________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(५१०)
अष्टाङ्गहृदयेगुडतैलनिशाद्राक्षा कणा रास्नोषणानि वा ॥ ४० ॥ पिवेद्रसाम्बुमद्याम्लैलेहौषधरजांसि वा॥
गाय हाथी घोडा शुअर ऊंट गधा मेंढा बकरा इन्होंके अलग अलग विष्ठाओंके रसोंमें शहद मिलाके बहुत कफवाला मनुष्य चाटै अथवा पीवै ॥ ३६ ॥ चारपैरोंवाले पशुओंके चर्म रोम हड्डी खर सींगसे उपजी श्याहीको अथवा असगंधकी श्याहीको शहदमें मिलाके कफकी अधिकतावाला श्वासरोगी चाटै ॥ ३७ ॥ अथवा कचूर पोहकरमुल आवॅलेको शदहमें मिलाके चाटै अथवा पीपलसहित पोहकरमूलको शहदमें मिलाके चाटै अथवा गेरू रसोत पीपलको शहदमें मिलके चाटै, अथवा कैथके रसको शहदमें मिलाके चाटै ॥ ३८ ॥ अथवा कैथके रसके संग आँवला सेंधानमक पीपलको चाटै अथवा घृत और शहदके संग हरडै वायविडंग मिरच पीपल |॥ ३९ ॥ बेर धानकी खील आँवला पीपल झूठ इन्होंको चाटै अथवा गुड तेल हलदी दाख पीपल रायसण मिरच इन्होंको घृत और शहदके संग चाटै ॥ ४० ॥ अथवा अगस्ति आदि लेहसंबंधिऔषधोंके चूरणोंको मांसका रस पानी मदिरा कांजी इन्होंके संग पीवै ।।
जीवन्तीमुस्तसुरसत्वगेलाद्वयपौष्करम्॥४१॥चण्डातामलकी लोहभाीनागरवालकम्॥कर्कटाख्या शठी कृष्णा नागकेसर चोरकम् ॥४२॥उपयुक्तं यथाकामं चूर्णं द्विगुणशर्करम् ॥ पावरुग्ज्वरकासनं हिमाश्वासहरं परम् ॥ ४३॥
और जीवन्ती नागरमोथा मोचरस दालचनिी छोटी इलायची बडीइलायची पोहकरमूल ॥४१॥ शिवलिंगी मुशली अगर भारंगी झूठ नेत्रवाला काकडासिंगी कचूर पीपल नागकेशर खुरासानी अजवायन ॥ ४२ ॥ इन्होंके चूर्णमें दुगुनी खांड मिला इच्छाके अनुसार खावै यह पशली शूल ज्वर खांसी हिचकी श्वासको हरताहै ॥ ४३ ॥
शठीतामलकी भाी चण्डावालकपौष्करम्॥शर्कराष्टगुणं चूण हिध्माश्वासहरं परम्।।४४॥ तुल्यं गुडं नागरं च भक्षयेन्नाव ये त बालशुनस्य पलाण्डोर्वा मूलं गृञ्जनकस्य वा॥४५॥ चन्दनाद्वा रसं दद्यान्नारीक्षीरेण नावनम्॥स्तन्येन मक्षिकावि ष्ठामलक्तकरसेन वा ॥ ४६॥ कचूर मुशली भारंगी शिवलिंगी नेत्रवाला पोहकरमूल इन्होंके चूर्णमें ८ गुनी खांड मिलावै यह चर्ग हिचकी और श्वासके हरनेमें अतिउत्तमहै ॥ ४४ ॥ गुड और सूंठको बराबर भागले भक्षण कर अथवा नस्यदेवै और लहसनकी जड और प्याजकी जड अथवा गाजरकी जड ॥ ४५ ॥ अथवा चंदन इन्होंके रसकी नारकेि दूधके संग नस्य देव अथवा माखीकी वीटको नारीके दूधके संग अथवा आलके रसके संग हिचकी और श्वासके रोगवालेको नस्य देवै ।। ४६ ॥
For Private and Personal Use Only