Page Text
________________
૬૭૬
ને વધ્ય, ઘાતકના વિભાગ જ્ઞાનપૂર્વક વિભકત (જુદો) કરવાના લીધે, પોતે || પ્રવર્તનાર ચલાવનાર કેવળ આત્મભાવનાના (આત્માના અનુભવના) પ્રભાવ વડે, પરિણતિ પ્રવર્તમાન પ્રવૃત્ત થતું; અમલમાં મુકાતું; પ્રસરતું; ફેલાતું. નિશ્ચળ કરી હોવાથી, સમુદ્રની માફક પોતામાં જ અતિ નિકંપ રહેતો થકો, પ્રવર્તવું ચાલ્યું આવવું એકી સાથે જ અનંત જ્ઞપ્તિવ્યકિતઓમાં વ્યાપીને, અવકાશના અભાવને પ્રવર્ધના :અભિવૃદ્ધિ; સારો એવો વધારો. લીધે, બિલકુલ વિવર્તન (પરિવર્તન પામતો નથી.ત્યારે ક્ષતિ વ્યકિતઓનાં પરવર્યા પગથી ચાલી નીકળ્યા; સિધાવવું. નિમિત્તરૂપ હોવાથી, જે શેયભૂત છે એવી, બાહ્ય પદાર્થ વ્યકિતઓ પ્રત્યે, પ્રવટિ:અણ પ્રવિટ,પ્રવેશેલું-અપ્રવેશેલું તેને ખરેખર મૈત્રી પ્રવર્તતી નથી અને તેથી આત્મ વિવેક પ્રતિષ્ઠિત પ્રવહે છે. પ્રગટે છે. (સુસ્થિત) થયો હોવાને લીધે, અત્યંત અંતર્મુખ થયેલો એવો આ આત્મા પ્રવહ્યા કરવું પરિણમવું. પરિણમ્યા કરવું પૌદગલિક કર્મને રચનારા, રાગદેષદૈતરૂપ પરિણતિથી દૂર થયો થકો, પૂર્વે પ્રવહ્યા કરવી :પરિણમ્યા કરવું નહિ અનુભવેલા અપૂર્વ જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવી ભગવાન આત્માને, અત્યંતપણે પ્રવાહ:સંતાને; એક પછી એક પણે ઉત્પન્ન થવું (૨) સંતાને જ પ્રાપ્ત કરે છે. જગત પણ જ્ઞાનાનંદાત્મક પરમાત્માને પ્રાપ્ત કરો જ.
પ્રવિટ :ઉત્પન્ન થઈને નાશ પામી ગયા છે; ઉત્પન્ન થઈને વિલય પામ્યા છે. (૨) પ્રશ્યનના સારને:ભગવાન આત્માને
નાશ પામી ગયા છે; વિલય પામી ગયા છે. પ્રવેગ :પ્રબળતમ વેગ
પ્રવિક્ષ:સ્પર્શવું; પદાર્થમાં વર્તવું પદાર્થો કારણ છે અને તેમ જોયાકારો (દ્રવ્ય-ગુણપ્રવૃજયા દીક્ષા
પર્યાયો) કાર્ય છે. (૨) સ્પર્શવું; પદાર્થમાં વર્તવું પ્રવજ્યાદાયક દીક્ષા દેનાર.
પ્રવીણ :નિષ્ણાત પ્રવણ :ઢળતી; અભિમુખ; રત; સન્મુખ; આસક્ત; નમ્ર; વિનીત. પ્રવૃત્ત લાગુ થવું; પ્રવૃત્તિમાં રહેવું; કામમાં મચેલું; નવરાશ વિનાનું; ચાલુ રહેલું. પ્રથમ :ઉપશમ (૨) શાંત; વૈરાગ્ય; નિઃસ્પૃહતા; વિરક્તિ; મધ્યસ્થભાવ; પ્રવૃત્તિ સ્વભાવમાંથી બહાર નીકળવાની જેટલી વૃત્તિ છે, તે બધી પ્રવૃત્તિ છે. (૨) ઉદાસીનતા. (૩) શાંત; ઉપરમ; ઉપશમ. (૪) અનંતાનુબંધી કષાયના,
ઉદ્યોગ; વ્યવસાય; હિલચાલ, સાંસારિક વિષયોમાં કે, કામકાજમાં મચ્યા અંતપૂર્વક, બાકીના કષાયોનું અંશ રૂપે મંદ થવું તે. (૫) ઉપશમ રહેવું તે.
પ્રથમ ૨સ :આત્મિક રસ; અમૃત રસ; વીતરાગભાવનો રસ; ચૈતન્ય રસ પ્રવર્ધમાન :વધતા જતા ભાવ.
પ્રશમના લો:ઉપશમ પ્રાપ્ત કરવાના હેતુથી. પ્રવર સર્વોત્તમ (૨) પરમ જ્ઞાન (૩) પરમ (૪) શ્રેષ્ઠ; મુખ્ય; પરમ જ્ઞાન (૫). પ્રથમભાવ :સમભાવ; પંચેન્દ્રિયોના વિષયોની અભિલાષાથી રહિત એવો પરમ; ઉત્કૃષ્ટ
વીતરાગ, પરમાનંદ સહિત નિર્વિકલ્પ, જે પોતાનો ભાવ, તે સમભાવ છે. પ્રજયા દાયક:દીક્ષા દેનાર
પ્રશમરસ :અમૃત રસ, આત્મિક રસ પ્રવર્તી રુચિ કરે
પ્રથમિત :નિવૃત્ત કરીને. પ્રથમ=નિવૃત્ત; શાંતિ; ઉપરમ (૨) નિવૃત્ત. (૩). પ્રવર્તતા :ચાલ્યા આવતા.
નિવૃત્ત. પ્રશમી જાય છે-નિવૃત્ત થાય છે. પ્રવર્તન :ફેલાવો; પ્રસાર, પ્રચાર.
પ્રશમી જાય છે :નિવૃત્ત થાય છે.
| SR No. | 016131 |
| Book Title | Jain Darshan Paribhasha Kosh |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Tarachand Manekchand Ravani |
| Publisher | Ajit Ravani |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 1117 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 7 MB |