता है।
सिद्धं शिखरीबीजैश्च तैलं नासार्शसे हितम् ।। (१३९६) गुडूच्यादि तैलम् (च.सं.। चि.अ.३०)
घरका धुवां, पीपल, देवदारु, यवक्षार करञ्ज, गुडूचीमालतीव्याघी श्रेयसीसुरदारुभिः।।
सेंधानमक, और चिरचिटेके बीजोंके क-क तथा बलाचित्रक्रयष्टयाहयूथिकाभिश्च कार्षिकैः॥
क्वाथसे सिद्ध तैल नासाशके लिए हितकर है। तैलपस्थं गवां मूत्रे क्षीरे च द्विगुणे पचेत् ।
(१३९९) गृहधूमादितैलम् (र. र. । उप.) वातार्तायैः पिचुं तस्माद्योनौ च प्रणयेत्सदा॥ | गृहधमनिशाकिण्वैरेकद्विव्यंशकैःक्रमात् । ___गिलोय, चमेलीके पुष्प, कटैलो, रास्ना देव- तैलं सिद्धं सकण्डूश्च शोथं चैवोपदंशनुत् ॥ दारु, खरैटी, चीता, मुलैठी, और जूहीके फूल १-१ घरका धुवां, १ भाग, हल्दी २ भाग और कर्ष (१।-११ तोला) लेकर इनके क-क और २ किम्व (सुराबीज अथवा खल) ३ भाग लेकर इनके प्रस्थ (२ सेर) गोमूत्र तथा २ प्रस्थ दूधके साथ क-क और काथसे तैल सिद्ध कर लीजिए। १ प्रस्थ तैल पका लीजिए।
यह तैल खुजलीसहित सूजन और उपदंशका वातपीडिता योनिमें सदैव इस तैलका फाया | नाश करता है। रखना चाहिए।
गोक्षुराद्यं तैलम् (वं. से. । वा. र.) (१३९७) गृध्रसीहरतैलम् (वृ. नि. र.। वा.व्या.)। श्वदंष्टादि तैलम् अवलोकन कीजिए।
गुडूचीक्वाथदुग्धाभ्यामिति पाठान्तरम्
For Private And Personal