________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૫૬
અશોક અને એના અભિલેખે (હોય તેઓના હિત-સુખ માટે) રોકેલા છે. સેવકો (શુદ્રો) અને આર્યો (વૈો) વિશે બ્રાહ્મણો અને રાજ (ક્ષત્રિયો) વિશે, અનાથો વિશે (અને) વૃદ્ધો વિશે તેઓને હિત-સુખ માટે (અ) ધર્મ-યુકતની બિન હેરાનગતિ માટે રોકવામાં આવ્યા છે. તે ઘણાં સંતાનોવાળો છે, આપદ્યસ્ત છે કે વાવૃદ્ધ છે તેને લઈને બંધનમાં બંધાયેલાના પ્રતિવિધાન માટે, તેની બિન હેરાનગતિ માટે અને મુકિતને માટે તેઓને રોકેલા છે. અહીં (પાટલિપુત્રમાં) અને બાહ્ય નગરમાં, અમારા ભાઈઓનાં તથા બહેનનાં તથા જે બીજા સગાઓ (હોય તેઓનાં) સર્વ અંત:પુરોમાં સર્વત્ર રોકાયા છે. જે આ ધર્મ-આશ્રિત (છે), ધર્મ-અધિષ્ઠાન (છે), કે દાન-સંયુકત (છે) (તેઓ વિશે) મારા રાજ્યમાં સર્વત્ર ધર્મ-યુકત વિશે તે ધર્મ-મહામાત્રોને રોકેલા છે. આ હેતુ માટે આ ધર્મ-લિપિ લખાવી (કોતરાવી) છે (કે તે) લાંબા વખત ટકે તથા મારી પ્રજા (તેને) અનુસરે.
દેવોના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા આમ કહે છે-ઘણો સમય થયો, અગાઉ સર્વ સમયે અર્થકર્મ (કાર્ય-સંપાદન) કે પ્રતિવેદના (નિવેદન) થતી નહિ. તેથી મેં આમ કર્યું છે – સર્વ સમયે, હું ભોજન કરતો હોઉં, અંત:પુરમાં, અંદરના ખંડમાં કે પશુશાલામાં, (કે માર્ગ પર) ને વાહનમાં (પાલખીમાં કે અકવ પર)ને ઉદ્યાનોમાં (હાઉ) - સર્વત્ર પ્રતિવેદકો રહેલા છે, જેથી મને લોકોનું કામ જણાવે. ને સર્વત્ર લોકોનું કામ કરું છું ને જે કંઈ મૌખિક રીતે આજ્ઞા કરું ચુકવણી સંબંધી કે વિજ્ઞપ્તિ સંબંધી અથવા વળી મહામાત્રોને કંઈ તાકીદનું કામ સોંપવામાં આવે (ને) તે બાબત માટે પરિષદમાં વિવાદ કે વિચારણા થાય, તો તરત જ મને સર્વત્ર સર્વ સમયે જણાવવું. મેં આમ આજ્ઞા કરી છે. ઉત્થાન (ઉત્સાહ-ઉદ્યમ) અને કાર્યસંપાદનમાં મને કદી સંતોષ નથી, કેમ કે સર્વ લોકના હિતને મેં મારું કર્તવ્ય માન્ય છે. ને વળી તેનું મૂળ આ છે – ઉત્થાન અને કાર્ય-સંપાદન. સર્વ લેકના હિત કરતાં કોઈ મોટું કર્મ નથી. ને હું જે કંઈ પુરુષાર્થ કરું છું તે શા માટે? કે હું પ્રાણીઓના ત્રાસથી મુકત થાઉં, ને અહીં તેઓને સુખી કરું અને તેઓ પરલોકમાં સ્વર્ગ પામે. તો આ ધર્મલિપિ એ હેતુ માટે લખાવી (કોતરવી) છે – શા માટે? તે લાંબો સમય ટકે તથા મારા પુત્ર, પૌત્રો અને પ્રપૌત્રો સર્વ લોકના હિત માટે એને અનુસરે. પરંતુ અતિશય પુરુષાર્થ વિના આ દુષ્કર છે.
દેવોના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા સર્વત્ર ઇચ્છે છે કે સર્વ સંપ્રદાયો વસે.(અર્થાત શા ઇચ્છે છે કે સર્વ સંપ્રદાયો સર્વત્ર વસે) કેમ કે તેઓ સંયમ અને ભાવશુદ્ધિ
For Private And Personal Use Only