SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 169
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org द्वितीयो भागः । गुटिकाप्रकरणम् युक्त दूध अथवा जिस रोगमें सेवन करनी हो उसको नष्ट करनेवाला कोई काथ । । कुष्ट. ) चन्द्रप्रभावी (र. का. रस प्रकरण में देखिए | चन्द्रप्रभावटी (र.रा. सु. र. सा. सं. इत्यादि) रस प्रकरण में देखिए । (१७४०) चपलमण्डूरम् (ग. नि., च. द.; र. का. घे. । शूला. ) लोहकिट्टपलान्यष्टौ गोमूत्रे ऽष्टगुणे पचेत् । चपला नागरक्षारपिप्पलीमूलचित्रकम् ॥ संचूर्ण्य निक्षिपेत्तस्मिन् पलांशं सान्द्रतां गते । गुटिकां कल्पयेत्तेन पक्तिशूलनिवारिणीम् ॥ आठ पल लोहक ( मण्डूर ) को ८ गुने गोमूत्र में पकाइये और गाढ़ा हो जाने पर उसमें १ - १ पल पीपल, सोंठ, जवाखार, पोपलामूल और चीतेका चूर्ण मिला दीजिए और गोलियां बनाकर रख लीजिए । इनके सेवन से पक्ति शूल ( परिणाम शूल ) होता है । ( मात्रा १ माशेसे ३ माशे तक ) । १ चविकेति पाठान्तरम् Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir • | 1 नोट, चन्द्रप्रभा शब्दसे प्रायः वैद्य | चिञ्श्चाक्षारं स्तुहीक्षारमर्कक्षारं पलं पलम् । कचूर ' ही ग्रहण करते हैं परन्तु मेरी सम्मति में द्विपलं शङ्खजं भस्म रामठञ्च पलार्धकम् ॥ कपूर लेना अधिक उत्तम है लवणानि च सर्वाणि पलमात्राणि योजयेत् । चन्द्रप्रभावटिका ( र. र. स. उ.खं.अ.२० ) क्षारद्वयं पलार्धञ्च सर्वमेकत्र योजयेत् ॥ जम्बीरकरसैर्मर्यमनलस्य दिनत्रयम् । भृङ्गराजस्य निर्गुण्डचा मुण्ड्याश्चैव पृथक् द्रवैः ।। आर्द्रकस्य रसेनैव प्रत्येकं दिनमर्दितम् । दरीबीजमात्रांस्तु वटिकान्कारयेद्भिषक् ॥ एकैकं भक्षयेत्प्रातः पञ्चगुल्मान्व्यपोहति । रसप्रकरण में देखिए शूलं निहन्त्याशु जीर्ण च विषूचिकाम् ॥ मन्दाग्निं नाशयेच्छीघ्रं पथ्यं तैलाम्लवर्जितम् । चिञ्चाशङ्खवटी नाम ग्रहणी रोगहृत्परा ॥ [. १५५] (१७४१) चिञ्चाक्षारादिशङ्खवटी ( यो. र.; गुल्म; वृ. नि. र. ) इमलीका खार, स्नुही ( सेहंड - थोहर ) का क्षार और अर्कचार १ - १ पल, शंख भस्म २ पल, हींग आधा पल, पांचो नमक (सेंधा, काला नमक, समन्द्र नमक, भद्दी नमक, काच नमक ) १-१ पल, यवक्षार और सज्जीखार आधा आधा पल | लेकर सबको एकत्र करके ३ - ३ दिन तक जम्बरी नीबू के रस और चीतेके काथमें तथा १ - १ दिन भांगरा, संभालु, मुण्डी और अद्रकके रसमें पृथक् पृथक् घोटकर बेरकी गुठली के बराबर ( १ ॥ मारोकी ) गोलियां बना लीजिए । For Private And Personal यह ' चिञ्चाशंखवटी ' पांच प्रकारके गुल्म, हर प्रकारका शूल, अजीर्ण, विसूचिका, और अग्निSairat नाश करती है ।
SR No.020115
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages597
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy