Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઈ૪
અશોક અને એના અભિલેખો
આ લેખો દ્વારા તેમ જ પ્રત્યક્ષ સંપર્ક દ્વારા પોતે ધર્મોપદેશ દેતો ને પિતાના પ્રાદેશિક અધિકારીઓ પણ પોતાનો ધર્મ-રાંદેશ પ્રજાને પહોંચાડતા રહે એમ ઇચ્છતો. આ માટે એણે ધર્મનું ખાતું શરૂ કરી ધર્મ-મહામાત્રની પણ નિમણૂક કરી.'
અશોકે હવે શસ્ત્રવિજય તજી ધર્મવિજયનો અંગીકાર કર્યો. ધર્મવિજય એટલે ધાર્મિક વિજય નહિ, પણ ધર્મ-ભાવનાના ઉપદેશ દ્વારા તેનો થતો પ્રસાર. આ પ્રકારને ધર્મ-વિજય પ્રીતિરસથી ભરેલો હોય છે.
અગાઉના રાજાઓની જેમ એ પણ શરૂઆતમાં વિહારયાત્રા કરતો, જેમાં શિકાર વગેરે મોજશોખ થતા. એને બદલે હવે એણે ધર્મયાત્રા અપનાવી. ધર્મયાત્રા એટલે ધાર્મિક સ્થાનોની તીર્થયાત્રા એવો સ્થૂલ અર્થ અહીં અભિપ્રેત નથી. ધર્મયાત્રા એટલે એવી યાત્રા (પ્રવાસ), જેમાં બ્રાહ્મણ અને શમણે તથા વૃદ્ધોનાં દર્શન કરી તેમને દાન અપાય ને જેમાં તે તે પ્રદેશના લોકોને મળી તેમની સાથે ધર્મની ચર્ચા કરી તેમને ધર્મોપદેશ અપાય. અર્થાત્ ધર્મશીલન અને ધર્મપ્રસારની દૃષ્ટિએ થતો પ્રવાસ તે ધર્મયાત્રા.
માંદગી, વિવાહ, પુત્રપ્રાપ્તિ વગેરે પ્રસંગે મંગલ અર્થાત્ ધાર્મિક કે માંગલિક ક્રિયાઓ કરવામાં આવતી. સ્ત્રીઓને એમાં સ્વાભાવિક રીતે ઘણો ઉત્સાહ રહેતો. અશોક આવી માંગલિક ક્રિયાઓ શુદ્ર અને અલ્પફલદાયી હોવાનું જણાવી, ધર્મ-મંગલ માટે ભલામણ કરે છે. ધર્મ-મંગલ એટલે ધાર્મિક ક્રિયાઓ નહિ, પણ જેમાં ધર્મશીલનના નિયમોનો પ્રસાર કરવામાં આવે તેવી મંગલ પ્રવૃત્તિઓ. આ ધર્મશીલન માટે પિતાએ પુત્રને, પુત્રે પિતાને, ભાઈએ ભાઈને, સ્વામીએ સેવકને, મિત્ર મિત્રને, પરિચિતે પરિચિતને અને પડોશીએ પડોશીને ભલામણ કરતા રહેવી ઘટે. પેલું સામાન્ય મંગલ હેતુ પાર પડે કે ન પણ પાડે ને પાડે તોપણ આ લોકને લગતો જ, જ્યારે આ મંગલ કાલથી પર છે, તે આ લેકમાં પાર ન પડે, તે પરલોકમાં અનંતપુણ્ય પ્રસરે છે.
૧. શૈલલેખ નં. ૫. ૨. શૈલલેખ નં. ૧૩. ૩. શૈલલેખ નં. ૮. ૪. એજન. ૫-૬. શૈલલેખ નં. ૯,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |