________________
Sikąds and Pratitākhyas
Description - Modern paper with water marks; Devanāgari characters;
handwriting clear, bold and uniform; borders unruled; ms. contains Adhyāyas three and five with commentary of Apanta; yellow pigment used for corrections%; it is in bound volume%3B
incomplete. Age - Appears to be old. Author - Katyayana. Author of commentary -- Ananta. Begins - fol. 10
श्रीसांबाय नमः ॥ संहितायां ॥
अस्मिस्तृतीयाध्याचे स्वरसंस्कारयोरिति प्रतिज्ञात: संस्कारोभिधीयते ॥ स च लोपागमवर्णविकारप्रकृतिभावलक्षणः ॥ यदित ऊर्ध्वमनुक्रमिष्याम भासत्पाध्यायांतं तत्र संहितायामित्यधिकारो वेदितव्यः ।अर्थः पदं ॥२॥
संहितालक्षणमुक्तं वर्णानामेकप्राणयोगः संहितेति ॥ यामित्यधिकारो वेदितव्यः ॥ अधुना पदलक्षणमुच्यते ॥
अर्थः पदमिति ॥ अर्थाभिधायकं यछब्दरूपं तत्पदं स्यात् ॥ यद्यते ज्ञायतेऽनेनार्थ इति पदं॥
यद्येवं तर्हि निपातस्यानर्थकत्वात्पदसंज्ञा न प्रामोतीति चेत् ॥ नैष दोषः ॥ उपरिष्टादर्थभेदेन पदचतुष्टयं वक्ष्यति ॥ यथोक्तं ॥
क्रियावाचकमाख्यातंमुपसर्गो विशषकृत् । सत्वाभिधायकं नाम निपातः पादपूरण इति ॥ अर्थग्रहणेन पदावयवस्य पदसंज्ञा निवार्यते । अनर्थकत्वात् ॥ इहैव पदसंज्ञा यथा स्यात् ।।
गोव्यछमंतकाय ॥ गोघातमिति ॥ इह न भवति गोधूमाश्वमे ॥ भन्न पदावयवस्य गोशब्दस्य गोत्वरूपार्थाभावान पदत्वमिति ध्येयं ॥॥पदांतपदायोः संधिः ॥३॥ fol. 20° इति श्रीमत्प्रथमशाखिनागदेवमहात्मजेन श्रीमदनंतभट्टेन विरचिते
श्रीमत्कात्यायनप्रणीतप्रातिशाख्यसूत्रभाष्ये तृतीयोध्यायः समाप्तः॥४॥ Ends-fol. 11b
चत्वार्येतानि नावगृद्यते । उक्तहेतुभ्यः ।
तत्र तावत्परितः ॥ अवतानोसग्धिरिति श्रीणि पदानि धात्वेकदेशलोपा. भावगूयंते ॥ सुवितायेति पदं तु सुहुतायं सुगतायं सुप्रयेवा इति धातु