________________
वसु
बसु
पौराणिक साहित्य में अहवसुः अष्टावसुओं का परिवार ।
वसुदेव
पत्नियाँ पुत्र | वसुमनस्] कौशस्य
... ८१४-८१६
कृष्ण जन्म; पराक्रम; अश्वमेधयज्ञः मृत्युः परिवारः
ययाति को पुण्यदानः संवाद |
वात्स्यायन
...८११-८१२ परिवारः भागवत में
प्राचीन चरित्रकोश
विदुर
...८४३-८४७
विदुर का हीनकुलीनत्व - एक समस्या; जन्म; पूर्वजन्म; पांडयों की सहायताः धृतराष्ट्र का सलाहगार; विदुरनीति; विदुरतीर्थयात्रा; युधिष्ठिर के राज्यकाल में; अंतिम समय; मृत्युः अंत्यसंस्कार; परिवार ।
...८१७
...८२०-८२२
व्यक्तिपरिचयः कालनिर्णय पूर्वाचार्यः कामसूत्र काम विप्रचित्ति सूत्र का तत्वज्ञानः ।
वानर
...८२२-८२३ राज्य एवं समाजव्यवस्था; पुराणों में; वानरसमूह; वानरवंश जैन ग्रंथों में वानर कौन थे। वामदेव गौतम
वामन
जन्मः संबंधित व्यक्तिः तस्वशानः आत्मानुभूति | ...८२५-८२६ वैदिक साहित्य में; वामन अवतार की उत्क्रांति; शतपथ ब्राह्मण में; पुराणों में; वामन अवतार का अन्वयार्थ;
उपासना |
वायु
जन्म एवं स्वरूपवर्णन पुराणों में; परिवार । वालखिल्य
...८२६-८२७
विदुला
...८२८-८२९ वैदिक साहित्य में; पौराणिक साहित्य में; स्वरूपवर्णन; इंद्र निर्माण; तपःसामर्थ्य; परिवार । बालिन्
विदुला पुत्र संवाद |
...८२९-८३१
जन्म; पराक्रम; दुंदुभिवधः सुग्रीव से शत्रुत्व रामसुग्रीव की मित्रता; वालिबधः राम की आलोचना; अंत्यविधि; स्वभाव चित्रण | वाल्मीकि आदिकवि
...८३२-८३७
नामः रामायण के बाल एवं उत्तरकांड में आश्रम 'आख्यायिकाएँ: अध्यात्म रामायण में; आख्यायिकाओं का अन्वयार्थः कौंचवध रामायण की जन्मकथाः सीता संरक्षण; रामसभा में;
पौराणिक वाङ्मय की प्रस्थानत्रयी; व्यक्तिगुणों का आदर्श महाभारत से तुलना रामायण की श्रेष्ठता रामायण की ऐतिहासिकता; आदिकवि वाल्मीकि; गेय महाकाव्य, आर्ष महाकाव्य, वाल्मीकि रामायण में प्राप्त भूगोल वर्णन रामायण का रचनाकाल महाभारत में प्राप्त रामायण के उद्धरण, वाल्मीकि रामायण के संस्करण |
विदेह
वैदिक साहित्य में; महाभारत में ।
विश्वामित्र
पराक्रमः परिवार ।
विभीषण
...८५४-८५६ जन्मः तपस्याः रावण से विरोधः रावण की सभा में शरणागत विभीषण; राम की सहायता, मायावी युद्ध; ...८२४-८२५ | रावण का अंत्यसंस्कार; राज्याभिषेक, अश्वमेधयज्ञ; राम का आशीर्वादः परिवार ।
विराट
...८४७
...८४८
...८५२-८५३
...८५८-८६०
पांडवों का आशातवास कीचकवधः सुधर्मन् से युद्ध दुर्योधन से युद्ध; युधिष्ठिर का अपमान; उत्तरा - अभिमन्यु विपाह; भारतीय युद्ध में; मृत्युः परिवार । विरोचन
...८६०-८६१ प्रह्लाद की न्यायप्रियता; इंद्र- विरोचन संवाद; मृत्युः
परिवार
विवस्वत्
...८६२-८६३
ऋग्वेद में; निवासस्थान; देवताओं का मित्र; व्युत्पत्तिः विवस्वत् देवता का अन्वयार्थ ।
विशाल
...८६४-८६५
वैशालि नगरी: वैशाल राजवंश विश्वकर्मन्
...८६६-८६७ वैदिक साहित्य में स्वरूपवर्णन गुणवर्णनः महाभारत एवं पुराणों में शिल्पशास्त्रशः अस्त्रों का निर्माणः परिवारः ग्रंथ
विश्वरूप त्रिशिरस् स्वा
...८६९-८७०
वैदिक साहित्य में; महाभारत एवं पुराणों में; स्वरूपवर्णन; देवों का पुरोहित ।
विश्वामित्र
...८७०-८७७
व्युत्पत्तिः जन्मः समवर्ती ोग राज्यप्राप्तिः वसि से विरोध; आपत्प्रसंग; त्रिशंकु की सहायता; त्रिशंकु का राजपुरोहित त्रिशंकु को सदेह स्वर्गारोहणः विश्वामित्र के कार्य का महस्य हरिश्चंद्र के राज्य काल में मार्कडेय
११८७