Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જીવનરેખા
ઘણાં વર્ષ ભાગવિલાસમાં પરાયણ રહેલા. કહે છે કે એ દેખાવમાં ઘણા કદરૂપો હતા, તેના અંત:પુરની સ્ત્રીઓએ તેને આવું કહેતાં તેણે તે પાંચસેાય સ્ત્રીઓને અગ્નિદાહની કારમી સજા કરી.ર આવી રીતે એણે પાંચસા મંત્રીઓના પણ શિરચ્છેદ કરાવેલા. આવાં ક્રૂર કર્મોને લઈને એ ‘ચંડાશાક' ( ચંડ અશાક) તરીકે પંકાયા. ગાદી માટે એણે નવાણું સાવકા ભાઈઓની હત્યા કરેલી. તેથી તે ‘ચંડાશેાક’ તરીકે ઓળખાયો એવું પણ કહેવાય છે.જ
કહે છે કે અશોકે પૃથ્વી પર એક નરકાગાર બનાવરાવ્યું તે તેમાં તે અનેક નિર્દોષ જનાને નરકની વિવિધ કારમી યાતનાઓના અનુભવ કરાવતા તેમ જ તે જાતે જોઈને તેની મજા માણતા. એક દિવસ એમાં એક બૌદ્ધ ભિક્ષુને એ યાતનાઓને ધૈર્યથી સહન કરતાં જોઈ અશાકને બૌદ્ધ ધર્મના ઉદાત્ત તત્ત્વમાં રસ ઉત્પન્ન થયા ને તે એ અહિંસાપ્રધાન ધર્મને માર્ગે વળી ‘ધર્માશાક' બન્યા.૫ અશોકની ચંડતાને લગતી વાતો દેખીતી રીતે બૌદ્ધ ધર્મના અંગીકાર કરતાં એ ઘણા સુધરી ગયા એવું બતાવવાના હેતુથી સાંપ્રદાયિક શ્લાઘાની દૃષ્ટિએ ઊપજી હાવાનું જણાય છે.
કલિંગનો વિજય અને રાજને હ્રદયપલટો : શૈલલેખ નં. ૧૩માં જણાવ્યા મુજબ દેવાના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજાએ અભિષેક પછી આઠ વર્ષે કલિંગદેશ ( ઓરિસ્સા ) જીતી લીધા. તે માટે જે યુદ્ધ થયું, તેમાં દોઢ લાખ માણસોને કેદ કરી લઈ જવાયા, એક લાખ માણસ હણાયા અને અનેકગણા માણસ મરણ પામ્યા.
આ ખાનાખરાબીને કારણે અશોકના મનમાં ભારે સંતાપ અને પશ્ચાત્તાપ થયો, ખાસ કરીને મિષ્ઠ જનાને તથા તેમના સ્વજનાને એવી હેરાનગતિ નડે તેથી. કલિંગના વિજય સિદ્ધ થયા પછી દેવાના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજાએ આ અંગેના પોતાના અનુતાપ વ્યકત કરી ાહેર કર્યું કે અપકાર કરનારને શકય હશે તેટલી ક્ષમા આપવામાં આવશે. અટવીજનાને શાન્તિ માટે અનુરોધ કરી, અનુતાપમાંય પેાતાન પ્રભાવ દર્શાવ્યો.
લાખા જીવાને સંતાપ દે તેવા હિંસક સંગ્રામ દ્વારા નવા વિજય મેળવવાની નીતિને પોતે તિલાંજલિ દીધી ને પોતાના પુત્ર પૌત્રા વગેરેને પણ તેમ કરવા અનુરોધ કર્યો. દેવાના પ્રિયે હવે ધર્મવિજયને મુખ્ય વિજય માન્યો, કેમ કે એમાં પ્રીતિરસ રહેલા હોય છે ને એ આ લાકમાં તેમ જ પરલાકમાં ફળ આપે છે.
૧-૫. R. K. Mookerji, As'oka, p. 4; Barua, op. cit., p. 22 Thapar, op. cit., pp. 28 f.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |