Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir
सटीकामरकोशस्य
[नानार्थवर्गः गोत्रांतेभ्यस्तस्य दमित्यौपगवकादिकम् ।। आपूपिकं शाष्कुलिकमेवमाद्यमचेतसाम् ॥ ४०॥ माणवानां तु माणव्यं सहायानां सहायता ॥ हल्या हलानां ब्राह्मण्यवाडव्ये तु दिजन्मनाम् ॥ ११ ॥ द्वे पर्युकानां पृष्ठानां पार्श्व एष्ठयमनुक्रमात् ॥ खलानां खलिनी खल्याऽप्यथ मानुष्यकं नृणाम् ॥१२॥ ग्रामता जनता धूम्या पाश्या गल्या पृथक्टथक् ॥ . अपि साहस्रकारीषवार्मणाथर्वणादिकम् ।। ४३॥
॥इति संकीर्णवर्गः ॥ नानार्थाः के ऽपि कांतादिवर्गेष्वेवात्र कीर्तिताः ।। पगवकादिकं स्यात् । यथा । उपगोरपत्यानि पुमांसः औपगवास्तेषां समूह औपगवकम् । गोत्रोक्षेति वुञ् अकादेशेन साधुः । आदिशब्दाद्गार्गकं दाक्षकमित्यादि । एकैकम्। इतःपरमावर्गसमाप्तेवृंदमित्यधिकारः। अचेतसां जडानां अपूपादीनां बंदं आपूपिकम्। शाष्कुलिकम् । साक्नुकम् । इत्यादि एकैकम् । अचित्तहस्तिधेनोष्ठगिति सूत्रेणेमे साधवः ॥ ४०॥ माणवानां समूहो माणव्यम् । माणवा बालाः । सहायाः सखायस्तेषां समूहः सहायता । हलानां समूहो हल्या एकैकम् । ब्राह्मण्यं पाडव्यं वे ब्राह्मणानां समूहस्य ॥४१॥ पशुका अस्थिविशेषास्तासां समूहः पार्श्वम् । पृष्ठानां समूहः पृष्ठयम् । यज्ञविषये ऽदः स्मरंति । खलिनी खल्या द्वे खलानां समूहस्य । नृणां मनुष्याणां समूहो मानुष्यकम् ॥४२॥ ग्रामाणां समूहो ग्रामता जनानां समूहो जनता । धूमानां समूहो धूम्या । पाशानां समूहः पाश्या । गला बृहत्काशास्तेषां समूहो गल्या । सहस्राणां समूहः साहस्रम् । करीषाणां समूहः कारीषम् । कारीष शुष्कगोमयम् । वर्मणां समूहः वार्मणम् । वर्म कवचम् । अथर्वणां समूहः आथर्वणम् । एकैकम् । आदिशब्दाचामणमांगारं चामिणमित्यादि । चर्मिणां समूहश्वामिणम् ॥ ४२ ॥ इति संकीर्णवर्गः ॥ ॥७॥ ॥ अथानेकार्थवर्गः । ननु किमर्थमनेकार्था आरभ्यते । तेषां प्रागुक्तवर्गेष्वभिहितत्वात् । यद्यत्र वक्ष्यंते तईि
For Private And Personal
| SR No. | 020030 |
| Book Title | Amar Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chintamani Shastri |
| Publisher | Government Central Book Depo |
| Publication Year | 1882 |
| Total Pages | 463 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 22 MB |