________________
106
वाक्यप्रकाश
[also called औक्तिक ( or मौक्तिक ? ) ]
No. 91
Size – 101⁄2 in. by 42 in.
-
Extent – 4 leaves, 15 lines to a page, 46 letters to a line.
Description
Grammar
Age – Samvat 1731.
Ends -
Vakyaprakāśa [ or Auktika ]
763 1875-76
-
Country paper. Devanagari characters with partial पृष्ठमात्राs, clean and generally correct writing. Square blanks in the centre; red chalk much used. Complete in 131 verses. The Ms. comes from Surat.
[ Is it possible that औक्तिक ( misunderstood as मौक्तिक ) alone is the name of the original text while वाक्यप्रकाश is only the name of the comm. ?]
Author – Udayadharma, pupil of Ratnasimha.
-
Subject Elementary information about प्रयोगs, कारक, समासs etc. Begins - ॐ श्रीशारदाय (यै) नमः ॥
प्रणम्यात्मविदं विद्यागुरुं श्रीदेववर्द्धनम् ॥ मुग्धबुद्धिप्रबोधार्थमुक्तियुक्तिः प्रतन्यते ॥ १ ॥ द्विधोक्ति (:) प्रध्वरा वक्रा प्रध्वरा कर्त्तरि स्मृता ॥ वक्रा कर्मणि भावे च धातोः साप्यादनाप्यतः ॥ २ ॥
प्राय बहुव्रीहिरयं गुणैर्गुणी यदा समस्तोन्यविशेषणं भवेत् ॥ संख्याद्यपुंस्येकतया पदं द्विगावुपादिपूर्वं तदमंतमव्ययी ॥ १२९ ॥ इत्यादिसमासलक्षणम् ॥
गुरुतपगणगगनांगणतरणि-श्रीरत्नासैहसूरीणां । शिष्याने दमौक्तिकमुदितमुदयधर्मसंज्ञेन ॥ १३० ।।
मुनिगगनशरेन्दु (१५०७) मिते वर्षे हर्षेण सिद्धपुरनगरे || प्राथमिक स्मृतिहेतोर्विहितो वाक्यप्रकाशोयम् ॥ १३१ ॥
इति वाक्यप्रकाशसूत्रं संपूर्णं ॥ छ ॥ संवत् १७३१ वर्षे भासुडसुदि २ दिने इति श्रेयः मु. अनंतचद्रपठनार्थं ॥ छ ॥