Anand Lahari

SR No.: 020037
Original Sutra Author: N/A
Author: Pandurang V Athawale
Publisher: Sadvichar Darshan Trust
Publication Year: 1967
Total Pages: 203
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 154

૧૪૪
તત્વજ્ઞાન
હોત તે તે માણસ ૪૦ વર્ષ સુધી જ વર્ષગાંઠ ઊજવતે હોત, કારણ કે ચંદ્ર જ્યાં સુધી વધતું હોય ત્યાં સુધી જ આનંદ હોય છે; પછીના કાળમાં તે તેની એક પછી એક કળા ઘટતી જાય છે. પરંતુ વર્ષગાંઠ ઊજવવામાં તેવું નથી; માટે મૃત્યુ પર્યત વર્ષગાંઠ ઊજ. જે કઈ મરતું જ ન હોત તે માણસની પ્રવૃત્તિ જ બંધ થઈ જાત અને બધા પથરા જેવા થઈ પડી રહ્યા હતકારણ કે જીવવા માટે અનાજની જરૂર ન રહેત, કમાવાની જરૂર ન રહેત, દવા કે ઓપરેશનની પણ જરૂર ન રહેત. મરણ જ ન હોય એ એક ભયાનક વસ્તુ છે. “હું છું” અને “હું નથી” એ જ જીવન છે. “હું” નું “નહીં માં અને “નહીં” નું “છું' માં રૂપાંતર એનું નામ જ જીવન. માણસને મરણનો ડર લાગે છે, આ ડર નીકળી જાય તેટલા માટે જ ભગવાને સ્મશાનમાં રમવાનું પસંદ કર્યું હશે. સ્મશાન ભગવાનનું મંદિર થઈ જાય તે માણસને સ્મશાનનો ધકકે ન લાગે. સ્મશાનમાં ભગવાન નાચી રહ્યા છે, તે કલ્પના કરો એટલે મરણને ડર ચાલી જશે.
અનાનિવ મૂરવિધિઃ સર્પોનું ટેળું એ ભગવાનનાં ઘરેણાં છે. સર્પોના મેઢામાં ઝેર ભરેલું હોય છે. માણસે તે સર્વે કરતાં પણ વધારે ઝેરી હોય છે. તેને મોઢામાં પણ ઝેર ભરેલું હોય છે. તે ઝેર માણસ જ્યારે એકશે તે ખબર ન પડે. બીજું સર્પ તે જેને કરડે તેને ઝેર ચડે અને તે મરી જાય; પરંતુ માણસની વિશિષ્ટતા એ છે કે, તે કરડે એકને અને ઝેર બીજાને ચઢે અને તે મરી જાય. તમને થશે કે આમ કેમ થાય? તે સાંભળે, છગનભાઈને જે મગનભાઈ ઉપર દોષ હોય તે તે મગનભાઈને હલકે પાડવા માટે અનેક યુકિત-પ્રયુક્તિઓ કરે. છગનભાઈ મગનભાઈને કાંઈ કહેશે નહીં, પરંતુ છગનભાઈ મગનભાઈના શેઠ પાસે મગનભાઈની નીતિમત્તાના બારામાં શંકા ઊભી કરશે, અને તેના સગામાં તેના ચારિત્ર્યના બારામાં ઊલટસૂલટી વાત કરશે. આને લીધે મગનભાઈને આ ઝેરની અસર પહોંચશે. કરડવું એ માણસને સ્વભાવ છે, તેથી માણસે જ ભગવાનના ઘરેણાં છે.
ઉપર મુજબને શિવજીને વિશાળ વૈભવ છે. શિવજી માટે અહીં કહેલું છે કે, તે કામદેવને શત્રુ છે. પુરાણમાં વર્ણન છે કે, શિવજીએ કામ