Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૦
અશોક અને એના અભિલેખા સાત સંભવેમાંના પહેલા છ લેબ વર્ષ ૨૬ના છે, જ્યારે તેમાં છેલ્લો લેખ (નં. ૭) વર્ષ ૨૭ છે.
જેમાં અશોકે અઢી વર્ષથી પોતે (બૌદ્ધ) ઉપાસક થયો હોવાનો ઉલ્લેખ કરેલ છે તે શૈવલેખમાં કોઈ રોક્કસ વર્ષ આપેલું નથી. પરંતુ એ ઉલ્લેખ પરથી તે લેખ વ ૧૧ના અરસામાં હોવાનું માલૂમ પડે છે.
અશોકના અમિના પ્રકારોને કાલક્રમ અનુસાર ગોઠવીએ, તે પહેલાં ગૌણ શૈલખે, પછી ચૌદ મુખ્ય શૈલલેખો, પછી ગુફાખો, પછી ગૌણ સ્તંભલેખો ને છેવટે મુખ્ય સ્તંભલેખો ગોઠવાય, જ્યારે એ પ્રકારના અભિલેખનના પદાર્થોના પ્રકાર તથા તે તે પ્રકારના અભિલેખોની સંખ્યાની દૃષ્ટિએ ગોઠવીએ, તો પહેલાં શૈલબો (મુખ્ય તથા ગૌણ), પછી સ્તંભલેખ (મુખ્ય તથા ગૌણ) અને છેવટે
ગુફાલેખો આવે.
આમાં સંખ્યાની તથા નકલોની દૃષ્ટિએ મુખ્ય શૈલખે તથા મુખ્ય સ્તંભલેખો સવિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. મુખ્ય શૈલલેખ ૧૪ છે. તેમાંના લેખ નં.૧થી ૧૦ અને ૧૪ની નકલો સાત સ્થળોએ મળી છે, ને લેખ નં. ૧૧થી ૧૩ની નકલે તેમાંનાં પાંચ સ્થળોએ કોતરેલી છે. સોપારામાં લેખ નં. ૮ અને ૯ના અંશ મળ્યા છે તે પરથી લેખ નં. ૧થી ૧૪ની એક વધુ નકલ ત્યાં કોતરાઈ હોવાનું જણાય છે. ખરી રીતે આ પૂરી અક્ષરશ: નકલો નથી. પરંતુ પ્રાદેશિક બોલીભેદ ધરાવતાં રૂપાંતર છે.
છતાં લખાણની હકીકત અને રજૂઆતની દૃષ્ટિએ આ લેખને સંખ્યામાં ચૌદ જ ગણવા જોઈએ, બરુઆની જેમ ૯૩ (સોપારાનો લેખ નં. ૯ ઉમેરતાં ૯૪) નહિ.
એ શી રીતે કરવાના બે અલગ લેખ જે બે સ્થળોએ મળ્યા છે તેને સંખ્યામાં બે ગણવા જોઈએ, ચાર નહિ. - ગૌગ શૈવમાં જે લેખ અનેક સ્થળોએ મળે છે તે ખરી રીતે એક જ લેખ ગણાય. એની કુલ ૧૩ પ્રત મળી છે. એ પૈકી કેટલીક પ્રતો(ખાસ કરીને ઉત્તર ભારતની પ્રતો)નું લખાણ ટૂંકું છે, ત્યારે બીજી કેટલીક પ્રતો(ખાસ કરીને દક્ષિણ ભારતની પ્રત)માં એમાં ઓછુંવતું લખાણ ઉમેરેલું છે.
મુખ્ય ભલેખો પૈકીના નં. ૧-૬ની છ પ્રત મળી છે. તેમને લેખ નં. ૭ અમાંની એક જ પ્રતમાં ઉમેરાય છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |