Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 88

અર...]
[અર્ગલા(-લી)
અરમ્ય વિ. [i] રમ્ય નહિ તેવું
અરીલ પુંએક છંદ અરર અ, ચિંતા, દિલગીરી, દુઃખ બતાવનાર ઉગાર
અરીખ્યા સ્ત્રી + જુઓ ઈર્ષા અરલ વિ૦ નીરોગી (૨) જાડું (૩) મૂર્ખ [કા.]
અરીસે ૫૦ [4. માઢ] આરો; આય; દર્પણ અરવવિ. [સં.] રવ વિનાનું; શાંત
અ અ [૯] અને (૫) અરવલી (લી) ૫૦ સિં] જેમાં આબુ પર્વત છે તે પર્વતની હાર અરુચતું વિ૦ ન રુચતું. –વું અક્રિટ ન સચવું અરવા ૫ [. અર્વાદ -“રહનું બ૦] આરવા; આત્મા (૨) | અરુચિ સ્ત્રી[] અપ્રીતિ; અણગમે (૨) રુચિ-ભૂખ ન હોવી અંતઃકરણ
[કમળ જેવા મુખવાળી તે. ૦કર વિ. અરુચિ કરનારું. ૦૨ વિ. [.] રુચિર નહિ તેવું અરવિદ ન૦ [i] કમળ. ૦મુખી ૫૦ એક છંદ (૨) વિ. સ્ત્રી, અરુણ વિ. [સં.] રતાશ પડતું (૨) સોનેરી(૩)૫૦ (સં.) સૂર્યને અરશદરશ વિ૦ (કા.) આબેહૂબ
સારથિ (૪) પરેઢ; પ્રભાત (૫) પરોઢ વખતને આકાશને રંગ અરસપરસ અ [વં. પરસ્પર પરસ્પર [ન શકે એવું તો સ્ત્રી, (૬) રતાશ પડતે રંગ. ચિત્ર ન૦ (અરુણ ધડ વગરનો છે એમ અરસિક વિસં] રસ મજા ન પડે એવું; શુષ્ક (૨) રસ સમજી મનાય છે તે પરથી) કમરથી ઉપરના શરીરના ભાગનું ચિત્ર; “બસ્ટ'. અરસે ૫૦ [. મરહૂ] મુદત; કાળ (૨) અવસર
મૂર્તિ-ર્તિ) સ્ત્રી કમરથી ઉપરના શરીરના ભાગની મૂર્તિ. અરિહર સ્ત્રી [હિં.] તુવેર (૨) અડદ (?)
સારથિ કું. (સં.) સૂર્ય. –ણું સ્ત્રી. મજીઠ (૨) ચણોઠી (૩) અરેજિત વિ. સં.] રંજિત નહિ એવું
નસોતર. –ણાચલ(–ળ) પું[4] સૂર્ય જેની પાછળથી ઊગે અરાખડું ન૦ રેખાકૃતિ; છાપ [અપ્રીતિ (૩) અણબનાવ છે તે કલ્પિત પર્વત. –ણિત વિ. [સં.] લાલ રંગનું કરેલું કે અરાગ વિ. [i] રાગરહિત; નિર્વિકાર (૨) પં. રાગને અભાવ; થયેલું. –ણિમા સ્ત્રી [સં.] રતાશ. –ણું વિ૦ અરુણના જેવું અરાજક વિ. [ā] રાજા વિનાનું અંધાધુંધીવાળું (૨) ન રાજા ન - લાલ રંગનું (અરુણાઈ સ્ત્રી ). –ણેદય પૃ૦ [.] અરુણ હો તે (૩) અંધાધૂંધી.-કીય વિ. અરાજક (૨)રાજકીય નહિ ઉદય; પરોઢ. એવું. છતા સ્ત્રીઅંધાધુંધી. ૦વાદ ૫૦ રાજસત્તાના બાહ્ય અંકુશ | અપરું અ૦ અપરં; આમ તેમ; આગળ પાછળ વગર સમાજવ્યવસ્થા થવી કે હોવી જોઈએ એવો વાદ. ૦વાદી અ અ [સં. યારત ] પાસે; ઓરું (૨) આમ; આ બાજુ વિ૦ ૨) ૫૦ એ વાદમાં માનનાર
અરુંધતી સ્ત્રી [સં.] (સં.) વસિષ્ઠ ઋષિની પત્નીનું નામ (૨) અરાજદ્વારી વિ૦ રાજદ્વારી નહિ એવું
સપ્તર્ષિના તારાઓ પાસે એક અત્યંત ઝાંખા તારાનું નામ, દર્શનઅરાજ્ય ન૦ કિં.] જુઓ અરાજક. ૦વાદ રાજય ન લેવું ન્યાય ૫૦ પૂલ ઉપરથી સૂમ ઉપર જવું તે (અરુંધતીનો તારે જોઈએ એ એક રાજકીય વાદ; અરાજકવાદ; “એનાક | નાનો હોવાથી તેને દેખાડવા પ્રથમ તેની પાસે મેટે તારે અરાતિ પં. [i] શત્રુ
[કુટુંબ પરિવાર દેખાડવામાં આવે છે તેમ) અરાબે પુત્ર +[સર૦ મે.રાવા, .મી =ગાડું] ધરખટલે; અપરું અ૦ જુઓ અસ્પ અરામ વિ૦ [અ + રામ] વગર વ્યાજુકું
અરૂઢ વિ૦ [i] રૂઢ-પ્રચલિત નહિ તેવું અરાવલિ(-લી,-ળિ-ળી) સ્ત્રી [i](પડાંના) આરાને સમૂહ | અરૂ૫(–પી) વિ. [સં.] આકારરહિત અરા(િ–ષ્ટી)ય વિ૦ [i] રાષ્ટ્રીય નહિ એવું
અરે અ [i.] આશ્ચર્ય, દુઃખ, ચિંતા, ક્રોધ ઈત્યાદિ સૂચક ઉદ્ગાર અરાપરાં અ૦ જુઓ અપરું,
(૨) ઊતરતા દરજજાના માણસને સંબોધવાને ઉગાર(૩) સ્ત્રી, અરિ ! [4] દુશ્મન (૨) કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, મદ અને ચીવટ, ફિકર (૪) હાય; દુઃખને પોકાર. ૦કાર(-) j૦ મત્સર એ છ વિકાર (૩) છ માટે કવિતામાં વપરાતી સંજ્ઞા, દમન અરે એ ઉચ્ચાર કરવો તે. ૦રાટ ૫૦, ૦રટી સ્ત્રી, અરે નવ શત્રુને દબાવવા તે(૨)વિ. શત્રુને દબાવનાર. દલ ન૦ શત્રુ – હેવી કે થવી તે ફિકર ચિંતા.(૨)“અરેરે એ ઉદ્ગાર નીકળી દુશ્મનનું દલ. ૦મર્દન નવ શત્રુને હરાવવા – દબાવી દે તે (૨) જાય એવી દશા; કમકમાટી. ૦રે અ૦ જુઓ અરર; અરે! વિ. તે કરનાર. સૂદન વિ૦ શત્રુને નાશ કરનાર. હંત વિ. અરેરાવું અક્રિટ અરેરાટ થ; (અરેરે ઉદગાર કાઢી) દુખી થવું દુશ્મનો નાશ કરનાર. હા પુત્ર અરિને મારનાર (૨) સૂર્ય અરેરે અ૦ જુઓ “અરેમાં અરિયું પરિયું ન પરિયું (તેનું દ્વિવ); પૂર્વજ અને વંશજ અરેગ(—ગી) વિ. [.] નીરોગી અરિષ્ટ ન [] દુર્ભાગ્ય: સંકટ (૨) મોતની નિશાની (૩) મધ; અરેચક વિ૦ [4] રોચક નહિ તેવું; અરુચતું આસવ (૪) અરીઠાનું ઝાડ (૫) લીંબડાનું ઝાડ. (૬) પં. શત્રુ અરડું ન૦, – પં. આગલા વર્ષનાં રહી ગયેલાં કપાસનાં (૭) સૂર્ય (૮) વિ. રિષ્ટ; અશુભ
જડિયાં ફૂટી તે ઉપર ન કપાસ થાય તે અરિષ્ટનેમિ ૫૦ [.! (સં.) બાવીસમા જૈન તીર્થંકર
અર્ક છું. [..] જુએ અરક અરિહંત વિ૦ [. અરિહન્તા] જુઓ “અરિમાં (૨) પં. [.; અર્ક છું. [સં.) સૂર્ય (૨) કિરણ (૩) [ .] ઉત્તરા ફાલ્ગની . મર્હત] જૈન તીર્થંકરે તથા બુદ્ધ માટેની સંજ્ઞા
(૪) આકડો. વિવાહ પુંત્રીજી વારનું લગ્ન કરતાં પહેલાં અરિહા હું. [સં. મરિન] જુઓ “અરિમાં [ફળ - અનિષ્ટનિવારણાર્થે પુરુષનું આકડી સાથે કરાતું લગ્ન અરીઠી સ્ત્રી, ઠપું [સં, અરિષ્ટી એક ઝાડ. - હું ન૦ અરીઠીનું અકકાર વિ૦ [i] અર્ક કે સૂર્યના આકાર કે રૂપનું અરીભવન ન [i] પ્રકાશ, ઉષ્ણતા ઈત્યાદિનાં કિરણોનું એક અર્ગ કું. [૬] કાર્ય-શક્તિનો એકમ (૫. વિ) બિંદુમાંથી ચક્રના આરા પિઠે રોમેર ફેલાવું તે
અર્ગલ છું. [] આગળ; ભગળ. લા(–લી) સ્ત્રી આગળી