________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૬
અશેક અને એના અભિલેખ
(૮) લાંબા વખતથી દેવોના પ્રિયો (રાજાઓ) વિહારયાત્રા કરતા, જેમાં મૃગયા અને એવી બીજી મજાઓ થતી. દેવોના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા, અભિષેકને દસ વર્ષ થયે, સંબોધિ ગયા. તેથી ધર્મયાત્રા થઈ. તેમાં દર્શન, દાન, ધર્મોપદેશ વગેરે થાય છે. તેમાં રાજાને ઘણી પ્રીતિ છે.
(૯) લોકો વિવિધ મંગલ (માંગલિક ક્રિયાઓ) કરે છે. આમાં માતાઓ (સ્ત્રીઓ) બહુ નિરર્થક મંગલ કરે છે. મંગલ કરવું ઘટે, પણ તે અલ્પફળદાયી છે. ધર્મમંગલ મહાફળદાયી છે. તેમાં દાસો અને સેવકો તરફ સારો વર્તાવ, પ્રાણીઓ વિશે સંયમ, શ્રમણ-બ્રાહ્મણોને દાન વગેરે હોય છે. પિતા, પુત્ર, ભાઈ, સ્વામી વગેરેએ પ્રચાર કરવો કે ધર્મ મંગલ કરવા જેવું છે, કેમ કે એ આ લોકમાં ફળદાયી ન નીવડે તો પરલોકમાં અનંત પુણ્ય ઉત્પન્ન કરે છે, જ્યારે બીજું મંગલ ફળદાયી નીવડે ને ન પણ નીવડે; વળી એ આ લોકને લગતું જ હોય છે.
(૧૦) લોકો હાલ તેમ જ ભવિષ્યમાં ધર્મોપદેશ સાંભળે ને તેને અનુસરે એ સિવાય બીજી કોઈ બાબતમાં રાજા યશ કે કીર્તિ ઇચ્છતો નથી. રાજા જે કંઈ પુરુષાર્થ કરે છે તે પારલૌકિક માટે જ કરે છે, જેથી સહુ અલ્પ પરિચવવાળા થાય. પરિસવ એટલે અ-પુણ્ય. ભારે પુરુષાર્થ વિના એ કરવું મુશ્કેલ છે.
(૧૧) પ્રિયદર્શી રાજા કહે છે—ધર્મદાન જેવું દાન નથી. તેમાં દાસ અને સેવકો તરફ સારો વર્તાવ, માતાપિતાની સેવા, શ્રમણ-બ્રાહ્મણોને દાન, પ્રાણીઓની અહિંસા વગેરે હોય છે. પિતા પુત્ર ભાઈ સ્વામી વગેરેએ આને માટે ભલામણ કરવી. ધર્મદાન કરવાથી આ લોકનું સુખ મળે છે તેમ જ પરલોકનું અનંત પુણ્ય ઉત્પન્ન થાય છે.
(૧૨) દેવોને પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા સર્વ સંપ્રદાયોને પ્રવૃજિતોને તેમ જ ગૃહસ્થોને દાન અને પૂજાથી સંમાને છે, જેથી સર્વ સંપ્રદાયોની સારવૃદ્ધિ થાય. સારવૃદ્ધિ બહુ પ્રકારની છે. તેનું મૂળ છે વાકસંયમ. વિનાપ્રસંગે પિતાના સંપ્રદાયની સ્તુતિ અથવા પારકા સંપ્રદાયની નિંદા ન કરવી. તે તે પ્રસંગે પણ થોડી જ કરવી. પારકા સંપ્રદાયની સ્તુતિ કરનાર પોતાના સંપ્રદાયની વૃદ્ધિ કરે છે તેમ જ પારકા સંપ્રદાયનું ભલું કરે છે. એથી ઊલટું કરનાર પોતાના સંપ્રદાયની હાનિ કરે છે તેમ જ પારકા સંપ્રદાયનું બૂરું કરે છે. માટે સમવાય જ સારો છે. અન્યોન્યના ધર્મને જાણે ને સેવે. દેવોના પ્રિયની ઇચ્છા છે કે સર્વ સંપ્રદાયો બહુશ્રુત અને સારા સિદ્ધાન્તો ધરાવે. સર્વ સંપ્રદાયની સારવૃદ્ધિ થાય તે માટે ધર્મ મહામાત્ર, સ્ત્રીઓની દેખરેખ રાખનાર મહામાત્ર, વ્રજભૂમિના અધ્યક્ષો વગેરે પ્રકારના અધિકારીઓને નીમવામાં આવ્યા છે. આથી પોતાના સંપ્રદાયની વૃદ્ધિ અને ધર્મની દીપ્તિ થાય છે.
For Private And Personal Use Only