________________
Ends -
Grammar
शासनाच्छास्त्रसिद्धार्थ तायनातंत्र उच्यते । लक्षणालक्षणं प्रोक्तं विधानाद्विधिरुच्यते अधिशब्दोधिकारार्थी तथायस्त्वयनाय च अर्थाय शास्त्रतो याति तस्मादध्याय उच्यते आकाशवायुप्रभवः शरीरात्समुच्चरन्वक्र (? क्त्रं ) मुपैति नादः स्कारांतेषु प्रविभज्यमानो वर्णत्वमागच्छति यः स शब्दः । तमक्षरं ब्रह्म परं पवित्रं गुहामयं सम्यगुशंति विप्राः । संश्रेयसाचार्यदयेन चैवं सम्यकं प्रयुक्तः पुरुषं युनक्ति ।" धर्मार्थकाममोक्षाणां साधुशब्दः सुकारणम् । कार्तिकेयेन तेनेदं निर्मितं शब्दशासनम् । छान्दसः स्वल्पमतयश्शास्त्रांतररताश्व ये ईश्वरा व्याधिनिरतास्तथालस्ययुताश्च ये । वणिक्सस्यादिसंसक्ता लोकयात्रादिषु स्थिताः । तेषां क्षिप्रं प्रबोधार्थमनेकार्थ कलापकं ।
अर्थावबोधकः शब्दस्संस्कारः शब्दलक्षणः तस्माच्छब्द(v. 1. छन्द)स्य संस्कारो यत्र कार्यों बुधैः सदा अनादिनिधनं ब्रह्म शब्दतत्त्वं यदक्षरं । आवर्त्ततेर्थरूपेण प्रक्रिया जगतो यतः ॥
शब्दानुशासनं शास्त्रं दृष्टादृष्टफलप्रद । अध्येतव्यमिदं तस्मात्साधुशब्दबुभुत्सुभिः शब्दशासन संबंधस्त्वन्यो तो बहुधा मया । ' शशिप्रभार्थमन्या मे प्रकृतां प्रवदाम्यतः ॥ etc. The work is divided into 8 परिच्छेदs. 2 प्रकरणसंबंध 3 सूत्र संबंध, 4 व्याख्यासंबंध वतार, 6 गणवतार 7 लक्षण, 8 प्रकीर्ण.
नाम चं धातुजमाह निरुक्ते
व्याकरणे शकटस्य मतैक ( ? चतो ) कत्रयम् । यन्न पदार्थविशेषसमुत्थं
प्रत्ययतः प्रकृतेश्च तदूह्यम् ॥
यथास्य जगतो मूलं व्यापी च भगवान् हरः । तथाकारश्व वर्णानां मूलं व्यापी च कीर्त्तितं । '
1 शास्त्रावतार संबंध,
5 समासकारकमेदा
म्याख्यानप्रक्रियायां प्रकीर्णपरिच्छेदोष्टमः ॥
ॐ शशिप्रभानुसारेण शशिदेवेन शंसिता । शिष्याणां शब्दसिंद्ध (यं )र्थं व्याख्यानप्रक्रिया 'तिर्देयं ॥ १ ॥