Page Text
________________
૬૫૩
અથવા પરભાવો, કદાગ્રહો, સંકલ્પવિકલ્પો કે દુર્થાન આદિમાં અટકી રહી સ્વભાવસમુખ પરિણતિ થવા ન પામે તેમ કરવું-તેવા સર્વ પ્રતિબંધ ટાળી અસંગ અપ્રતિબદ્ધભાવે વિચરવું. (૨) ચારિત્રમોહ; પરવસ્તુઓમાં મોહ; રોકાવું. (૩) લોકસંબંધી બંધન, સ્વજનકુટુંબ બંધન, દેહાભિમાનરૂપ બંધન, સંકલ્પવિકલ્પરૂપ બંધન. (૪) પર વસ્તુઓમાં મોહ; રોકાવું. (૫) સંબંધ; લીનતા (૬) લોકસંબંધી બંધન, સ્વજનકુટુંબ બંધન, દેહાભિમાનરૂપ બંધન, સંકલ્પવિકલ્પરૂપ બંધન એ બધા પ્રતિબંધ કહેવાય છે. (૭) પરવસ્તુઓમાં મોહ; રોકાવું. (૮) સંબંધ; લીનતા. (૯) રોકાવામાં નિમિત્તરૂપ (૧૦)
સંગભાવ; સર્વસંગ; મોટા આસવરૂપ પ્રતિબંધ પામવો યોગ્ય નથી. ધાર્મિક ચર્ચા વાર્તા કરવા તરફ પણ રાત્રાદિ, કરવા
યોગ્ય નથી. તેમના વિકલ્પોથી પણ મનને રંગવા દેવું, યોગ્ય નથી કારણકે
તેનાથી, સંયમમાં દોષ લાગે છે- છેદ થાય છે. પ્રતિબંધક રોકાવવું. (૨) બાધક કારણ (૩) કર્મ પ્રતિબિંબ :પારદર્શક; અરીસા જેવી સપાટીમાં દેખાતી પ્રતિકૃતિ; પ્રતિચ્છાયા. (૨)
પ્રતિબિંબો નૈમિત્તિક કાર્ય છે અને મયુરાદિ નિમિત્ત કારણ છે. પ્રતિબિબો :પ્રતિબિંબો નૈમિત્તિક કાર્ય છે અને મયૂરાદિ નિમિત્ત-કારણ છે. પ્રતિબોધ :જાગૃતિ; જ્ઞાનની દશા; સમઝણ; ઉપદેશ; શિખામણ; બોધ. (૨)
સમ્યજ્ઞાન (૩) જાગ્રતિ; જ્ઞાન, સમજ; બોધ; ઉપદેશ; સ્મરણ; યાદ
આપવું (૪) સમજણ; જ્ઞાન (૫) સમ્યજ્ઞાન, પમાડનાર (૬) ઉપદેશ. પ્રતિભા :ક્રાંતિ, તેજ; માનસિક શક્તિની, ઝળક; છટા. પ્રતિભાન :ભાન; સૂઝ, સ્પષ્ટ થવું તે; સમજણ; પ્રતિભાન પ્રતિભાણે છે :અનુભવમાં આવે છે. પ્રતિભાસ જણાવું (૨) જ્ઞાન (૩) આભાસ. (૪) આભાસ; પ્રતિબિંબ;
ઝાંખી; ખ્યાલ (૫) યથાર્થ પ્રતીતિ. (૬) આભાસ; ઝાંખી; પ્રતિબિંબ. (૭) જ્ઞાન (૮) યથાર્થ પ્રતીતિ; અવલોકન. (૯) દેખાય; જણાય. (૧૦) આભાસ; પ્રતિબિંબ; ઝાંખી;ખ્યાલ (૧૧) વિશ્વાસ; પ્રતીતિ; ઝાંખી; ખ્યાલ (૧૨) નિરાકાર ઝલક (૧૩) યર્થાથ પ્રતીતિ (૧૪) નિરાકાર |
ઝલક, યથાર્થ પ્રતીતિ; શ્રદ્ધા (૧૫) જણાવવું; જણાવું (૧૬) જ્ઞાન અને શેય (૧૭) વિશ્વાસ; પ્રતીતિ (૧૮) જ્ઞાન (૧૯) વિશ્વાસ; પ્રતીતિ; ખાતરી
(૨૦) યથાર્થ પ્રતીતિ; નિરાકાર ઝલક (૨૧) આભાસ પ્રતિભાસ સ્વરૂપ (જ્ઞાન અને દર્શનસ્વરૂ૫) (જાણવા દેખાવારૂપ) આભાસ સ્વરૂપ;
પ્રતિબિંબ સ્વરૂપ; ઝાંખીરૂ૫. પ્રતિભાસમય :જ્ઞાનના વિશેષ ભેદો; વ્યાપ્ય. (૨) શેય પ્રતિભાસ્ય :પ્રતિભાસવા યોગ્ય પ્રતિભાશ્યમાન આત્માના અને જ્ઞાનના પ્રતિભાસવું ખ્યાલ આવવો; ઝાંખી થવી; આભાસ થવો. (૨) દેખાવું; જણાવું.
(૩) આભાસ થવો; એકમાં, બીજાના સ્વરૂપની છાયા પડી છે, એવો
ભ્રામક ખ્યાલ થવો; જાણવું; જણાવવું. પ્રતિભાસિત ભાસતું; દેખાતું; જણાતું (પ્રતિભાસે છે–દેખાય છે.) પ્રતિભાસિત થવું :પ્રગટ થવું ; જણાવવું. પ્રતિભાવતુ :મૂર્તિ જેવી; નિર્વિકલ્પ દશા. પ્રતિરોધ :વાદવિવાદ; વિધન; પીડા; ઉપદ્રવ; અટકાવ. પ્રતિલેખન :બારીકાઇથી કરવામાં આવતી તપાસ. પ્રતિવર્ણિકા સુવર્ણના વર્ણ (૨) સોળવલા શુદ્ધ સુવર્ણની જેમ પ્રતિવિધાન :પ્રતિકાર કરવાની વિધિ; પ્રતિકારનો ઉપાય; ઈલાજ. પ્રતિોતી થવું જગત પ્રવાહથી ઉલટા, સામા પૂરે જવું, લોકદષ્ટિકથી પ્રતિકૂળ,
અલૌકિક આત્મદષ્ટિથી પ્રવર્તવું પ્રતિષેધ મનાઈ; નિષેધ; અવરોધ; અટકાયત; વીટો. (૨) સત્ સામાન્યમાં, અંશ
કલ્પના નથી. પરંતુ તેનું સામાન્ય પરિણમન છે. અને તે જ સતની ભિન્ન ભિન્ન વિભાજિત-અંશ-કલ્પનાને, પ્રતિષેધ કહે છે. નિષેધ. (૩) મનાઇ;
નિષેધ, અવરોધ; અટકાયત (૪) નિષેધ; મનાઇ; અવરોધ; અટકાયત પ્રતિષેધ્ય નિષેધ્ય પ્રતિધ્યક :નિષેધ્યક પ્રતિષિદ્ધ નિષેધ હોય એવી વસ્તુ. ક્રિયા મનાઇ; પ્રતિષેધ
| SR No. | 016131 |
| Book Title | Jain Darshan Paribhasha Kosh |
| Original Sutra Author | Kundkundacharya |
| Author | Tarachand Manekchand Ravani |
| Publisher | Ajit Ravani |
| Publication Year | 2017 |
| Total Pages | 1117 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 7 MB |