________________
B. Pāniniya School
229
परिभाषावृत्ति
Paribhāshāyritti
No.294
291 1875-76
Size-11 in. by 6 in. Extent -- 55 leaves, 10 lines to a page, 34 letters to a line. Description - Country paper, Devanāgari characters; bold, careful
writing, tallied with the original and corrected where
necessary. Complete. The Ms. comes from Patan. Age - New copy from a Ms. of Samvat 1721. Author - Purushottama. Subject- A commentary on the fails belonging to the Pāṇiniya
school. The order of the tas is however independent of सीरदेव or नागोजीभट्ट. The वृत्ति is also called ललितावृत्ति.
Begins - ॐ नमः॥
अथातः परिभाषाणां वचनानां च तादृशाम् । संक्षिप्य ललितां वृत्तिं प्रस्तौति पुरुषोत्तमः॥१॥ अर्थवदहणे नानर्थकस्यु० ॥ अर्थवदनथर्कग्रहणविचारेऽर्थवत
एव ग्रहणं नान्यस्य । तद्यथा ॥ Ends - अणुदित्सवर्णस्यत्येकं परेण ग्रहणानि परेणैवेति निश्चीयते ॥११५॥
इति यावद् ॥ ज्ञापकसिद्धा वचनसिद्धाश्च काश्चन परिभाषा वचनानि च कानिचिद्यथाबोधमस्माभिर्विवृतानि । एवमनया दिशान्यान्यपि शब्दप्रकृत्योद्योगन्यायवाक्यानि लिंगोदाहरणाभ्यां समनुगंतव्यानि सन्निहितानि शक्तिशः। तद्यथा सापेक्षमसमर्थ भवति। नित्यसापेक्षप्रधानसापेक्षमस्ति । सामानिरवकाशा हि विधयः॥छ ॥ इति श्रीपाणिनीयाचार्यविरचितानां परिभाषाणां लघुवृत्तिः संपूर्णा ॥ संवत् १७२८ वर्षे भाद्रपदमासे शुक्लत्रयोदश्यां बुधवासरे लिखिता ॥ संवत् १९३१ । नकल ॥
Reference - Raj. Mitra, Notices, Vol. 7, p. 166.
